Roxanne Kieltyka van de Universiteit Leiden hoort bij de ‘Talented Twelve’, de twaalf meest veelbelovende chemici wereldwijd. NEMO Kennislink sprak haar over vierkante moleculen en het kweken van stamcellen.

In de afgelopen jaren is de (genetische) diagnostiek van metabole ziekten enorm verbeterd. De volgende grote stap is – naast ‘symptoombestrijding’ – daadwerkelijke genezing te bewerkstellingen, maar dat is voor metabole ziekten nog niet haalbaar.

Onderzoekers uit Chili hebben alcoholistische ratten behandeld met stamcellen. De knaagdieren dronken gedurende een maand tachtig tot negentig procent minder alcohol. In de toekomst willen de onderzoekers stamcellen ook inzetten voor de behandeling van alcoholmisbruik bij mensen.

Lichaamseigen stamcellen zijn wellicht de sleutel tot een werkzaam kankervaccin. Bij muizen slaat deze behandeling al goed aan. In de komende twee jaar moet blijken hoe het bij menselijk weefsel uitpakt.

De media stonden eind januari 2018 bol van het nieuws over de twee apenklonen uit China. De afgelopen 20 jaar zijn er al heel veel dieren gekloond. Waarom is dit dan zulk groot nieuws?

Veel mensen overleven een hartinfarct, maar de schade aan hun hart is blijvend. Amerikaanse onderzoekers hebben een gel ontwikkeld die in het hart geneesmiddelen afgeeft. In muizen zorgt dit voor de aanmaak van nieuwe, gezonde spiercellen.

Nierziekten zijn nog niet te genezen en er is een nijpend tekort aan donornieren. Hoe kunnen we dan voorkomen dat nierpatiënten sterven aan hun ziekte? NEMO Kennislink sprak met nefroloog Ton Rabelink over de mogelijkheden en beperkingen om zelf nieren te kweken.

Waarom worden we oud, grijs en gebrekkig? Stamcellen in een hersengebied genaamd de hypothalamus vormen de sleutel tot het veroorzaken van veroudering. Amerikaanse neurobiologen ontdekten dat in muizen.

Met het gebruik van stamcellen kunnen we de periode van relatieve gezondheid van een mensenleven verlengen. Maar voor we zo ver zijn, hebben we nog een lange weg te gaan. Dat blijkt uit de verhalen van de drie sprekers tijdens de eerste editie van NEMO Kennislink Live ‘Kweek jij straks j...

Bij nieuwe biomedische technologieën moet je meteen oog hebben voor de ethische vragen, vindt medisch-ethicus Annelien Bredenoord. Daarom zwengelt ze nu in Science de discussie aan over organoids, gekweekte mini-orgaantjes.

Nagenoeg blinde muizen zien weer dankzij stamceltherapie. Dat schrijft een team van Japanse wetenschappers deze week in het blad Stem Cell Reports. De ontdekking biedt hoop voor patiënten die door slijtage van het netvlies steeds slechter zicht hebben.

Wetenschap raakt aan alles in ons leven, van dementie tot spijkerbroeken, van armoede tot zwaartekracht. Deze breedte van de wetenschap kwam voorbij tijdens de vierde editie van het Gala van de Wetenschap in de Stadsschouwburg van Amsterdam. NEMO Kennislink was erbij, in gala.

Een ontsteking van steuncellen in het beenmerg kan leiden tot genetische schade in bloedstamcellen. Dit proces draagt bij aan het ontstaan van leukemie (bloedkanker). Dat schrijven hematoloog Marc Raaijmakers en zijn collega’s deze week in Cell Stem Cell. Zij hopen deze kennis i...

We maken tegenwoordig veel verschillende celtypes uit stamcellen, we gebruiken stamcellen voor onderzoek naar erfelijke ziektes en om te testen of medicijnen geschikt zijn voor behandeling van individuele patiënten. Hoogleraar Christine Mummery schrijft over de snelle ontwikkelingen in het sta...

Wij bestaan voornamelijk uit somatische cellen, ofwel lichaamscellen. In de kern van al deze cellen zit ons erfelijk materiaal, het genoom, in de vorm van een dubbele set chromosomen. De helft van deze chromosomen komt oorspronkelijk van de vader (de paternale chromosomen), de andere helft van...

Fascinerend! Ongekende mogelijkheden! Waar gaat dit heen? Dat zal bij veel mensen boven komen borrelen als ze dit cahier lezen. Maar ook: betekent dit dat de maakbare mens in het verschiet ligt en willen we dat eigenlijk wel? Ik moest terugdenken aan de titel van een cahier uit 2011 ‘Mens 2.0’...

Het is tegenwoordig mogelijk om patiënt-specifieke embryonale stamcellen te maken door te kloneren. Hiervoor wordt bijvoorbeeld een biopt van de huid genomen waaruit cellen worden geïsoleerd die elk afzonderlijk in een kernloze eicel worden gebracht. Deze techniek heet kerntransplantatie, maar...

Toen het mogelijk bleek humane embryonale stamcellen te kweken, waren de verwachtingen hoog gespannen. Binnen afzienbare tijd zouden vanuit stamcellen in vitro menselijke organen kunnen worden gekweekt, geschikt voor transplantatie. Deze weefsels zouden de vraag naar orgaandonoren drastisch ve...

Van het eerste idee in het lab tot medische toepassingen in de praktijk: ethiek is overal.

Ruim een eeuw geleden is voor het eerst het idee geïntroduceerd dat tumoren stamcellen bevatten: de kankerstamcellen. Door nieuwe inzichten in het ontstaan en de groei van kankercellen en door nieuwe ontwikkelingen in de stamcelbiologie heeft dit idee recentelijk opnieuw aandacht gekregen.

Stel: je komt bij de huisarts en krijgt te horen dat je symptomen veroorzaakt worden door een ernstige ziekte. Voor die ziekte zijn verschillende behandelingen mogelijk. Door er een aantal uit te proberen wil de huisarts uitzoeken of één van die behandelingen ook bij jou werkt. Of het blijkt d...

Stel je even voor, elk volwassen mens telt duizenden miljarden cellen opgebouwd uit meer dan 200 verschillende celtypen. Allemaal afkomstig van slechts één enkele totipotente cel, de bevruchte eicel. Tijdens de embryonale fase ontstaat hieruit een groepje pluripotente embryonale stamcellen (ES...

Bij patiënten met kwaadaardige bloedziekten zoals leukemie, agressieve vormen van lymfeklierkanker (Hodgkin, Non Hodgkin lymfoom) of patiënten met beenmergfalen die geen adequate bloedaanmaak meer hebben, worden stamceltransplantaties uitgevoerd. Een stamceltransplantatie biedt de beste kans o...

De verwachtingen van onderzoek naar menselijke stamcellen zijn hoog gespannen. Maar is het gebruik van stamcellen ook altijd en voor iedereen ethisch verantwoord?

De kloneringsexperimenten laten zien dat het mogelijk is om een gedifferentieerde cel te herprogrammeren tot een pluripotente cel. Voor therapeutische toepassingen heeft dat grote voordelen. Gekloneerde menselijke embryonale stamcellen zijn, zoals gezegd, genetisch identiek aan de lichaamscell...

Binnen de biologie bestond lange tijd het dogma dat celdifferentiatie eenrichtingsverkeer is en dat dit proces onomkeerbaar is. Een eenmaal gespecialiseerde cel kan niet meer terug naar het embryonale stadium of een ander celtype vormen. Op zich is dit curieus omdat het totale genoom in de cel...

In organen en weefsels van een volwassen lichaam zijn ook stamcellen aanwezig om bij verlies van cellen weer nieuwe cellen te vormen. Dit verlies kan zijn ontstaan door een natuurlijk verloop, beschadiging of ziekte. In tegenstelling tot de pluripotente embryonale stamcellen komen deze volwass...

Bij normale embryonale ontwikkeling vormen de pluripotente cellen van de binnenste celmassa drie kiembladen (ectoderm, mesoderm en endoderm) door differentiatie en celdeling. Wanneer de cellen van de embryoblast echter uit een blastocyst worden gehaald vóórdat deze zich heeft ingenesteld, dan ...

Artemisinine kan de alvleesklier van diabetes-1-patiënten weer insuline laten produceren. In ratten werkt het al, nu nog de stap naar de mens. De onderzoekers noemen het een doorbraak.

De afgelopen jaren zijn er grote stappen gemaakt op het gebied van regeneratieve geneeskunde en tissue-engineering, waarin wordt getracht nieuw weefsel te regenereren door het lichaam een handje te helpen door middel van het toedienen of stimuleren van cellen. Dit is een uitdagende taak omdat ...