Wis- en natuurkundige Sir Roger Penrose houdt niet van hokjesdenken. Maar weinig wetenschappers kijken zo ver over de grenzen van hun vakgebied heen als hij.
Hoe goed je ook meet, je kunt nooit tegelijk de exacte positie én snelheid van een deeltje weten. Dat stelde Werner Heisenberg in 1927. Het is Spaanse wetenschappers nu gelukt om Heisenbergs principe te omzeilen. De experimentele truc biedt kansen voor preciezere MRI-scanners en atoomklokken.
Stapels nieuwsberichten suggereren dat de realisatie van de quantumcomputer ‘weer een stapje dichterbij is’, maar hoe staat het er nu echt voor met het apparaat dat de prestaties van de huidige supercomputers kan doen verbleken? NEMO Kennislink gaat op bezoek bij het Delftse QuTech...
Natuurkundige Bart van Wees ontvangt dit jaar een Spinozapremie van 2,5 miljoen euro. Hij mag dat geld vrij besteden aan onderzoek. NEMO Kennislink spreekt Van Wees over zijn experimenten op de grenzen van de quantum- en klassieke wereld.
De wet van Moore is aan het eind van zijn Latijn. Dat zei onder andere Mitchell Waldrop in het vaktijdschrift Nature vorig jaar. Oorzaken zijn het bereiken van de atoomgrens wat betreft dikte van stroomdraden en quantumeffecten die op deze schaal optreden. Mogelijke oplossingen zijn q...
Dankzij het werk van Kurt Gödel en Alan Turing, is al sinds de jaren 30 bekend dat sommige wiskundige stellingen onbeslisbaar zijn; gegeven de gangbare spelregels van de wiskunde is zo’n stelling noch waar, noch onwaar. Voor het eerst is nu van een natuurkundig probleem...
Wetenschappers van de TU Delft kunnen in een nieuw experiment informatie doorgeven via verschillende ‘quantumverbindingen’. NEMO Kennislink schreef al eerder over deze verstrengelingsexperimenten.
De regels van de quantummechanica lijken volstrekt idioot. Zo zijn deeltjes op twee plekken tegelijk en kunnen ze dwars door muren reizen. Martijn van Calmthout pleit in zijn boek Echt quantum dat de quantummechanica helemaal niet zo’n ver-van-ons-bed-show is.
Dirk Bouwmeester ontvangt dit jaar een Spinozapremie van 2,5 miljoen euro van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Hij zal dat geld onder andere besteden aan onderzoek naar macroscopische quantumeffecten en plasmaringen. Kennislink spreekt de natuurkundige die zijn...
Het reisschema van een Nobelprijswinnaar is moordend. Toch vond Serge Haroche, die afgelopen jaar de Nobelprijs voor de Natuurkunde won, tijd om Kennislink te woord te staan. Hij spreek over zijn onderzoek, het winnen van de Nobelprijs en wat er beter zou kunnen in het huidige onderzoek.
Wetenschappers van het Kavli-instituut voor Nanowetenschappen van de Technische Universiteit Delft zijn een stap dichterbij het teleporteren van een elektron gekomen. Het lukte twee elektronen over een afstand van drie meter met elkaar te ‘verstrengelen’, wat de weg opent naar tele...
Het is Nederlandse wetenschappers gelukt een nieuw soort qubit te maken. De basis voor deze qubit is niet het gebruikelijke elektron, maar juist het gebrek daaraan. Volgens de wetenschappers is hij daardoor sneller en stabieler.
Het is buiten weer kouder, de avonden zijn donker: hét moment dus om een boek te pakken, of leuker nog: een boek over natuurkunde. Kennislinkredacteur Barry van der Meer bespreekt daarom drie recente natuurkundeboeken. Zit er iets bij voor onder de kerstboom?
Serge Haroche en David J. Wineland brachten de ongrijpbare quantumwereld binnen handbereik. Met knappe lichtexperimenten konden ze de eigenschappen van enkele quantumdeeltjes meten en bewerken. Samen delen ze dit jaar de Nobelprijs voor de Natuurkunde, zo maakte het Nobelcomité vandaag bekend....
In korte tijd is het afstandsrecord voor het teleporteren van lichtdeeltjes twee keer fors verbroken. Eerst bracht een Chinese groep het record van 16 naar 97 kilometer, waarna een Europese groep zelfs tot 143 kilometer kwam. Een ultraveilig ‘quantum-internet’ lijkt aanzienlijk dic...
Als er iemand enthousiast, bevlogen en vol overgave over de natuurkunde kon praten, dan was het Richard Feynman. De colleges van de Amerikaan zijn wereldberoemd. Als fysicus bouwde hij de net nieuwe quantumtheorie verder uit met de quantumelektrodynamica. Kennislink vroeg de flamboyante natuur...
Het is mogelijk om de elektrische geleiding van bepaalde moleculen bij kamertemperatuur sterk te veranderen. Dat tonen wetenschappers van onder meer de Universiteit Leiden en Rijksuniversiteit Groningen aan in een artikel in Nature Nanotechnology. Moleculaire schakelingen als onderdeel van toe...
Niels Bohr staat bekend als een van de pioniers van een bijzonder deelgebied van de natuurkunde, namelijk de quantummechanica. De onvermoeibare Deen bezat een ongekend doorzettingsvermogen en een zeer scherpe en levendige geest, zowel op wetenschappelijk als op politiek gebied. Kennislink deed...
Op 27 oktober promoveerde Jop Briët, onderzoeker aan het Centrum Wiskunde & Informatica in Amsterdam. In zijn proefschrift introduceerde hij nieuwe varianten op de ongelijkheden van Grothendieck. Hij paste deze toe op verstrengeling, een aspect van de kwantummechanica, en op optimalisatie....
Erik Verlinde, hoogleraar Natuurkunde aan de Universiteit van Amsterdam , is een van de drie winnaars van de NWO Spinozapremie 2011. Hij is een internationaal gevierd expert in snaartheorie, een theorie die zwaartekracht en kwantummechanica samenvoegt.
Een draaiende bal in de lege ruimte blijft eeuwig draaien, zo vertellen de wetten van Newton ons. Maar volgens Spaanse onderzoekers komt zo’n tollend voorwerp zelfs in complete luchtledigheid tot stilstand. Het vacuüm blijkt minder leeg te zijn dan je zou denken.
Eén van de struikelblokken richting kwantumcomputer is door Delftse wetenschappers opgelost. Het lukte ze één enkele elektronspin zo af te schermen dat hij geen last meer had van zijn omgeving. Zo staat die kwantum-‘bit’ altijd op één, en niet onverwacht op nul of allebei.
De minibar in het hotel is er een reus bij; slechts drie qubits moeten genoeg zijn om koeling op atoomschaal mogelijk te maken. Wetenschappers van de Universiteit van Bristol publiceerden onderzoek hierover in Physical Review Letters.
Groningse wetenschappers hebben een nanoschakelaar gemaakt op basis van het “Casimir-effect”, waardoor computerbits nog kleiner en energiezuiniger opgeslagen kunnen worden.
Een bekend theoretisch quantumtrucje is dat een deeltje zich op twee plaatsen tegelijkertijd kan bevinden. Nederlandse en Engelse wetenschappers hebben nu laten zien dat ze deze truc in de praktijk uit kunnen halen met een elektron in silicium. Een belangrijke stap naar een werkende quantumcom...
Fundamenteel onderzoek naar de grondslagen van de kwantummechanica levert onverwacht praktisch inzicht in de bouweisen van een toekomstige kwantumcomputer.
Zwaartekracht, dat is toch één van de vier fundamentele natuurkrachten? Theoretisch natuurkundige Erik Verlinde zet daar vraagtekens bij. Gravitatie zou niets anders zijn dan een effect van de manier waarop deeltjes met elkaar omgaan.
In een supercomputer draait alles om de eigenschappen van losse elektronen. Wetenschappers uit Delft en Leiden sloegen de handen ineen en kwamen met nano-diamantjes, waarin een enkel elektron gecontroleerd en zelfs verplaatst kan worden.
Om een kwantumcomputer te kunnen bouwen is het nodig om losse elektronen te kunnen manipuleren. De TU Delft heeft nu een manier gevonden om dit voor elkaar te krijgen: koolstof nanobuisjes.
Hoe zorg je ervoor dat elektronisch verzonden informatie niet wordt afgeluisterd? De Italiaan Andrea Fiore, hoogleraar aan Technische Universiteit Eindhoven, ziet de oplossing in de wetten van de kwantumfysica. Met zijn plan om individuele lichtdeeltjes in te zetten als informatiedrager sleept...