Tijdens conferenties deed promovendus Arnold Kochari veel inspiratie op voor zijn onderzoek naar woorden als ‘lang’ en ‘weinig’. Ondertussen mengt hij zich ook in een verhitte discussie over een taalpsychologisch effect dat wellicht toch niet bestaat.
Om te kunnen begrijpen hoe we vage woorden als ‘veel’ of ‘meeste’ begrijpen, heeft Arnold Kochari taal juist even moeten loslaten. Door breder naar het onderwerp te kijken, krijgt hij nieuwe inzichten in onze taalverwerking. NEMO Kennislink brengt opnieuw een bezoekje a...
Pim Levelt stond aan de wieg van het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek in Nijmegen. Tien jaar na zijn afscheid als hoogleraar blikt Kennislink met hem terug. Wat is er sinds het begin van zijn carrière allemaal veranderd in het taalonderzoek? En welke gevaren kleven er aan de vele ni...
Hoe veel is ‘veel’? En hoe groot is ‘groot’? We gebruiken meestal geen exacte maten als we iets vertellen en toch begrijpen we elkaar prima. Promovendus Arnold Kochari onderzoekt hoe we dit doen. Kennislink bezoekt hem op verschillende momenten tijdens het onderzoekproc...
De laatste jaren hebben verschillende onderzoekers aangetoond dat de taal die je spreekt invloed heeft op hoe je de wereld ziet. Promovenda Jolien Francken onderzocht waar dit proces in de hersenen plaatsvindt: in het taalsysteem of in de visuele schors.
Taal beïnvloedt hoe we denken en beslissingen nemen. Maar heeft taal ook invloed op zoiets basaals als ons zicht? Leidse onderzoeker Bastien Boutonnet denkt van wel: “Een woord kan ervoor zorgen dat je een object sneller herkent.”
Van Vuurland tot het Peruaanse Amazonegebied: taalwetenschapper en promovendus Luis Miguel Berscia reist heel Zuid-Amerika door, op zoek naar inheemse culturen. Hij legt talen vast in schrift, maakt grammaticastructuren. Zijn werk voelt als een race tegen de klok: “Bijna alle inheemse ta...
In 2012 werd Peter Hagoort door de KNAW benoemd tot Akademiehoogleraar. In die hoedanigheid gaf hij op maandag 9 september 2013 een openbaar minicollege in het Trippenhuis van de KNAW. Daarin liet hij zien wat de nieuwste hersenscantechnieken ons leren over de manier waarop taal is georganisee...
Net als volwassenen passen vijfjarigen hun communicatie aan op het niveau van hun gesprekspartner. Maar kinderen die regelmatig naar het kinderdagverblijf gaan, doen dat beter dan kinderen die minder vaak gaan. Dat blijkt uit recent onderzoek van de Radboud Universiteit Nijmegen. Op 30 augustu...
Onttroonbaar en toezinging. Ook al hebben we deze woorden nog nooit eerder gehoord of gelezen, we weten meteen wat er bedoeld wordt. Promovenda Laura de Vaan van de Radboud Universiteit Nijmegen doet onderzoek naar de opslag van neologismen (‘nieuwvormingen’) in h...
Nederlands met een accent is niet moeilijk te verstaan. “Onze hersenen hebben het accent soms al na zes woorden geregistreerd en ‘gecorrigeerd’”, weet psycholinguïst Marijt Witteman. En dat heeft belangrijke consequenties voor het tweede taalonderwijs: om verstaanbaar t...
Als kinderen leren lezen, gaat er vaak veel aandacht uit naar de fouten die zij maken. Dáár wordt op geoefend. Maar dat is niet altijd zinvol, stelt Esther Steenbeek-Planting, onderzoeker psycholinguïstiek. Op 8 juni promoveert ze aan de Radboud Universiteit.
Nederlandse spreektaal is steeds vaker doorspekt met Engels. Promovendus Gerrit Jan Kootstra onderzocht welke factoren het wisselen van taal beïnvloeden: “De neiging om elkaar na te doen is vreselijk sterk.”
Onze voorkennis bepaalt in eerste instantie hoe we een zin ontleden. Ook al gaat dit soms tegen ons natuurlijke taalgevoel in.
Niels Schiller, hoogleraar psycho- en neurolinguïstiek, brengt taalkundigen en psychologen bij elkaar. ‘Er is nog heel veel te doen. Iedereen moet zich alleen een beetje aanpassen, wat afstand nemen van zijn vakjargon.’ Vrijdag houdt Schiller zijn oratie.
Wie koffie ruikt, krijgt er meteen trek in. Zonder dat we dat altijd in de gaten hebben, beïnvloeden signalen in onze omgeving ons gedrag. Ook taalgebruik kan zulke sturende effecten hebben. Wie een tekst leest met veel woorden als “bloemetjesjurk”, “rollator” en “...
NWO-onderzoeker Harm Veling bewees dat het brein informatie selecteert aan de poort om nuttige zaken te onthouden. Afleidende informatie wordt geweigerd, neutrale informatie mag naar binnen. Bij vermoeide mensen blijkt dit systeem niet meer te werken.
In het promotieonderzoek van Suzanne van der Feest werd onderzocht of kinderen tussen de 1 en 3 jaar een onderscheid horen tussen stemhebbende en stemloze klanken. Van der Feest stelt dat jonge kinderen een intern lexicon hebben dat zich langzaam ontwikkelt totdat alle relevante klanken van he...
Kinderen die leren praten, hebben voordat ze hun eerste woordje uitspreken al maandenlang in hun wiegjes en maxicosi’s liggen luisteren en leren. Met twaalf maanden kunnen ze, zonder het zelf te weten, het verschil horen tussen wat voor hún taal relevante klanken zijn en wat niet. Martijn Goud...
In januari 2006 verscheen in het wetenschappelijke tijdschrift ‘Proceedings of the National Academy of Sciences’ (PNAS) een artikel van vier Amerikaanse wetenschappers, met de spraakmakende titel Whorf Hypothesis is Supported in the Right Visual Field but not in the Left. Aubrey Gi...