De windsnelheid in de op één na grootste storm op Jupiter is opgelopen tot die in de eeuwenoude Grote Rode Vlek. Dat blijkt uit waarnemingen met de Hubble telescoop. Beide stormen zijn groter dan de aarde en kennen windsnelheden tot 640 kilometer per uur. Tegelijkertijd is ook de rode kleur va...
In het centrum van de Melkweg is een aantal nieuwe planeten ontdekt. Zij draaien zo snel om hun ster dat hun omlooptijd korter is dan een dag.
Het sterrenkundige idee dat alle planeten tijdens de vorming van een zonnestelsel naar hun zon migreren kan de prullenbak in. Dat heeft de Leidse astronoom Sijme-Jan Paardekooper aangetoond met simulaties van planeetvorming. Paardekooper laat zien dat alleen grote, Jupiter-achtige planeten naa...
Met de volle maan die deels door de slagschaduw van de aarde trekt laat 7 september een mooi hemelschouwspel zien. De maan staat dichtbij de aarde en is dus groot aan de hemel te zien.
SMART-1, ESA’s eerste missie naar de maan, eindigde op 3 september met een harde landing. Na zestien maanden onderzoek vanuit de ruimte was de maanverkenner nog eenmaal de wetenschappers van dienst.
Pluto, de ijsmassa die in 1930 werd ontdekt aan de rand van het zonnestelsel en altijd als kleinste planeet heeft geteld, is gedegradeerd. De Internationale Astrononische Unie (IAU) heeft dat besloten op haar congres in Praag. Voortaan gaan Pluto en de andere ijsmassa’s in de Kuipergorde...
Twee jaar lang hebben sterrenkundigen van de Internationale Astronomische Unie gezocht naar goede definities om de hemellichamen van ons zonnestelsel te classificeren. Dat was nodig geworden, omdat er nogal wat verwarring was ontstaan over de status van de planeet Pluto en de andere grote obje...
Mars wordt regelmatig geteisterd door stofstormen. Die zijn soms zo uitgestrekt dat het hele oppervlak van de planeet aan het zicht wordt onttrokken. Onderzoek wijst uit dat stofstormen een aanzienlijke hoeveelheid statische elektriciteit opwekken. Kooldioxide en watermoleculen kunnen daardoor...
Onze Maan vormde zich uit de puinhopen van een van de meest dramatische gebeurtenissen in de geschiedenis van onze Aarde: een enorme botsing die 4.5 miljard jaar geleden plaatsvond tussen de jonge Aarde en een hemellichaam dat ongeveer zo groot was als Mars.
ESA’s Venus Express werd op 7 mei in haar definitieve 24-uursbaan rond onze buurplaneet Venus gebracht. Sindsdien stuurt de planeetverkenner een indrukwekkende stroom gegevens terug, soms over nooit eerder waargenomen fenomenen.
Nieuwe planeten zijn de laatste tijd schering en inslag in de sterrenkunde. Wat moeten we met al die ontdekkingen? En wat staat ons nog te wachten? Govert Schilling maakt de balans op.
Na satellieten in een baan om Mars en robots die op het oppervlak rijden werken ruimtevaartorganisaties aan een nieuwe manier om onze buutplaneet te onderzoeken. Zeppelins met meetapparatuur moeten de atmosfeer en het oppervlak van Mars in kaart brengen. De Duitse Mars Society werkt aan de bal...
NASA werkt eraan: een bemande basis op de maan. Een grote, vernieuwde versie van de oude Apollo-schepen moet astronauten, apparatuur en voorraden naar onze satelliet brengen, maar gaat er ook bescherming tegen meteorieten mee? Trillingssensoren, achtergelaten door de originele Apollo-bemanning...
Enceladus, de kleine Saturnusmaan die vanaf zijn zuidpool een pluim van water en ijs de ruimte in spuwt, is een paar miljoen jaar geleden gekanteld. Gebieden aan de evenaar liggen nu aan de polen en andersom, ontdekten NASA-onderzoekers met de instrumenten van ruimtesonde Cassini. Opwellingen ...
Leven op Mars? Onze buurplaneet heeft veel weg van de aarde, de enige planeet waar gegarandeerd leven is. Het grote verschil: vloeibaar water. Als dat er ooit was, zat het waarschijnlijk in lagen onder de grond. Daar moet dan ook worden gezocht naar overlevenden microben.
Maarten Kleinhans is positief verrast. In de meeste publicaties over water op Mars lees je dat de rode planeet langgeleden veel warmer en natter geweest moet zijn dan nu. Maar Jean-Pierre Bibring van het Franse Institut d’Astrophysique Spatiale blijft ‘heel bescheiden’ over de rol van water. Z...
De ringen om Saturnus zijn zo mooi, die kunnen pas onlangs zijn ontstaan, zegt de één. Onmogelijk, ze zijn veel ouder, zegt de ander.
Vorig jaar op 9 november vertrok ESA’s Venus Express aan boord van een Sojoez-Fregat-raket vanaf de lanceerbasis Baikonoer in Kazachstan. Op 11 April, na ongeveer vijf maanden en 400 miljoen kilometer, kwam satelliet aan op zijn eindbestemming, de planeet Venus.
In de ringen van Saturnus heeft NASA’s ruimtesonde Cassini vier micromaantjes gevonden. Die verraden zich door het kielzog dat ze achter zich aantrekken door de ringen van stof en ijs. In het blad Nature zeggen de ontdekkers dat de vier maantjes een missing link zijn tussen de grotere Sa...
NASA’s Pluto-sonde New Horizons heeft zijn medische keuring doorstaan. Op ruim kilometer van de aarde en hard op weg naar een ontmoeting met reuzenplaneet Jupiter blijken de sensoren van het onbemande ruimtevaartuig in prima staat. New Horizons vliegt in 2015 langs de nog nooit bezochte...
Het zonnestelsel is niet meer wat het geweest is. Ooit werden de trage, statige bewegingen van de planeten beschouwd als een toonbeeld van orde en bestendigheid. Slechts gehoorzamend aan de onwrikbare wetten van de zwaartekracht leek het planetenstelsel dezelfde onverstoorbare aanblik te biede...
In 2013 begint de ESA-missie BepiColombo naar de binnenste planeet van ons zonnestelsel. In het kader van dit Europees-Japanse project zullen tegelijk twee ruimtesondes naar Mercurius vliegen. Ook België is bij dit programma betrokken.
Met de Mars-winter voor de deur probeert NASA haar Mars-verkenner Spirit op een noordelijke helling te parkeren. Daar vangen de zonnepanelen het meeste licht, wat de robot nodig heeft om de koude winter door te komen. Het inparkeren wordt belemmerd door een geblokkeerd voorwiel.
De enorme asteroïde-inslag die 65 miljoen jaar geleden de dino’s uitroeide, heeft misschien ook nieuw leven geschapen. Door de kracht van de inslag werd materiaal van de aarde tot bij de Saturnus-maan Titan geworpen. Volgens Brett Gladman kunnen aardse bacterieën zijn meegelift naar de v...
Nu de supertelescoop Lofar richten de experts bij Astron/LOFAR en EADS zich op hogere sferen. Op 9 maart presenteerde het consortium plannen voor een grote radiotelescoop op de achterkant van de maan. De partijen hopen met hun project de Europese ruimtevaartindustrie te stimuleren en een bijdr...
De Grote Rode Vlek op Jupiter, een eeuwenoude superstorm, heeft een klein broertje gekregen. Al in 1999 begonnen drie kleinere stormen samen te vloeien tot de reus ‘Oval BA’, maar pas sinds kort heeft die het typische steenrood van de Grote Rode Vlek overgenomen. De verkleuring is ...
Het staat vast: Mike Brown’s vondst Xena (2003 UB313), een ijsdwerg aan de rand van het zonnestelsel, is groter dan Pluto. Tiende planeet, roept de Duitse hoogleraar Bertoldi. Ondertussen heeft Brown’s collega Trujillo een weersvoorspelling voor de buitenplaneten opgesteld: ijzel, ...
“Er is geen andere verklaring”, zeggen drie samenwerkende groepen planetenspeurders. “Dit is een rotsachtige planeet van vijf keer zo zwaar als de aarde.” De teams vonden de ijskoude ‘OGLE-2005-BLG-390Lb’ door de manier waarop hij licht van een ver gelegen s...
Vanaf Cape Canaveral is op 19 januari NASA’s onbemande ruimtesonde New Horizons vertrokken op een negenjarige reis naar Pluto. De 454 kg wegende robot haalt zijn energie uit (toepasselijk) plutonium en moet in 2015 de allereerste close-ups van de ijsdwerg Pluto opleveren.
In januari 2006 lanceert NASA de sonde New Horizons naar de negende planeet van ons zonnestelsel. Pluto en zijn maan Charon zijn nog nooit van dichtbij bekeken.