Waarom is het zo heet in Siberië, en wat zijn de gevolgen? NEMO Kennislink vroeg het aan klimaatwetenschapper Richard Bintanja en permafrostdeskundige Ko van Huissteden.
Het IPCC bracht vorige week een rapport uit over de invloed van de klimaatverandering op de oceanen en het ijs op aarde. Het poolijs smelt, de permafrost ontdooit, en de zeespiegel stijgt weer sneller, concludeert dit klimaatpanel van de Verenigde Naties.
In de grond ligt enorm veel koolstof opgeslagen, vooral in het hoge noorden. Wat gebeurt er met die voorraad als het klimaat warmer wordt? Tot nu toe was daar geen antwoord op. Een groot onderzoek komt voor het eerst met een enigszins betrouwbare schatting: als we onbekommerd broeikasgassen bl...
Het ontdooien van nu nog permanent bevroren bodems (permafrost), heeft geen direct effect op de temperatuur tijdens een klimaatverandering. Die conclusie trekt aardwetenschapper Danielle Kitover van de Vrije Universiteit Amsterdam in het proefschrift waarop ze maandag promoveert. Wel heeft per...
De verandering van het poolklimaat heeft niet alleen consequenties voor de smelt van ijskappen en zeeijs, inclusief de daarbij behorende terugkoppelingsmechanismen. Ook het ecosysteem op de noordelijke toendra’s merkt de gevolgen. Onder invloed van de wereldwijde klimaatverandering is de...
Het NOS journaal besteedt extra aandacht aan de permafrost: de bodems die permanent bevroren zijn en waarin broeikasgassen als methaan en CO2 gevangen zitten. Wat gebeurt er als de permafrost ontdooit?
In het noordoosten van Rusland, vlakbij de Noordelijke IJszee, ligt Cherskiy, een klein dorpje aan de Kolyma rivier. Het kan er ijskoud zijn, maar ook zonnig en 25 graden. Daar, in een klein onderzoeksstation op de toendra, doet aardwetenschapper Jorien Vonk deze zomer opnieuw onderzoek naar h...
Al sinds 2002 doen aardwetenschappers en biologen van de Vrije Universiteit in Amsterdam en Wageningen Universiteit onderzoek naar het vrijkomen van broeikasgassen uit de permanent bevroren bodems (permafrost) in oostelijk Siberië. De broeikasgassen veranderen het klimaat – maar de klimaatvera...
Aan het eind van deze eeuw zal de grens van de permafrostlaag in Siberië – het gebied waar de bodem het hele jaar door bevroren blijft – enkele honderden kilometers naar het noorden zijn opgeschoven. Met name in Zuid-Siberië zal de permafrost ontdooien, met een verpappende instabiele bodem en ...
Positief én negatief bericht vanuit Siberië: Nederlandse geologen ontdekten dat de broeikasgasuitstoot uit dooimeren minder groot is dan werd verwacht. Nadeel is dat mensen maar erg weinig kunnen doen om de uitstoot van methaan tegen te gaan.
Krimpscheuren vind je in allerlei soorten en maten. Denk maar aan aan zeshoekige basaltzuilen die ontstaan bij het stollen van lava, of aan opdrogende klei: daarin zie je een heel patroon van barstjes tevoorschijn komen. Bij strenge vorst kunnen zelfs met ijs gevulde scheuren ontstaan. Zulke i...
Je hebt er vast weleens een gezien, in Drenthe, Gelderland of Overijssel. Misschien ben je er wel gaan pootjebaden, of heb je op de oever zitten picknicken. Maar wat op het eerste gezicht een doodgewoon meertje is, blijkt in feite te zijn ontstaan door een heuvel met een kern van ijs: een ping...
Een tent heeft haringen nodig om niet weg te waaien, een schip gaat voor anker om niet weg te drijven. En een huis? Dat staat uit zichzelf al muurvast, zou je denken. Maar een goede fundering is onmisbaar om te voorkomen dat huizen in de bodem wegzakken, zeker in een voormalig veenmoeras als A...
Permafrostbodems smelten. Opgeslagen koolstof komt vrij als koolstofdioxide, maar extra plantengroei slurpt koolstof op. De eerste wint de wedstrijd.
Een weinig bekende bron van methaan zijn meren in Arctische gebieden. Uit deze meren borrelt fossiel methaan omhoog afkomstig uit diepe permafrost lagen van vele duizenden jaren oud waardoor de opwarming van de aarde versneld kan worden.
Op de plek van het Veluwse Uddelermeer vormde zich ooit een heuvel, zwanger van een dikke ijsklomp. Na de laatste ijstijd smolt het ijs en bleef er een meer achter. Duizenden jaren later graaien geologen gretig in de aardkundige schatkamer van de uitzonderlijk diepe kom van het Uddelermeer.