6 oktober vertonen we in de Science Filmclub de film ‘Ozone Hole: How We Saved The Planet’. In 2018 recenseerden we de film voor het InScience filmfestival.
Het tijdperk van CFK’s is voorbij: de productie van deze ozonafbrekende gassen is nul. Eén van de schone vervangers zijn WFK’s (waterstoffluorkoolstofverbindingen), maar dit zijn wel supersterke broeikasgassen. Wat kunnen we er tegen doen?
Het gat in de ozonlaag boven Antarctica begint te helen. Dat is nu voor het eerst waargenomen sinds het gebruik van cfk’s aan banden werd gelegd.
Ozon is giftig aan het aardoppervlak, maar razend belangrijk op grote hoogte als beschermer tegen te veel ultraviolette straling. Het ozongat boven de Zuidpool heeft niet alleen invloed ter plaatse, maar leidt zelfs tot meer regen in de subtropen!
De bestrijding van ozonafbrekende gassen zoals zoals cfk’s is zeer succesvol. Echter, één gas is niet bestreden. De concentratie van lachgas blijft maar stijgen…
De Noord- en Zuidpool zijn in vele opzichten uniek. Planten, dieren en mensen moeten zich er op specifieke manieren aanpassen aan extreme omstandigheden.
Het ozongat over Antarctica is zo’n 30 procent kleiner dan de recordgrootte van vorig jaar. Volgens metingen van ESA’s Envisat satelliet piekte het ozontekort bij 27.7 miljoen ton, terwijl dit vorig jaar nog een record hoeveelheid van 40 miljoen ton bedroeg.
De milieuwaarschuwingen zijn de laatste tijd niet van de lucht: poolkappen smelten langzaam en skiën in de Alpen is over tientallen jaren wellicht voorbij. Hoewel sommige wetenschappers deze doemscenario’s over de mogelijke gevolgen van klimaatverandering overdreven vinden, zorgt zo̵...
Naast gewone zuurstof, met twee zuurstofatomen per molecuul, bestaat er ook ozon. Dit is een instabiel, blauw gas met een karakteristieke geur. De naam ozon (‘de riekende’) verwijst naar die geur. Ozon beschermt ons, maar kan ons ook bedreigen.
Ozonmetingen van ESA’s Envisat observatiesatelliet tonen een recordhoeveelheid ozonverlies in 2006. Veertig miljoen ton ozon is verdwenen boven de zuidpool, zo bleek uit metingen van 2 oktober. Dat is een miljoen ton meer dan het vorige record uit 2000.
In de ozonlaag, tientallen kilometers boven onze hoofden, spelen zich subtiele processen af, die bepalend zijn voor het leven op aarde. Onder invloed van zonlicht wordt ozon gevormd. Die ozon houdt op zijn beurt veel schadelijk UV-licht van de zon tegen. Zo worden wij beschermd tegen verbrande...
Een nieuw rapport van de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) en het United Nations Environmental Programme (UNEP) voorziet, dat de ozonlaag vijf tot vijftien jaar later zal herstellen dan eerder werd verwacht.
Drijfgassen in spuitbussen en koelkasten veroorzaakten een gat in de ozonlaag. Ze zijn jaren terug al verboden. Hoewel de oorzaak van het milieuprobleem is weggenomen, reist Jelte Rozema af naar de poolgebieden om het te bestuderen. Waarom eigenlijk?
Het gat in de ozonlaag is zich gelukkig langzaamaan weer aan het herstellen. Aanvankelijk werd dit herstel toegeschreven aan het volledig en wereldwijd uitbannen van drijfgassen. Recent onderzoek lijkt er echter op te wijzen dat niet zozeer menselijk ingrijpen, maar vooral verminderde zonneac...
Het ozongat boven de Zuidpool breidt zich momenteel snel uit. Het oppervlak heeft deze week een omvang van ruim 10 miljoen vierkante kilometer, ongeveer zo groot als Europa. De eerste tekenen van het ozongat verschenen twee weken geleden.
De actuele toestand van de ozonlaag, gemeten door het nieuwe Nederlands-Finse ozonmeetinstrument OMI, is nu dagelijks voor iedereen via internet te volgen. Het KNMI en de ruimtevaartorganisatie NASA hebben, na grondig onderzoek naar de kwaliteit van de ozonmeetgegevens, groen licht gegeven voo...
Sterke winden in onweersbuien hebben een opmerkelijk grote invloed op de verdeling van de hoeveelheid ozon en stikstofoxiden in de atmosfeer. Die invloed is veel belangrijker dan eerder was aangenomen. Dat blijkt uit een door het KNMI begeleid promotie onderzoek door de Belg Dirk Olivié aan de...
Deze winter is boven het noordelijk halfrond veel ozon afgebroken als gevolg van de extreem lage temperaturen in de ozonlaag boven het noordpoolgebied. Dit is door het KNMI berekend uit metingen van ozon, verricht met het SCIAMACHY-instrument aan boord van de Europese milieusatelliet Envisat. ...
De temperatuur in de ozonlaag boven het noordpoolgebied is momenteel extreem laag. Eind januari, begin februari zijn de laagste temperaturen gemeten de afgelopen 50 jaar. Ook in januari was de temperatuur voortdurend veel kouder dan normaal. Dit leverde ons één van de mooiste atmosferische spe...
De combinatie van goede satellietmetingen en de ontwikkeling van computermodellen is essentieel om te komen tot een beter begrip over de ozonafbraak in de stratosfeer. Dat ondervond SRON-ruimteonderzoeker Miranda van den Broek tijdens haar promotieonderzoek, waarvan zij het resultaat, het proe...
Amerikaanse en Europese wetenschappers hebben aan de hand van metingen met een NASA vliegtuig boven het Noordpoolgebied voor het eerst chloorperoxide waargenomen. Deze verbinding heeft volgens de theorie een belangrijke rol bij het vernietigen van de stratosferische ozonlaag.
Een ozonmeetinstrument van Nederlands/Finse makelij meet vanaf 2004 de conditie van de ozonlaag en de hoeveelheid vervuiling in de atmosfeer.
De jonge Nederlander Paul Crutzen publiceerde in 1970 een artikel over de atmosferische ozonconcentratie. Daarmee legde hij de basis voor wetenschappelijke aandacht voor de ozonlaag. En voor het winnen van de Nobelprijs voor chemie in 1995, samen met collegawetenschappers Molina en Rowland.
Als engelbewaarders cirkelen ze om ons heen – milieusatellieten die de toestand van onze atmosfeer continu in de gaten houden. Gome is een instrument aan boord van een milieusatelliet die al vijf jaar rondcirkelt. Hij kijkt naar het gat in de ozonlaag. Zijn opvolger Sciamachy gaat volgend jaar...
Ondanks politieke overeenstemming over het terugdringen van cfk-uitstoot, blijft de ozonlaag maar dunner worden. Wat betekent dit voor ecosystemen op aarde en wat heeft het broeikaseffect er eigenlijk mee te maken? Bioloog Jelte Rozema stelde er een boek over samen