Het duurde even voordat Syuzanna Harutyunyan haar draai vond in de chemie, maar nu zou ze niets anders meer willen. Voor haar originele kijk op het vakgebied en opmerkelijke resultaten krijgt ze de KNCV Gouden Medaille 2016. NEMO Kennislink interviewde Harutyunyan over kritisch kijken en nieuw...
Moleculen zo ontwerpen dat ze uit zichzelf grotere moleculen vormen die giftig zijn voor kankercellen. Dat is het recente werk van chemici van de Universiteit van Warwick.
Tjøstil Vlaar promoveerde cum laude bij de Vrije Universiteit op nieuwe syntheseroutes voor medicijnen en medicijn-achtige stoffen. Zijn benadering, die al door veel onderzoeksgroepen is overgenomen, kan helpen de productie en ontwikkeling van medicijnen te verduurzamen.
Polymeren, mini-machientjes en virusdeeltjes: er is binnen de organische chemie weinig waar emeritus hoogleraar Roeland Nolte van de Radboud Universiteit niet aan werkte. Hij ontwerpt en bouwt nieuwe moleculen. Vroeger vanaf de tekentafel. Nu op de computer. Ondertussen denkt hij na over een o...
Het is een grote uitdaging binnen de chemie: op leven lijkende structuurtjes bouwen met moleculen. Dat is ook de droom van chemicus Bert Meijer, die tot de internationale top in dit vakgebied behoort. Al meer dan 30 jaar zit hij ‘in de moleculen’. Met Kennislink praatte hij over zijn innige re...
De bouwstenen van een polymeer laten luisteren zodat ze op de plek gaan liggen die jij wil. Chemici van de Technische Universiteit Eindhoven vonden in DNA, dat zich op klittenbandachtige wijze vastplakt aan het polymeer, een hulpmiddel om dat te doen. De inspiratie kwam van de manier waarop ee...
De Nobelprijs voor Scheikunde 2010 is toegekend aan de Amerikaan Richard F. Heck en de Japanners Ei-ichi Negishi en Akira Suzuki. In de zeventiger jaren van de vorige eeuw ontwikkelden zij manieren om moleculen via koolstofbindingen aan elkaar te koppelen met behulp van palladium. De reacties ...
Al veertig jaar lang doen chemici onderzoek naar het maken van plat methaan terwijl het molecuul liever piramidaal wil blijven. Hoe pakken ze zoiets ‘onmogelijks’ aan? En wat is eigenlijk het nut van die hele zoektocht?
Chemici van de Vrije Universiteit hebben het officieuze wereldrecord verbeterd voor wat betreft de reactie met de meeste chemische bouwstenen in één ‘pot’. Ze kunnen nu een complex molecuul synthetiseren uit acht verschillende uitgangstoffen. Dat is er één meer dan bij het vorige (...
Chemicus Sander van Berkel van het Nijmeegse Institute for Molecules and Materials (IMM) ontwikkelde nieuwe moleculen die een flinke verbetering betekenen voor een test voor het bepalen van bloedstolling. En passant vond hij een manier om complexe moleculen via een “clickreactie” e...
De Nijmeegse onderzoeker Joost Opsteen ontwikkelde een nieuwe methode om polymeermoleculen op een gecontroleerde manier aan elkaar vast te maken. Met zijn zeer efficiënte en milde ‘klikchemie’ kan hij ook eiwitten aan nanobolletjes koppelen. Op die manier zouden bijvoorbeeld medici...
Amsterdamse en Groningse onderzoekers hebben ontdekt hoe eiwitchaperonnes werken. Dat zijn moleculen die eiwitten helpen op de juiste manier te vouwen en te ontrafelen. Chaperonnes blijken de eiwitten in een moleculaire houdgreep te nemen. De sterkste wint.
Na jaren in de farmaceutische industrie te hebben gewerkt, koos scheikundige Jan van Maarseveen voor de vrijheid van het onderzoek aan de universiteit. Op het Van ‘t Hoff Institute for Molecular Sciences (HIMS) doet hij onder andere onderzoek naar reacties die ringstructuren vormen. Van Maarse...
Door DNA te combineren met polymeren die ijzer bevatten, zijn moleculaire ‘kooitjes’ te maken: poreuze bolletjes die medicijnen of DNA-materiaal kunnen vervoeren of afleveren. Als sleutel fungeren kleine moleculen die de kooi openen of DNA-fragmenten vrijmaken. Onderzoekers van het MESA+ Insti...
Het gebeurt niet zo vaak dat een onderzoeker eerlijk kan zeggen dat hij tegelijkertijd werkt aan een medicijn en een nieuw soort plastic. Maar in het onderzoek van Gijsbert Grotenbreg is het echt zo. “Ook al lijkt het in de verste verte niet bij elkaar te passen”, zegt Grotenbreg.
Vorige week publiceerde het tijdschrift Science een artikel waarin onderzoekers van het Institute for Molecules and Materials van de Radboud Universiteit Nijmegen een opmerkelijk staaltje van moleculaire zelfassemblage beschrijven. Ze laten zien hoe kleurstofmoleculen met miljoenen tegelijk ke...
Chemici van het Institute for Molecules and Materials van de Radboud Universiteit (Nijmegen) hebben een molecuul ontwikkeld dat zich onder lichaamsomstandigheden vastklikt op biomoleculen. De stof overtreft eerder ontdekte, vergelijkbare verbindingen en is geschikt om geneesmiddelen en contras...
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft met behulp van de grote radiotelescoop van Green Bank het bestaan van acht nieuwe organische moleculen in de interstellaire ruimte aangetoond.
Mars wordt regelmatig geteisterd door stofstormen. Die zijn soms zo uitgestrekt dat het hele oppervlak van de planeet aan het zicht wordt onttrokken. Onderzoek wijst uit dat stofstormen een aanzienlijke hoeveelheid statische elektriciteit opwekken. Kooldioxide en watermoleculen kunnen daardoor...
De enorme asteroïde-inslag die 65 miljoen jaar geleden de dino’s uitroeide, heeft misschien ook nieuw leven geschapen. Door de kracht van de inslag werd materiaal van de aarde tot bij de Saturnus-maan Titan geworpen. Volgens Brett Gladman kunnen aardse bacterieën zijn meegelift naar de v...
“Een mooi spel. Je moet de regels goed kennen om ze dan vervolgens zo veel mogelijk op te rekken en uit te buiten.” Dr. Jeroen Codée heeft het niet over poker, voetbal of beleggen, maar over organische synthese, de tak van chemie waarbij moleculen op maat gemaakt worden.
Een nieuwe ‘éénpotssynthese’ leidt tot hogere reactiesnelheden en een substantieel hogere opbrengst bij de productie van basisstoffen voor geneesmiddelen. Bovendien is de nieuwe syntheseroute schoner dan traditionele methoden.
De Nobelprijs voor de Scheikunde 2005 gaat naar de Fransman Yves Chauvin en zijn Amerikaanse collega’s Robert Grubbs en Richard Schrock. Deze drie chemici stonden aan de wieg van de metathese reactie die een hoofdrol speelt in de hedendaagse organische synthese.
Biochemicus Armand Tepper is, zoals hij zelf zegt, een ‘koperman’. Hij werkt aan de Universiteit Leiden bij de groep van prof. Gerard Canters, gespecialiseerd in onderzoek aan metaaleiwitten. Tepper ontwikkelt er een biosensor die nitriet kan detecteren met behulp van een kopereiwit.
Vrijwel alle verf bevat kobalt omdat het ervoor zorgt dat de verf lekker snel droogt. Maar het ziet er naar uit dat de Europese Unie deze verfdroger gaat verbieden vanwege recent vastgestelde kankerverwekkende eigenschappen. In onderzoek aan de Universiteit Leiden ontdekte Remy van Gorkum een ...
Eten wordt nog lekkerder als er een mooi kleurtje aan zit. Daarom worden er meestal kleurstoffen toegevoegd aan toetjes, snoep, ijsjes en dergelijke, maar ook aan kaas. Veel kleurstoffen hebben een slechte naam, vooral als ze chemisch gemaakt worden. Tegenwoordig worden natuurlijke kleurstoffe...
Hendrik Jacobus Prins had het bewonderenswaardige vermogen om de leiding van een fabriek te combineren met wetenschappelijk onderzoek op een geheel ander gebied. Met enkele compagnons richtte hij in 1926 een destructiebedrijf voor afgekeurd vee op. Die fabriek, de eerste op dat gebied in Neder...
In venen liggen grote hoeveelheden koolstof opgeslagen in nauwelijks vergaan veenmos. Hiertussen kun je ook goed bewaard gebleven resten van mensen en dieren vinden. Dit komt door de uitstekende conserverende eigenschappen van veen. Het artikel gaat nader in op speciale, chemische kenmerken va...
Dit overzicht behandelt de nieuwste ontdekkingen op het gebied van infectieziekten, de prionziekten bij koeien (gekke koeienziekte, BSE), schapen en de mens. Tevens geeft het inzicht in de infectieziekten bij mens en dier waarbij de grote ontdekkingen van de 20-ste eeuw zijn:
1. Dat de ...
Het experiment van Miller startte de zoektocht naar het ontstaan van het leven. Zijn proefopzet is inmiddels achterhaald.