Het moet sneller, simpeler en compacter. Dat geldt voor heel veel tegenwoordig, ook voor het identificeren van bacteriën en virussen. Op de afdeling Moleculaire Celbiologie werken onderzoekers aan een systeem dat uiteindelijk door huisartsen gebruikt moet kunnen worden. De laboratoriumuitslag,...
Een internationaal team van onderzoekers heeft twee metastabiele heliumatomen met licht aan elkaar gelijmd. De moleculen die dat opleverde bleven opmerkelijk lang intact.
Verander een plus- in een minteken en gegarandeerd dat je berekening misgaat. Dat was in 1968 ook de reactie op het werk van de Rus Victor Veselago. Die rekende de vergelijkingen voor elektromagnetisme door met minnen in plaats van plussen en voorspelde wel héél interessante materialen.
Veel mensen zijn stomverbaasd als ze voor het eerst lichtgevende golven zien op een mooie zomeravond aan het strand. Nog verbaasder zijn ze als ze horen dat een klein algje hiervoor verantwoordelijk is. Ditzelfde algje zou ook wel eens een belangrijke predator kunnen zijn van jonge schelpjes. ...
Met een – letterlijk – schokkend experiment willen natuurkundigen van MIT (Massachussetts Institute of Technology) iets spectaculairs bereiken: licht met minimaal energieverlies van kleur veranderen. Voorheen was daar ontzettend dure en energie-verspillende apparatuur voor nodig. Het team van ...
Sci-fi fans zijn er al lang bekend mee – bewegende 3D-beelden. In 1977 was in Star Wars IV al te zien hoe bewegende hologrammen als communicatiemiddel werden gebruikt. Maar echte hologrammen zijn al die tijd roerloos gebleven.
Was de spookachtige verschijning van de Vliegende Hollander op volle zee niets anders dan een omgekeerde fata morgana? Geen twijfel aan, volgens wetenschappers die dit soort verschijnselen bestuderen. Hetzelfde geldt voor zeemeermannen en andere vreemde wezens. Zelfs het monster van Loch Ness ...
Kolibries vormen de allermooiste juweeltjes in de natuur. Ze houden ervan te pronken met hun verenpak. Bij een andere lichtinval wisselen de kleuren van hun verenpak om volledig te verdwijnen op plaatsen met schaduw.
De bril: een prachtige uitvinding en een onding. Hij verandert je uiterlijk, hij drukt op je neusvleugels, hij beslaat, gaat kapot en raakt zoek. Toch kun je niet zonder als je slechte ogen hebt of de vijftig gepasseerd bent. Het kan geen toeval zijn dat de bril werd uitgevonden in een omgevin...
Maar weinig hemelverschijnselen laten zich zo gemakkelijk bekijken als de ondergaande zon. Daarbij komt nog dat eigenlijk elke zonsondergang weer anders is. Vaak zakt de zon weg in een dikke wolkenlaag. Maar als je geluk hebt, is de lucht strakblauw en kun je de zon naar de horizon zien zakken...
De kleine kijkhoek, lage helderheid en bewegingsonscherpte op liquid crystal displays zijn verleden tijd dankzij het gebruik van functionele polymeren. Daarnaast komen er nieuwe vormen van LCD’s aan, zoals ‘paintable displays.’ Op het KNCV-najaarscongres besprak professor Dic...
Vitamine D is niet alleen goed voor de botten, maar lijkt ook belangrijk te zijn bij het voorkomen van diabetes. De stof kalmeert indirect de afweercellen die jeugddiabetes kunnen veroorzaken. Kunstmatige vitamine D-achtige stoffen werken zelfs nog beter en zijn goedkoop en veilig. Onderzoeker...
Sinds 1998 kun je het woord ‘teleportatie’ gebruiken zonder het over fantasy of science-fiction te hebben. Toen slaagden de Oostenrijkse Anton Zeilinger en zijn team erin één enkel lichtdeeltje een paar meter te teleporteren. Niet spectaculair genoeg? Het foton deed daar ook nog eens exact nul...
Een tweeling moet het gezamenlijk zien te rooien in de baarmoeder. Dat gaat niet altijd goed. De ongeboren kinderen wisselen soms bloed met elkaar uit en als de één meer krijgt dan de ander, hebben ze daar beiden last van. Bijna twee jaar geleden startte het LUMC met een nieuwe behandeling, wa...
Astronomen zijn er in geslaagd een cluster van sterrenstelsels in het heelal te ontdekken en de afstand en massa ervan te bepalen zonder dat zij ook maar iets van die cluster hoefden te zien. Zij maakten uitsluitend gebruik van het effect dat het gravitatieveld van deze – onzichtbare – cluster...
Insecten worden pas echt mooi als je ze van heel dichtbij bekijkt. Macrofotografie toont ons de kleurrijke en gedetaileerde wereld van deze kleine diertjes. Het vinden van de juiste camera-instellingen is een continue afweging van meerdere factoren. Maar een vlinder wacht niet.
Veel actieve biomoleculen geven straling af als ze met licht van een andere golflengte beschenen worden. Met moderne natuurkundige methoden kan de fluorescentie tot op het niveau van afzonderlijke moleculen gemeten worden. Een groep natuurkundigen in het MESA+-instituut van de Universiteit Twe...
Na zonsondergang verlichten peertjes en spaarlampen de woonkamer. Honderdduizenden minuscule lichtpuntjes vormen het beeld op een tv-scherm. Chemici en fysici werken aan nieuwe, zuinige lichtbronnen en nieuwe beeldschermen. Dankzij licht uit zeldzame-aardionen kunnen lampen en televisies er to...
Astronomen hebben een baby-sterrenstelsel gevonden aan de rand van het waarneembare heelal. De ontdekking werd mogelijk gemaakt door een ‘zwaartekrachtslens’ – een soort natuurlijke supertelescoop in de kosmos.
De Nederlanders F. Kröger en G. Blasse speelden een bepalende rol in de ontwikkeling van luminescente materialen voor TV’s en TL-buizen
De werking van veel gebruikte elektronische schakelingen en apparaten zoals transistoren, microprocessoren en mobiele telefoons, is gebaseerd op de stroom van elektronen door een halfgeleider ten gevolge van een aangelegde elektrische spanning. Onderzoekers in Nijmegen en Cambridge (Groot-Brit...
Geluid in licht omzetten is minder vreemd dan je denkt. In de moderne telecommunicatie wordt licht als informatiedrager gebruikt. Glasvezels voeren telefoongesprekken de hele wereld rond.
Af en toe zien we het wel eens in Nederland: het noorderlicht. Rond de poolcirkel verzorgt het een groot, kleurrijk schouwspel van sierlijk golvende gordijnen, schitterend slepende bogen en betoverend gevouwen linten. In Nederland is het effect minder fraai, maar door zijn zeldzame verschijnin...
Amerikaanse astronomen hebben voor het eerst een misvormde ster gevonden. Nee, sterren blijken niet de vijfpuntige hemellichamen te zijn die we uit tekenfilms en stripverhalen kennen, maar volmaakt rond zijn ze ook niet. Tenminste, niet allemaal. De ster Altaïr in het sterrenbeeld Arend draait...
‘Dat de biologische klok van de mens door daglicht wordt gesynchroniseerd is niet zo moeilijk te bedenken. Onze vondst dat ook lichamelijke activiteit bijdraagt aan het bijstellen van de klok baarde heel wat meer opzien. We hebben nu de bijdrage van licht en activiteit gekwantificeerd. De conc...
Door röntgenstraling te bestuderen, komen sterrenkundigen op het spoor van de meest energierijke processen in het heelal: exploderende sterren, botsende sterrenstelsels en gaswolken die opgeslokt worden door zwarte gaten.
Hoe belangrijk de DNA-reparatiedienst in het binnenste van onze cellen is, blijkt pas als er iets mis mee is. Bij patiënten met de ziekte xeroderma pigmentosum bijvoorbeeld: onder invloed van zonlicht hopen de genetische beschadigingen zich bij hen op, met ernstige gevolgen. Onderzoekers van d...
Tijdens donkere nachten, als navigatie op de sterren onmogelijk is, cirkelen trekvogels boven de Noordzee soms tientallen minuten boven hel verlichte boorplatforms. Daarmee verspillen ze kostbare energie.
Aan de hemel kun je overdag mooie dingen waarnemen. Naast bijzondere wolken zijn er prachtige verschijnselen zoals regenbogen en halo’s. Deze verschijnselen zijn elke keer weer anders aan de hemel en zijn daarom ook altijd boeiend om naar te
kijken. Hoe ontstaan deze verschijninge...
De inwendige structuur van kristallen komt in een fascinerend kleurenpatroon naar voren als je ze onder de polarisatiemicroscoop bekijkt. Hugo Meekes vertelt waarom die kristallen zo wonderschoon zijn.