De tijd waarin de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie elkaar aftroefden op krachtige (kern)wapens lijkt een spook uit het verleden. Maar veel wapens uit die tijd bestaan nog, en daar komen in hoog tempo nieuwe bij. Dreigt er een nieuw conflict?
Oorlog is verwoestend en ontwrichtend. Dit gold ook voor Noordwest-Europa, maar volgens nieuw onderzoek was de impact hier, op de lange termijn, beperkt.
450 jaar geleden brak de Tachtigjarige Oorlog uit: een reden voor het Rijksmuseum om hier een tentoonstelling aan te wijden. De makers vertellen het verhaal over het ontstaan van een onafhankelijk land.
Na de kernproef van Noord-Korea afgelopen weekend kwam de berichtenstroom snel op gang: de explosie had een kracht van zo’n honderd kiloton TNT, en het ging om een nucleair wapen. Maar hoe weet men dat?
Kunstenaar Jasmijn Visser heeft een dingetje met landmijnen. En met conflicten. In een project over de Falklandeilanden kwamen deze twee onderwerpen samen. Het resultaat is een boek en een tentoonstelling van kaartmateriaal in het Allard Pierson Museum.
Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog stond wetenschapper Sam Goudmsit aan het hoofd van een geheime zoektocht naar een Duitse atoombom. Zijn leven klinkt als een spannend jongensboek. Journalist Martijn van Calmthout schreef een uitstekende biografie van de natuurkundige.
Historisch onderzoek over schurende onderwerpen leidt regelmatig tot blinde vlekken. Wanneer de geschiedenis Nederlanders persoonlijk raakt, schieten we massaal in de verdediging. Zoiets doen Nederlanders niet.
Deze maand stemt de Verenigde Naties over een wereldwijd totaalverbod op kernwapens. In aanloop daarnaartoe organiseerde de Nederlandse afdeling van International Physicians for the Prevention of Nuclear War (IPPNW) een bijeenkomst. Het thema lijkt burgers niet echt bezig te houden. D...
Julius Caesar, de roemruchte Romeinse veldheer, heeft heel wat bloed vergoten in Europa. Hij heeft hier zelfs eigenhandig verslag van gedaan in zijn boek De Bello Gallico. De vraag was hierbij altijd: wat moet je met een korreltje zout nemen en wat is echt gebeurd? Wetenschappers hebb...
Tijdens oorlogen en opstanden is vaak heel onduidelijk hoeveel slachtoffers er vallen. De Human Rights Data Analysis Group zet statistische technieken in die ook worden gebruikt voor het tellen van schuwe diersoorten om de onzekerheidsmarges drastisch verkleinen. Dat is belangrijk voo...
Sinds 2011 is Ethiopië stroomopwaarts bezig met het bouwen van een grote dam in de Nijl. Egypte is bang dat dit prestigeproject de watervoorziening, en dus het voortbestaan van het land, in gevaar brengt.
In 2012 groef een team wetenschappers een skelet op onder een parkeerplaats in Leicester. Waren het de resten van de legendarische koning Richard III, die in 1485 op het slagveld sneuvelde? Het hield genetica Turi King jaren bezig, maar ze is er uit. In de vijfde Hoboken lezing in Het Natuurhi...
De Week van de Klassieken is weer begonnen. Van 19 tot en met 27 maart staat de oudheid in de spotlights, dit jaar met het thema Te wapen!. Oorlogvoering en vooral eervolle overwinningen waren belangrijk in de klassieke oudheid. Romeinse keizers moesten zegevierende generaals zijn. Ho...
75 jaar geleden, op 1 september 1939, viel de Duitse Wehrmacht Polen binnen. Het was het startschot voor de Tweede Wereldoorlog. Kort daarvoor hadden Hitler en Stalin afgesproken samen Polen te veroveren en te vernietigen. In september 1939 zou Polen verpletterd en ‘onthoofdR...
Rusland is de grootste staat op het Europese continent maar is stelselmatig buiten de dominante Europese veiligheidsinstellingen van de EU en NAVO gehouden. Dat leidt onvermijdelijk tot post-Koude Oorlog conflicten, stelt Glenn Diesen in zijn proefschrift dat hij op 3 september zal verdedigen ...
In de Russische media gonst het van de theorieën dat het niet pro-Russische rebellen waren die vlucht MH17 boven oost-Oekraïne uit de lucht schoten, maar dat het een complot was van het Oekraïense leger samen met de Amerikaanse inlichtingendienst CIA. Bewijzen hebben de Russen er niet voor. Ma...
Direct nadat bekend was dat de twee zwarte dozen van MH17 gevonden waren, werd gesuggereerd dat ze werden gemanipuleerd. Maar kan dat wel? En wat staat er precies op de black box? Kennislink vroeg het luchtvaartdeskundige Joris Melkert (TU Delft).
Op 28 juni 2014 was het precies 100 jaar geleden dat aartshertog Franz Ferdinand, de troonopvolger van het keizerrijk Oostenrijk-Hongarije, werd vermoord. Zijn dood betekende een lont in een Europees kruitvat. Binnen iets meer dan een maand zou er een vernietigende wereldoorlog uitbreken. Hoe ...
Rusland veroverde dit jaar niet voor het eerst de Krim. In 1783 ging Catharina de Grote Poetin voor. Na een oorlog met het Osmaanse Rijk annexeerde zij het door zijn havens zeer gewilde schiereiland. Zij deed dit niet alleen. Ze had hiervoor de hulp van een Nederlandse zeeofficier in Russische...
Bijna zeventig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog is de periode ‘40-’45 populairder dan ooit. Dat blijkt uit promotieonderzoek van historicus Erik Somers. Er komen steeds meer oorlogsmusea en ze trekken steeds meer bezoekers. Maar voor een nieuwe generatie moeten oorlogsm...
In de Nederlanden gingen in de late Middeleeuwen nogal wat mythologische verhalen over de Trojaanse oorlog rond. Door historici zijn ze lang afgedaan als bizarre historische uitwassen en werden ze vaak genegeerd. Neerlandica Wilma Keesman (UvA) onderzocht deze Troje-sagen in de Nederlanden. Zi...
Tijdens de vele oorlogen die de Republiek uitvocht, kaapte de vijand nog wel eens Hollandse schepen. De in beslag genomen post werd bewaard, als legitiem bewijs dat het om een vijandig schip ging. Eeuwen later wordt deze gekaapte post bestudeerd. De brieven blijken een unieke blik te werpen op...
In 2013 is het 300 jaar geleden dat de Vrede van Utrecht een eind maakte aan een hele reeks verwoestende Europese oorlogen. Dit jubileum wordt in Nederland uitgebreid gevierd. Merkwaardig eigenlijk, want de Nederlandse Republiek was niet bepaald een winnaar aan de onderhandelingstafel.
Tijdens een groot deel van de zeventiende eeuw was Nederland een rijke, welvarende republiek en een van de grootmachten op het wereldtoneel. Gedurende de achttiende eeuw overheersten economische stagnatie en achteruitgang. De verschillen tussen rijk en arm werden snel groter. Rond 1750 telde d...
Het hebben doorstaan van oorlogsgeweld maakt Palestijnse jongeren in vluchtelingenkampen niet slechts tot slachtoffers, zij putten hieruit ook de ervaring van politieke slagkracht. Dit concludeert Gijs Verbossen in zijn masterscriptie waarvoor hij deze week de NGIZ Scriptieprijs ontving.
In de buurt van Nijmegen zijn diverse gezichtshelmen gevonden die Romeinse ruiters droegen in de strijd. Met moderne technieken is onderzocht hoe en waarvan de helmen gemaakt zijn. Achter de stalen gezichten blijken een hoop geheimen te schuilen.
Nederland is over heel de wereld bekend om zijn Internationale Gerechtshof, dat zich bevindt in het Vredespaleis in Den Haag. Bijna honderd jaar geleden, op 28 augustus 1913 opende dit bijzondere gebouw zijn deuren. Het verhaal achter de droom van vele pacifisten, burgers en wereldleiders over...
Ooit, in 1918, was het heel duidelijk: Duitsland was als enige schuldig aan de Eerste Wereldoorlog. Al ruim negentig jaar lang slaan historici elkaar om de oren met de vraag of dat wel klopt. Was Frankrijk niet net zo schuldig? Of zelfs Engeland? Een overzicht met de meest intrigerende theorie...
Na de verkenningen van Henry Hudson in 1609 was niet meteen helder wat voor kolonie hier moest komen: een overzeese handelspost of een vestigingsgebied voor boeren en werklieden? Het schipperen tussen de twee opties was een constante factor in de veertigjarige geschiedenis van Nieuw Nederland....
Hollywood heeft een grote invloed op de publieke opinie. Via het witte doek gaan Amerikaanse verhalen de hele wereld over. Het is dan ook niet vreemd dat de politiek zich bemoeit met de filmindustrie. Zeker in tijden van oorlog.