Wat kunnen tweelingstudies, tegenwoordig in combinatie met moleculaire technieken, precies aantonen en wat niet?

Mannen en vrouwen zijn even goed in kaartlezen. Maar mannen overschatten hun navigatievermogen, terwijl vrouwen het juist onderschatten. Dat blijkt uit publieksonderzoek van neuropsycholoog Ineke van der Ham. “Leeftijd is belangrijker dan geslacht.”

Waar komt geluk vandaan? Meike Bartels van de Vrije Universiteit onderzoekt hoe genetica en omgeving invloed hebben op ons welzijn.

Epigenetica is een onderzoeksgebied dat nog volop in ontwikkeling is. Toch zijn er nu al duidelijke aanwijzingen dat epigenetische factoren erfelijk kunnen zijn. Dat is een extra goede reden om onze omgeving heel serieus te nemen. En het is ook een verklaring voor het gegeven dat wij heel snel...

Wij mensen zijn het resultaat van een langdurige evolutie, waarbij genen bijeen werden gevoegd en samengekneed. Niet uit een handvol aarde ontstaan, maar uit een wagonlading genen. En alles, altijd, in wisselwerking met omgevingsfactoren.

DNA speelt een belangrijke rol in wie we zijn en welke eigenschappen we hebben. DNA bepaalt ook in belangrijke mate onze gezondheid. Het wordt echter steeds duidelijker dat ook onze omgeving heel belangrijk is voor de activiteit van onze genen, en daarmee: voor wie we zijn. De aloude discussie...

Roken, ‘foute’ genen en kankerverwekkende virussen zijn bewezen oorzaken van kanker. Maar vaak is kanker krijgen niet meer dan domme pech. In 2015 stelden twee statistici dat ‘toeval’ zelfs de belangrijkste oorzaak van kanker is, wat veel ongeloof en kritiek opriep. Maa...

De een is heel gevoelig voor infecties, de ander wordt nooit ziek. Dat heeft voor een belangrijk deel te maken met verschillen in de afweerreactie. Genen spelen daarbij de grootste rol, maar ook andere factoren kunnen de werking van het afweersysteem beïnvloeden.

Australische wetenschappers hebben ontdekt dat de zwam Physarum polycephalum de weg in een complexe omgeving kan vinden door plaatsen waar hij al eerder zijn slijm heeft afgezet te mijden. De ontdekking is bijzonder omdat nog nooit eerder is aangetoond dat een organisme zonder centraa...

Hoe planten reageren op een stresssituatie als droogte hangt niet alleen af van hun genen, maar ook van de omgeving waarin zij als klein plantje opgroeiden. Die omgeving bepaalt namelijk welke genen wel of niet tot expressie komen. Dat concludeert een team van Canadese wetenschappers naar aanl...

Het klinkt bijna holistisch: de vroegste jeugd zou onlosmakelijk verbonden zijn met gezondheid in het latere leven, tot aan de laatste fase toe. Die samenhang wordt op verschillende fronten onderzocht. De EU stelt 12 miljoen euro ter beschikking.

Wat moet je doen om te overleven in een onvoorspelbare omgeving? Risico’s spreiden. De Leidse evolutiebioloog Bertus Beaumont levert het eerste experimentele bewijs dat het gokgedrag van bacteriën een evolutionaire basis heeft.

Van alle ‘omgevingsgebonden’ stressfactoren in de grote stad is chronische onenigheid met de buren het meest fnuikend voor de gezondheid. Ook gevoelens van onveiligheid en de aanwezigheid van druggebruikers en hangjongeren ondermijnen die gezondheid, leert recent epidemiologisch AM...

In de regio Zwolle startte een bijzonder project dat overgewicht onder kinderen moet voorkomen. Voor het eerst werden op grote schaal gewicht en lengte van kinderen van allerlei leeftijden op hetzelfde moment opgemeten, en werden hun leefomgeving en eetgewoontes in kaart gebracht. Deze enorme ...

Dat alcoholverslaving een genetisch basis zou kunnen hebben werd al langer vermoed. Duitse wetenschappers hebben nu daadwerkelijk een gen gevonden dat een belangrijke rol hierin schijnt te spelen.

Steeds meer mensen zijn te zwaar. In de wetenschap worden twee verklaringen gehanteerd voor overgewicht: het is genetisch of het komt door een gebrek aan wilskracht en zelfdiscipline. Ramona Guerrieri oppert een derde mogelijkheid. Het enorme aanbod en verscheidenheid van zoet en vet voedsel h...

Door naar de overeenkomsten en verschillen tussen eeneiige en twee-eiige tweelingen te kijken kunnen we veel leren over hoe genen en omgeving ons gedrag beïnvloeden. Dit intrigerende onderzoeksveld noemen we gedragsgenetica. Hoe dit onderzoek precies werkt, lees je in dit artikel.

Verslaving heeft niets met een gebrek aan wilskracht te maken: wie maar niet van drank of drugs kan afblijven is geen mislukkeling, maar ziek. Al sinds de jaren zeventig pleit Charles O’Brien, hoofd van de afdeling Psychiatrie van het Philadelphia Veterans Affairs Medical Center en hoogleraar ...

“Het LUMC is sterk in biomedisch onderzoek en levert zo een belangrijke bijdrage aan de toekomstige behandeling van patiënten. Maar zodra je die kennis wilt toepassen, speelt ook het gedrag van de patiënt een rol. Als je precies weet wat iemand moet doen om gezond te worden of te blijven...