Het misverstand van Descartes
Veel filosofen zetten zich af tegen Descartes, die het onderscheid tussen lichaam en geest zou hebben geïntroduceerd. Maar ze begrijpen hem verkeerd, zegt hoogleraar Han van Ruler.
Veel filosofen zetten zich af tegen Descartes, die het onderscheid tussen lichaam en geest zou hebben geïntroduceerd. Maar ze begrijpen hem verkeerd, zegt hoogleraar Han van Ruler.
Zij heeft het altijd te koud, hij te warm. Gekibbel over de stand van de thermostaat is dan vaak het resultaat. Zeker met de torenhoge energieprijzen van nu.
Snapchat, Instagram en Facebook leveren een onophoudelijke stroom blije en perfecte foto’s. Wat doet dat met ons lichaamsbeeld?
Stel: je draait een potje open, schudt er een pil uit, neemt die in met een glaasje water en je hebt voor de rest van de dag genoeg ‘gegeten’. Handig als je astronaut bent of op een lange wandeltocht door de bergen. Maar is het überhaupt mogelijk?
Mensen zeggen weleens dat we een zesde zintuig hebben, bovenop de bekende vijf waarmee we zien, horen, proeven, ruiken en voelen. Maar het zijn er veel meer. Volgens hoogleraar psychiatrie Jan Dirk Blom van de Universiteit Leiden hebben wij er zelfs vijftien. “En met alle vijftien kunnen we ha...
Het gevoel of een lichaamsdeel wel of niet bij jou hoort, wordt beïnvloed door het type aanraking hiervan. Alleen een zachte, langzame streling met een snelheid van zo’n 3 centimeter per seconde geeft mensen het gevoel dat een rubber hand van henzelf is, ontdekten onderzoekers van de Uni...
Er lijkt vrij algemeen overeenstemming over te bestaan dat mensen zowel hun lichaam zijn als hebben. Minder overeenstemming is er over de vraag of mensen ook nog iets meer of iets anders zijn dan hun lichaam. Voor wie het wil zien luidt het antwoord duidelijk ‘Ja!’
Het intieme karakter van lichaam en huid hebben een aansprekende symboliek. Daardoor staan huid en lichaam vaak centraal in modeverschijnselen als make-up en piercing, in schilderkunst, beeldende kunst, film, toneel, dans en niet te vergeten literatuur, lectuur en poëzie.
Trend in 2016: online zwanger van een Deen. Nederlandse spermadonoren zijn namelijk schaars omdat hun anonimiteit niet meer gewaarborgd is. Eerder publiceerden we het verhaal van de Nederlandse multi-donor Ed Houben, die geen behoefte heeft aan anonimiteit; integendeel.
Hebben we het recht om te doen met ons eigen lichaam wat we maar willen? Zijn we juridisch gezien de eigenaar van ons lichaam, alsof het een van onze meest persoonlijke bezittingen is? En is het ons grondrecht om te beschikken over het eigen lichaam? Op het eerste gezicht lijkt het vanzelfspre...
Hebben of zijn wij een lichaam? Het is een vraag die niet overal ter wereld zal worden begrepen, om de eenvoudige reden dat niet elke taal de werkwoorden ‘hebben’ en ‘zijn’ kent. In het nieuwe cahier van Stichting Bio-Wetenschappen en Maatschappij behandelen wetenschapp...
Altijd al willen weten hoe het is om als prostituee achter een raam te zitten? Hoe je op je kruk in het rode licht geile, dan wel geschokte toeristen aan je voorbij ziet trekken? Hoe je met hun aandacht kunt spelen? En hoe je die klant waar je écht geen zin in hebt ook net zo makkelijk de deur...
Het menselijk lichaam en onderdelen daarvan vertegenwoordigen al vele eeuwen een financiële en economische waarde. Zo verhuren vrouwen hun lichaam om geslachtsgemeenschap of andere seksuele handelingen mee te hebben. Andere vrouwen stellen hun baarmoeder beschikbaar voor het voldragen van een ...
Op 5 februari 1831 was Jan C.J. van Speijk commandant op een kanonneerboot van het Nederlandse leger. Het jaar daarvoor was België in opstand gekomen tegen Koning Willem I en Van Speijk had de opdracht gekregen om alle schepen die naar het opstandige Antwerpen wilden varen te controleren.
Rond de voorlaatste eeuwwisseling waren in Europa tentoonstellingen van exotische mensen immens populair. Niet alleen circussen, maar ook jaarmarkten, dierentuinen en wereldtentoonstellingen toonden tussen 1870 en 1940 honderden groepen mensen, die bijzonder waren vanwege hun huidskleur, kledi...
‘Het afnemen van alle krachten bij het toenemen van de ouderdom is stellig zeer droevig, maar het is noodzakelijk, daar anders de dood te zwaar zou vallen.’ Dit citaat van de Duitse filosoof Arthur Schopenhauer illustreert de levenslange strijd van de mens tegen de vergankelijkheid.
Cultureel antropologen zijn geïnteresseerd in het sociale en culturele lichaam en in de wisselwerking tussen natuur en cultuur in lichamelijkheid. Wat is de invloed van cultuur op de manier waarop het lichaam wordt gezien en gebruikt, en hoe beïnvloeden deze op hun beurt cultuur en samenleving...
Wie jong, gezond en actief is staat niet vaak stil bij de onderdelen van het lichaam die in samenhang ons maken tot een goed functionerend levend wezen. Het wordt direct anders als je bij het sporten een blessure oploopt, zeg: een tennisarm, waardoor je niet goed meer functioneert. Of als je t...
Soms, na een nachtlang doorrijden of bij ziekte, kijk je in de spiegel en denk je: ben ik dat? Soms slaapt een arm en voelt die aan alsof deze niet van jezelf is. Pas als de bloedstroom weer op gang komt, voelt alles weer normaal.
“Het ligt aan je gereformeerde opvoeding!” Tatoepionier Henk Schiffmacher neemt geen blad voor de mond, als ik hem vraag hoe het komt dat ik denk dat een inktloze huid de norm is, en een van top tot teen getatoeëerde lichaam de uitzondering.
De benadering die uitgaat van de eenheid van persoon en lichaam is onder druk komen te staan door ontwikkelingen op het terrein van de medische biotechnologie. Tot voor kort werd het lichaam opgevat als een onveranderlijk gegeven. Nu het lichaam steeds meer wordt benaderd als een product, bouw...
Is iedere verschillende sport voorbehouden aan een bepaald type lijf? Onzin. Iedereen kan elke sport doen. Basketballen kan best met een kleine lengte en ook stevige bodybuilders kunnen de marathon rennen. Maar records zullen daar waarschijnlijk niet mee gebroken worden. Als je droomt van een ...
Of er nu een ziel ten hemel vaart of niet, als iemand sterft, houd je sowieso een lichaam over. Dat kan medisch studenten helpen goede doktoren te worden, misdaden oplossen of keurig gebalsemd eeuwenlang als cultureel icoon dienen. Of je kunt het natuurlijk gewoon laten verrotten…
Autochtone meisjes zijn ontevredener over hun uiterlijk dan meisjes van Antilliaanse en Surinaamse afkomst. Hun ideaalbeeld is anders.
Het kabinet komt in actie tegen het vele vrouwelijke naakt in onze beeldcultuur. De vele afbeeldingen van mannelijk schoon zijn kennelijk geen probleem. De geschiedenis van het naakt in de kunst laat datzelfde fenomeen zien.
Steeds weer lezen we over cultuurverschillen als oorzaak van conflicten tussen mensen. Cultuurpsychologen Voestermans en Verheggen vinden dat een verkeerde voorstelling van zaken. Zij betogen in hun boek ‘Cultuur en lichaam’ dat cultuur niets doet: conflicten worden veroorzaakt door anders aan...
De derde weg wordt het wel genoemd. In plaats van begraven of cremeren kun je je lichaam beschikbaar stellen aan de wetenschap. Steeds meer Nederlanders kiezen ervoor om na hun dood te belanden op de snijtafel. Het aanbod van lichamen groeit zó sterk dat sommige anatomische instituten in Neder...