Dit jaar is het 350 jaar geleden dat Rembrandt overleed. In zijn eigen tijd raakte hij echter uit de gratie en stierf arm. Hij liet namelijk na wat zijn leerlingen wel deden: netwerken en zo de sociale ladder beklimmen.
Het doet lachwekkend aan: Jezus die eruitziet als een piskijker. De arts als kwakzalver op kluchtige schilderijen uit de Gouden Eeuw kennen we wel, maar de dokter als Jezusfiguur is veel minder bekend. Toch was het eeuwenlang een serieus thema in de schilderkunst.
In middeleeuwse boeken staan vaak de meest schitterende en kleurrijke afbeeldingen. Deze miniaturen zijn voor het eerst grootschalig onderzocht én vormen het onderwerp van een nieuwe tentoonstelling.
Nederlandse kunstenaars liepen niet alleen maar achter hun Franse voorbeelden aan. Kunsthistoricus Mayken Jonkman toont aan hoe omvangrijk en belangrijk de onderlinge beïnvloeding was van kunstenaars in Parijs. Haar onderzoeksresultaten zijn nu te zien in een nieuwe tentoonstelling.
De vroege middeleeuwen waren eeuwen van vooruitgang, waarin volken door heel Europa kennis en goederen uitwisselden. Dit is alleen niet het beeld dat we hebben over deze tijd, en daar wilde het Allard Pierson Museum iets aan doen.
Voor het eerst zijn de vrouwen in het leven van Mondriaan in een overzichtelijk boek bijeen gebracht. Zo wordt duidelijk welke belangrijke rol zij hebben gespeeld in het leven van de kunstenaar. Hoe bekend zou hij zijn geweest zonder hen?
Kunst verkleurt na verloop van tijd. Hoe kom je erachter wat voor kleur iets ooit had? En hoe geef je dat object z’n kleur weer terug zonder het te beschadigen? Natuurwetenschapper Maarten van Bommel legt uit dat het zo simpel kan zijn als een beamer erop zetten.
Kunstenaar Jasmijn Visser heeft een dingetje met landmijnen. En met conflicten. In een project over de Falklandeilanden kwamen deze twee onderwerpen samen. Het resultaat is een boek en een tentoonstelling van kaartmateriaal in het Allard Pierson Museum.
Kunstenaars en natuurhistorici in de zestiende eeuw hadden hun handen vol aan allerlei nieuw ontdekte diersoorten, waarover ze nog lang niet alles wisten. Soms zelfs niet of ze pootjes hadden of niet. Marrigje Rikken onderzocht de afbeeldingen van dieren uit deze periode voor haar promotie. Hi...
De schilderkunst verandert enorm in de 16e eeuw. De kerk en adel zijn niet langer de enige opdrachtgevers, met grappige schilderijen over het dagelijks leven als gevolg. De nieuwe kopers zijn de burgers en zij lachen zich rot om poep- en plashumor, feestende boeren en bordeelscènes....
Het restaureren van schilderijen is meer dan een nieuw likje verf op de juiste plaats. Wat er allemaal bij komt kijken krijgt Kennislink te zien en te horen van Abbie Vandivere, restaurator Oude Meesters bij museum het Mauritshuis in Den Haag. Tijdens het Weekend van de Wetenschap (3 & 4 o...
De groots aangekondigde tentoonstelling over de late Rembrandt in het Rijksmuseum is nog maar net afgebroken of het Mauritshuis komt ook met een late Rembrandt-tentoonstelling. Hun aanpak is alleen radicaal anders. Het Mauritshuis richt zich op het wetenschappelijke onderzoek achter een enkel ...
Een lange rij van steeds twee portretten naast elkaar. Ieder paar lijkt identiek: zelfde pose, zelfde aankleding. Toch zijn het iedere keer twee verschillende vrouwen: Elizabeth Stuart en Amalia van Solms. Zij vochten in de zeventiende eeuw aan het Haagse hof hun rivaliteit uit, onder andere d...
Ons cultureel erfgoed staat in de schijnwerpers. Niet alleen doen wetenschappers er veel onderzoek naar; iedereen heeft er wel een mening over. De discussie rond Zwarte Piet is hier een mooi voorbeeld van. Een echte Nederlandse traditie waar niet aan getoornd mag worden, of toch wel? Wetenscha...
Kunstschilder George Hendrik Breitner (1857-1923) had geen modderfiguur geslagen in een CSI-serie, zo nauwkeurig observeerde hij honderd jaar geleden locaties en taferelen. Met moord had het alleen niets te maken: Breitner legde juist het leven vast. Ter plekke maakte hij snelle schetsen en fo...
Kunstenaars moesten zich tijdens de Tweede Wereldoorlog aanmelden bij de Kultuurkamer, een door de Duitsers opgezet instituut. Zonder inschrijving mochten ze niet in het openbaar exposeren. Joden mochten zich überhaupt niet inschrijven. Hoe keken Nederlanders na de oorlog naar deze samenwerkin...
De Franse kunstschilder Fernand Léger (1881-1955) was een van de beroemdste abstracte kunstenaars van zijn tijd. Zijn schilderijen hangen in bekende musea over heel de wereld. Het schilderij Contrast van vormen in de Peggy Guggenheim Collectie te Venetië, leek een onderdeel van de gel...
Kunsthistoricus Jan de Jong komt met verrassende resultaten in zijn boek The Power and the Glorification. Uit zijn onderzoek blijkt dat pausen in de 15de en 16de eeuw systematisch de geschiedenis vervalsten. Hiermee probeerden ze hun afbrokkelende macht weer een beetje op te krikken.
Het nieuwe Rijksmuseum maakt op allerlei manieren duidelijk dat het niet alleen een kunsthistorisch museum is, maar de hele geschiedenis van Nederland wil vertellen. De uitgave van het boek ‘De geschiedenis van Nederland in 100 voorwerpen’ past daar helemaal bij.
Dat Leonardo da Vinci soms wiskundige fouten beging, was al eerder bekend. Maar ook bij de verwerking van Leonardo’s tekeningen in boekvorm gebeurden vergissingen. Vraag is wie ze beging.
Kunstkenners en -handelaren waren een eeuw geleden een stuk makkelijker in het betitelen van schilderijen. Uit recent onderzoek is gebleken dat tientallen werken van de impressionistische schilder Isaac Israels toen de verkeerde titels hebben gekregen. De locaties waarnaar deze werken zijn ver...
In geschiedenisboeken over de 19e eeuw spelen beroepskunstenaressen maar een kleine rol. Lange tijd werd gedacht dat in die tijd alleen rijke vrouwen een beetje ‘voor de leuk’ schilderden. Hanna Klarenbeek bewijst het tegendeel met haar promotieonderzoek.
In zestiende-eeuws Venetië konden schilderijen dezelfde reacties oproepen als mensen; ze werden vereerd en bemind maar ook gehaat en vernield. De Venetianen identificeerden de schilderijen met de afgebeelde mensen zelf. In de eerste week van augustus staat NPO Doc helemaal in het teken van kun...
‘Kijk.’ Eric Postma wijst trots naar zijn beeldscherm. ‘Zo kun je precies zien welk schilderij een reproductie is.’ Het lijkt een eenvoudige oplossing voor een moeilijk probleem: een computer die een nagemaakte Van Gogh feilloos van een echte kan onderscheiden. Postma gelooft erin; hij heeft d...
Verschillende manieren van zien, vanuit westers en Japans perspectief, vormen het onderwerp in ‘Verschuivende perspectieven’. Willem van Gulik, hoogleraar Kunstgeschiedenis en materiële cultuurkunde van Oost-Azië, neemt op maandag 23 november afscheid.