De manier waarop kinderen taal leren, wordt vaak beschreven als een wonder. Maar volgens taalkundige Sybren Spit is er niets magisch aan. Voor zijn promotieonderzoek liet hij kleuters een niet-bestaande taal leren. En dat ging eigenlijk helemaal niet zo gemakkelijk.
Kinderen die op de kinderdagopvang Nederlands én Engels horen, worden beter in Engels. Bovendien heeft het Engels geen nadelig effect op hun Nederlandse taalontwikkeling. Dat blijkt uit onderzoek van de UvA. De minister wil de meertalige opvang daarom wettelijk mogelijk maken.
Mensenbaby’s leren taal door klanken te imiteren van volwassenen. Er zijn meer diersoorten die dit doen, zoals zangvogels en vleermuizen. Gaan ook zij door een brabbelfase om hun taal te leren?
Samen met mijn 8-jarige zoon bezocht ik de derde editie van het Kletskoppen Kindertaalfestival van de Radboud Universiteit en het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek, voor het eerst gehouden in Den Haag.
Een kindertaalfestival. Is dat een festival voor kinderen over taal? Of een festival voor volwassenen over kindertaal? Allebei, zo blijkt tijdens de tweede editie van Kletskoppen in Nijmegen.
Vleermuizen worden ondergewaardeerd. Ze zijn de enige zoogdieren die, net als mensen, hun klanken aanleren – en dus niet aangeboren krijgen. Onderzoek naar vleermuizen kan ons zo veel leren over ons eigen taalsysteem.
In gebarentalen verwijzen veel gebaren direct naar hun betekenis: een denkbeeldig kopje naar je mond brengen betekent ‘drinken’. Sommige van deze gebaren zijn ‘beeldender’ dan andere. Nijmeegse wetenschappers onderzochten welke rol dit speelt bij het leren van gebarentaal.
Gebaren met je kind is een trend onder jonge ouders. Voorstanders van babygebaren beweren dat het de taal- en cognitieve ontwikkeling van een kind versterkt. Maar is daar ook een wetenschappelijke onderbouwing voor?
Voor pasgeboren baby’s zijn de oren het belangrijkste zintuig voor het leren van taal. Maar al heel snel gaan ze deze zogeheten auditieve informatie koppelen aan visuele informatie, zoals de lipbewegingen van de spreker. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Sophie ter Schure van de U...
In kinderboeken kom je vaak de directe rede tegen. Maar de directe rede is niet altijd eenvoudiger te begrijpen dan de indirecte rede, zo blijkt uit onderzoek van taalkundige Franziska Köder aan de Rijksuniversiteit Groningen. Het vergt een perspectiefwisseling binnen de zin, waar zelfs volwas...
Een klank die we zelf niet kunnen maken, kunnen we ook moeilijk horen. Dat blijkt uit verschillende studies onder volwassen taalgebruikers. Hetzelfde is nu aangetoond voor baby’s van zes maanden oud. Een bijtring die hun spraak belemmert, heeft ook een negatieve invloed op wat ze horen.
Op 27 maart hield taalwetenschapper Claartje Levelt haar oratie aan de Universiteit Leiden. Daar doet ze al ruim 15 jaar onderzoek naar kindertaal. Ook is ze de oprichter van het babylab in Leiden. Als fonoloog onderzoekt ze de manier waarop kinderen de klankstructuur van hun moedertaal onder ...
Akke de Blauw deed onderzoek naar de vertelvaardigheid van kinderen. Daarvoor maakte ze tien jaar lang video-opnames van drie kinderen, vanaf het moment dat ze drie maanden oud waren. Zowel de taalinput van de ouders, als eigen initiatieven van de kinderen hadden invloed op hun latere vertelva...
Hoe leren we onze moedertaal? Deze vraag stond centraal tijdens de lezing van promovenda Brigitta Keij tijdens Bessensap 2013. Keij: “Veel mensen denken dat het leren van taal begint met het uitspreken van het eerste woordje. Maar daarvóór gebeurt er al ontzettend veel. Baby’s luisteren ...
De redactie van Kennislink krijgt regelmatig lezersvragen. Onderstaande vraag van Chris de Commer over taalverwerving bij baby’s zette de redacteur Taal en Spraak aan tot nader onderzoek. De vraag wordt beantwoord door professor Ton Dijkstra van het Donders Instituut van de Radboud Unive...
Veel dreumesen van nog geen twee jaar oud gebruiken al bijvoeglijke naamwoorden als groot en hoog. Maar pas op hun zevende begrijpen ze deze termen op ‘volwassen’ niveau, concludeert taalwetenschapper Elena Tribushinina.
Nijmeegse taalwetenschappers verzamelen kinderboeken, Cito-toetsen en de Donald Duck. Hun databank van geschreven kindertaal vormt straks het standaardwerk voor onderzoek naar het leren van taal, tweetaligheid en taalachterstanden.
Het doorgronden van de betekenis van verwijswoorden vergt veel van onze hersenen. Toch toont recent onderzoek aan dat kinderen dit veel vroeger leren dan altijd werd gedacht.
Maren Pannemann onderzocht in haar promotieonderzoek de vraag waarom kleine kinderen eigenlijk lidwoorden weglaten tijdens het taalverwervingsproces en hoe zij er uiteindelijk achter komen dat het lidwoord in hun moedertaal wel degelijk verplicht is.
Uit onderzoek van promovenda Valesca Kooijman (Radboud Universiteit Nijmegen) blijkt dat kinderen van zeven en van tien maanden al in staat zijn om losse woorden te herkennen in gesproken zinnen.
Veel Nederlandse ouders leren hun kind Nederlands. Die taal wordt ook op school gebruikt. Toch gaat het ene kind naar het vwo en het andere naar het vmbo, ook al zijn ze even intelligent. Dat komt doordat er verschillen zijn in de taal die kinderen thuis leren.
Kinderen leren taal door goed naar hun omgeving te luisteren. Maar wat ze daar horen, is verre van perfect. Zinnen worden niet afgemaakt, woorden worden verhaspeld en soms is er ook voor volwassenen geen touw aan vast te knopen. Zo bezien is het een wonder dat kinderen hun moedertaal zo snel e...
Als kinderen een verhaal vertellen, knopen ze hun zinnen vaak aan elkaar met “en toen … en toen … en toen”. Hoe leren ze zulke verbanden tussen twee zinnen te leggen? En is er een volgorde waarin dit soort zinsverbindende woorden in kindertaal verschijnen? De taalwetenschap brengt ...
“Het huis stond in lichte vlaaien”, “Ik slaap in mijn bloot”, “Een kindje heeft iets uitgeslikt.” Kinderen die hun moedertaal aan het leren zijn, verrassen geregeld met taalvondsten die door volwassenen ook wel ‘fouten’ worden genoemd. We vroegen...
Spreken is een productieproces met duidelijk afgebakende stappen in de hersenen. Bij volwassenen is het lopendebandwerk, maar bij baby’s die leren praten is het mechanisme nog incompleet. Claartje Levelt onderzoekt welke uitspraakfouten bij welke productiestappen horen.
In het promotieonderzoek van Suzanne van der Feest werd onderzocht of kinderen tussen de 1 en 3 jaar een onderscheid horen tussen stemhebbende en stemloze klanken. Van der Feest stelt dat jonge kinderen een intern lexicon hebben dat zich langzaam ontwikkelt totdat alle relevante klanken van he...
Kinderen die leren praten, hebben voordat ze hun eerste woordje uitspreken al maandenlang in hun wiegjes en maxicosi’s liggen luisteren en leren. Met twaalf maanden kunnen ze, zonder het zelf te weten, het verschil horen tussen wat voor hún taal relevante klanken zijn en wat niet. Martijn Goud...
Om taalachterstanden te voorkomen is het van belang dat kinderen op de peuterspeelzaal al spelenderwijs gestimuleerd worden in hun taalontwikkeling. Uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen blijkt dat nog lang niet alle peuterspeelzalen de speciaal ontwikkelde VVE-programma’s vol...