Vastgevroren voor de wetenschap
Tientallen internationale wetenschappers lieten zich doelbewust op een ijsbreker vastvriezen in het Noordpoolijs om onderzoek te doen naar het effect van klimaatverandering. Twee biologen vertellen erover.
Tientallen internationale wetenschappers lieten zich doelbewust op een ijsbreker vastvriezen in het Noordpoolijs om onderzoek te doen naar het effect van klimaatverandering. Twee biologen vertellen erover.
De planeet Mercurius blijkt sporen te bevatten van geologische activiteit en ijs. Ruimtesonde BepiColombo gaat de verrassende wereld van dichtbij onderzoeken.
Door minuscule kanaaltjes te laten bevriezen, voorkomen Amerikaanse onderzoekers dat op de rest van het oppervlak ijs vormt. Een nieuwe aanpak in het maken van antivries-oppervlakken, die mogelijk veel ellende kan voorkomen.
Een opmerkelijke ontdekking op, of liever, ónder Mars. Het kilometers dikke zuidpoolijs bedekt een dunne laag vloeibaar water. Dat is uniek op een wereld waar vroeger water stroomde, maar waar het nu vrijwel exclusief in vaste en gasvorm voorkomt.
Binnenkort starten de Olympische Winterspelen, waar honderden sporters hun kunsten vertonen op verschillende ijsbanen. Maar waarom is ijs eigenlijk zo glad? Onderzoeker Tjerk Oosterkamp speurt naar de laatste ontbrekende puzzelstukjes om deze vraag te kunnen beantwoorden.
‘Brekend’ nieuws: een plak ijs, groter dan twee keer de provincie Groningen, is losgeraakt van ijsplaat Larsen C op Antarctica. Al vaak werd deze breuk aangekondigd. Een half jaar geleden, toen er nog twintig kilometer te gaan was, schreven wij er dit artikel over.
Het dwergplaneetje Ceres heeft sinds maart vorig jaar bezoek van de Amerikaanse ruimtesonde Dawn, die het ijskoude hemellichaam tussen Mars en Jupiter van dichtbij bekijkt. Wetenschappers zeggen nu dat er sprake moet zijn van vulkanen die min of meer gesmolten ‘ijslava’ spuwen.
Wat hebben plankton, ronde kiezels, het weer, wereldsteden en wijzelf gemeen? Water. Schrijver Alok Jha beschrijft in ‘Het Waterboek’ water in uiteenlopende gedaantes. Maar welke rol water ook vervult, het blijft een van de meest bijzondere stoffen die we kennen.
Sinds maart draait de Dawn-sonde van NASA om Ceres. Het krijgt de dwergplaneet steeds scherper in het vizier. De mysterieuze witte vlekken op het oppervlak stellen wetenschappers nog steeds voor een raadsel.
Sinds wetenschappers met satellieten meten was er nog nooit zoveel zeeijs rond Antarctica als nu. Dat is opmerkelijk, want zowel het water als de lucht worden er steeds warmer. Intussen smelt het ijs op de noordpool wel gewoon weg.
Op de woestijnbodem van Death Valley liggen grote rotsblokken die af en toe een stuk over het zand verschuiven. Eindelijk is duidelijk hoe dit mogelijk is. Een dun laagje ijs en wat wind zetten de stenen in beweging.
Een cruciale vraag is hoe snel de massa van de oceaan toeneemt. Dat helpt namelijk met het bepalen van de huidige zeespiegelstijging. Daarvoor gebruiken wetenschappers een netwerk van satellieten. Maar kan dat niet veel eenvoudiger?
Het is nog steeds zomer, maar over enkele maanden kan het flink vriezen. Ook in het verleden kwamen koude winters voor. Wetenschappers hebben nu ontdekt dat koude winters vaak samenvallen met een fenomeen van de zon. Kunnen we koude winters nu voorspellen?
Vechten tegen het rijzende water. Dat is wat de Lage Landen al eeuwenlang doen. Geologisch gezien staat onze zeespiegel echter erg laag. Op zeer lange tijdsschalen dicteert niet alleen de smelt van ijs, maar bepalen vaak hele andere processen hoe hoog de zeespiegel is. Welke dan?
Lage landen dreigen onder te lopen als de zeespiegel verder blijft stijgen. En niet alleen door het smelten van ijs. Maar waarom variëren de voorspellingen voor de zeespiegelstijging zo sterk? Hoe moeten beleidsmakers omgaan met onzekerheidsmarges? En bij welke zeespiegelstijging moeten we in ...
We maken ons als laaggelegen land terecht zorgen over de zich versnellende zeespiegelstijging. Regionaal kunnen echter grote verschillen optreden ten opzichte van het gemiddelde. Een schokkend voorbeeld komt van de andere kant van de Atlantische Oceaan.
De ‘tocht der tochten’ is voorlopig afgeblazen, maar als het er nog eens om spant dan kunnen de ijsmeesters aankloppen bij Ton Peijs. Deze chemiehoogleraar bij de Technische Universiteit Eindhoven heeft de oplossing voor zwakke ijsplekken: krantensnippers.
We weten dat de zeespiegel stijgt, en we weten dat er netto ijs smelt op aarde. Vooral van de grote ijskappen op Groenland en Antarctica zul je misschien denken? Dat blijkt niet te kloppen want het meeste water komt van smeltende gletsjers verspreid over de hele wereld.
Op de Noordelijke IJszee bevindt zich een enorme bult zoet water. Deze is in de periode van 2002 tot 2010 ongeveer 15 cm hoger geworden, blijkt uit satellietmetingen. Mocht de wind gaan draaien en dit ijskoude water de Atlantische Oceaan in stromen, dan zou het in Europa wel eens lekker fris k...
Diep onder het ijs van oostelijk Antarctica ligt een gebergte. Bedolven onder 600 meter ijs was er vrijwel niets van bekend. Ondanks dat wetenschappers geen gesteente van het gebergte hebben, weten we dankzij onderzoek nu veel meer over het ontstaan ervan.
Je hebt er vast weleens een gezien, in Drenthe, Gelderland of Overijssel. Misschien ben je er wel gaan pootjebaden, of heb je op de oever zitten picknicken. Maar wat op het eerste gezicht een doodgewoon meertje is, blijkt in feite te zijn ontstaan door een heuvel met een kern van ijs: een ping...
Het leek er even op dat ze het zouden halen, de Russische onderzoekers die op Antarctica aan het boren zijn boven Lake Vostok. Het gat in de 3750 meter dikke ijslaag boven het zoetwatermeer is bijna klaar – het team heeft nog zo’n 20 meter te gaan. Toch moet het plan nu tot december de ijskast...
Als we geluk hebben dan blijven ze nog even liggen: miljoenen, miljarden, triljarden sneeuwvlokken. Op de vele prachtige winterplaatjes op instagram en andere fotosites ziet het er al fantastisch uit. Maar eigenlijk zit de ware pracht in het detail. Sneeuwvlokken zijn misschien wel de mooiste ...
Met chaos op de wegen en het spoorwegnetwerk in hun achterhoofd ontwikkelden Amerikaanse wetenschappers een oppervlak waarop zich geen ijs kan vormen. Het is zo waterafstotend dat watermoleculen niet lang genoeg op het oppervlak blijven om ijskristallen te vormen.
In 2009 baarde NASA opzien met een vreemd experiment: satelliet LCROSS en een complete rakettrap werden tegen de maan aan gesmeten. De pluim van losgeslagen puin die ze achterlieten is nu geanalyseerd, en het maanoppervlak blijkt gevarieerder dan verwacht.
Begin januari vertrokken Henk Brinkhuis en Peter Bijl van de Universiteit Utrecht met het onderzoeksschip “de JOIDES Resolution” vanuit Wellington (Nieuw-Zeeland) naar Antarctia. Missie? Het aanboren van de geschiedenis van de Antarctische ijskap. Henk Brinkhuis (co-chief IODP Expe...
De West Antarctische ijsplaat smelt. Een deel kan versneld afsmelten en zorgen voor een wereldwijde zeespiegelstijging van 3,3 meter. De rest van de ijsplaat is stabieler.
China opent op 28 januari de nieuwe basis Kunlun in centraal Antarctica. IJsboringen kunnen klimaatgegevens opleveren tot 1,5 miljoen jaar oud, 700.000 jaar ouder dan het huidige record.
Wat heb je nodig om mensen op de maan te laten wonen? Zuurstof, uiteraard, en voedsel. Maar ook water, en het is erg lastig om dat allemaal van de aarde naar de maan te transporteren. Nu was al langer duidelijk dat er water op de maan is, maar of het ook genoeg zou zijn om een maanbasis van dr...
Wiskundigen hebben een model gemaakt dat toekomstige ontwikkelingen van de Rhônegletsjer in Zwitserland voorspelt. Hun verontrustende conclusie: over honderd jaar is er nauwelijks iets over van de gletsjer.