De vakpagina gedragswetenschappen komt tot stand door intensieve samenwerking met alle sociaal-wetenschappelijke faculteiten in Nederland, een groot aantal tijdschriften en onderzoeksinstituten en niet te vergeten de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), de Koninklijke...
Waarom ben ik zoals ik ben? Het is één de Grote Vragen die filosofen en andere wetenschappers al eeuwen van de straat houdt. Af en toe lukt het iemand om een deeltje van het antwoord aan te dragen. Deze keer zijn de neuropsychologen aan de beurt. Hun brokje antwoord is klein maar belangrijk: g...
Je hebt het vast wel eens meegemaakt: je zit net heerlijk te dagdromen, maar dan word je bruut gestoord door een leraar of collega. “Hé, zit niet zo te dromen!” zeggen ze tegen je. Voortaan kun je ze wetenschappelijk verantwoord van repliek dienen. Eigenlijk was je namelijk heel go...
Hoe geef je een robot hersens? Simpel, op dezelfde manier waarop de natuur het doet: evolutie.
Kinderen die langere tijd muziekonderwijs krijgen, hebben betere leesvaardigheden dan kinderen die dit niet krijgen. Zo blijkt uit onderzoek van wetenschappers van de Long Island University. De muzieklessen stimuleren vaardigheden die ook van pas komen bij het lezen. De onderzoekers pleiten er...
Stoffen uit appelsap verminderen de productie van amyloïde plaques (een kenmerk van Alzheimer) in muizenhersenen. Dat blijkt uit onderzoek van de Amerikaanse neurowetenschappers Thomas Shea en Amy Chan. Welke stoffen precies verantwoordelijk zijn voor de bescherming is nog niet bekend. Toch ho...
Ratten, waarvan de moeder tijdens de zwangerschap alcohol dronk, zijn in hun puberteit extra gevoelig voor de geur van alcohol. Na het eerste contact met alcohol in de baarmoeder slaat het reuksysteem in de hersenen de geur van alcohol op. Een tweede confrontatie met het genotsmiddel in de pub...
De lang gekoesterde gedachte dat de hersenen alleen op glucose draaien, is door AMC-onderzoekers en hun Deense collega’s naar de prullenbak verwezen. Het brein blijkt tijdens zware fysieke inspanning ook melkzuur als energiebron te gebruiken.
Amerikaanse neurologen hebben in het volwassen brein stamcellen gevonden die de functie van beschadigde gehoorcellen over kunnen nemen. In het laboratorium zijn deze cellen al elektrisch actief, wat wil zeggen dat ze zelf signalen kunnen verzenden en ook signalen van andere cellen ontvangen. M...
Wetenschappers van de Universiteit Maastricht hebben vastgesteld welke hersengebieden actief zijn bij spraakherkenning en welke bij sprekeridentificatie. In Science leggen ze uit hoe ze dit met behulp van fMRI en data mining voor elkaar hebben gekregen. Hun bevindingen gaan in tegen bestaande ...
Tyrannosaurus rex kon het beste ruiken en bij primitieve vogels waren het zicht en de reuk beide goed ontwikkeld. Dit zijn de belangrijkste resultaten uit een grootschalig onderzoek naar reuk bij vleesetende dinosaurussen en primitieve vogels. Met behulp van de resultaten kwamen paleontoloog D...
Verlamming van de ledematen als gevolg van een beschadigde ruggengraat kan worden omzeild door signalen van de hersens om te leiden met elektronica. In Nature vertellen Amerikaanse wetenschappers voor het eerst over tijdelijk verlamde apen die de spieren in hun armen konden aanspannen dankzij ...
Een aantal variaties in de genen die coderen voor het hormoon ghreline en de ghreline-receptor stimuleren het beloningsysteem in de hersenen. De genvariaties zijn al aangetroffen bij patiënten met verschillende verslavingen, waaronder overeten en alcoholmisbruik. Wie een genetische verandering...
De hersenen van onze vroege voorloper, de Neanderthaler, ontwikkelen zich ongeveer op dezelfde manier als onze eigen hersenen. Deze conclusie konden fysisch antropologen trekken na het bestuderen van drie Neanderthaler kinderskeletten. Het onderzoek geeft nieuwe aanwijzingen voor de evolutie v...
Ons brein houdt voortdurend in de gaten of we geen fouten maken in de communicatie. Op die manier kunnen we onszelf tijdig herstellen bij een verspreking of een schrijffout, om misverstanden te voorkomen. Toch gaat er nog wel eens wat mis in de communicatie. Niet alleen bij het produceren van ...
De capaciteit en grootte van ons brein stelt zulke hoge eisen aan stofwisseling in de hersenen, dat de grens bijna bereikt is. Dat is ook de reden dat wij – mensen – kampen met hersenziekten als schizofrenie: het is een bijproduct van miljoenen jaren aan hersenevolutie. Dat we aan ...
Vogelsoorten met relatief grote hersenen kunnen zich sneller aanpassen wanneer zij daarvoor de kans krijgen. De evolutie van deze dieren is hierdoor versneld ten opzichte van vogels met kleinere hersenen. Deze ontdekking deed ecoloog Daniel Sol samen met zijn collega, evolutionair bioloog, Tr...
Britse wetenschappers hebben een robot gebouwd die bestuurd wordt door een biologisch brein van menselijke neuronen. Het doel van dit onderzoek is om beter te begrijpen hoe herinneringen zich vormen in het brein, en hoe het brein specifieke informatie over zijn omgeving opslaat. De onderzoeker...
Met functionele MRI kunnen we in levende proefpersonen de hersenactiviteit volgen. De plaatjes zijn prachtig, maar zeggen weinig over het brein.
Een hoge concentratie van het gelukshormoon bèta endorfine in de hersenen zorgt ervoor dat tumoren zich minder goed kunnen ontwikkelen. Deze conclusie, van onderzoekers van de Rutgers universiteit, verschijnt binnenkort in PNAS en kan leiden tot nieuwe behandelingsmethoden voor kankerpatiënten...
Niels Rattenborg van het Max Planck instituut in Duitsland mat, met behulp van nieuwe apparatuur, het slaapgedrag van luiaarden in het wild. Dit is, vanwege technische problemen, het eerste onderzoek naar slaap dat niet werd uitgevoerd bij dieren in gevangenschap. De resultaten van het onderzo...
Naast de rijdende rechter kent Nederland ook de fietsende psychiater (of psychiatrisch medewerker). Die vormt de kern van VIP Amsterdam (Vroegtijdige Interventie Psychose). Doel van het project: mensen die een eerste psychose hebben doorgemaakt zo vroeg mogelijk bij de kladden grijpen om verde...
Twintig procent van de wetenschappers gebruikt breindoping, de helft van hen dagelijks of wekelijks. Vooral Ritalin is favoriet. Dat ontdekte Nature nadat zij 1.400 academici in 60 landen hadden gevraagd of zij wel eens iets gebruikten om hun concentratie te verhogen. Aan dit gebruik zitten ec...
Met behulp van een hersenscan zijn hersengebieden gevonden die een koppeling leggen tussen het zien van een letter en het horen van de bijbehorende klank. Nu kan onderzocht gaan worden hoe dit hersengebied zich ontwikkelt bij kinderen die leren lezen of bij kinderen die daar juist moeite mee h...
Kuikens moeten op tijd uitrusten om informatie vanuit het korte termijn geheugen om te zetten naar het lange termijn geheugen. Tot deze conclusie kwamen biologen aan de universiteit van Cambridge na een analyse van de werking van de vogelhersenen bij leerprocessen. Deze week publiceert Current...
Het geheugen dat een rups gedurende zijn korte leven opbouwt, gaat niet verloren tijdens de metamorfose tot vlinder. Dit ontdekte onderzoekers van de Georgetown universiteit. Het team, onder leiding van Doug Blackiston, is hiermee het eerste dat dit lange termijn geheugen bij vlinders en motte...
De hersenactiviteit van mensen die verslaafd zijn aan cocaïne is anders dan die van niet-verslaafde proefpersonen. Onderzoekers ontdekten een soort gebrek aan wilskracht in de hersenen van cocaïnegebruikers. Dit kan verklaren waarom sommige mensen langdurig verslaafd raken aan de drug terwijl ...
Soms ben je in een discussie overtuigd van je gelijk en blijkt even later toch dat wat je dacht niet waar is. ‘Vergissen is menselijk’, wordt dan gezegd. Maar dat helpt niet, want je voelt je bijna bedrogen door je eigen herinneringen. Onderzoekers hebben nu ontdekt dat zelfs als jij een echte...
Puberhersenen zijn nog niet goed in staat om zelfstandig te leren. Het ‘nieuwe leren’ is dan ook niet zo geschikt voor scholieren, bepleiten hersenwetenschappers.
Veel vrouwen hebben het gevoel dat hun geheugen tijdens de zwangerschap wat minder goed functioneert. Dat kan kloppen, zo blijkt uit onderzoek van Guido van Wingen in het UMC St Radboud. De verhoogde concentratie van het ‘zwangerschapshormoon’ progesteron werkt in op hersengebieden...