We willen allemaal weten wie we zijn. En als het even kan zo precies mogelijk, van hersencel tot persoonlijkheid. Neurowetenschappers kijken steeds dieper in het brein, maar er zijn nog altijd veel vragen.
Ooit gebruikelijke termen als ‘mongooltje’, ‘bejaarde’ en ‘allochtoon’ zijn verworden tot scheldwoorden die fysiek pijn doen. Wat maakt taal toch zo pijnlijk?
Of je nou per toeval een nieuw medicijn ontdekt of het laatste woord in een kruiswoordpuzzel, zo’n aha-erlebnis voelt fijn: als het samenvallen van stukjes kennis. En dat is ook precies wat het is.
Om dat uit te zoeken moet je net als PhD-onderzoeker Marianne de Heer Kloots, iets afweten van taal, hersenen en programmeren.
Hoe zou je jouw muzieksmaak onder woorden brengen? In ‘This is what it sounds like’ nemen Susan Rogers en Ogi Ogas je mee op een interessante muzikale reis die je veel leert over je eigen voorkeuren.
Hersengolven van een stervende man lijken te suggereren dat het geheugen actief is op het moment van overlijden. Dat past binnen het idee dat je leven aan je voorbij flitst, maar hoe zeker is dat?
Hoe zit het met onze jongeren, die opgroeien in een leefwereld die continu wordt bedreigd? We spreken erover met neurowetenschapper Karin Roelofs.
Mensen hebben al vaak geprobeerd om mensapen taal te leren. Erg ver kwamen ze daarbij niet. Dat komt mogelijk doordat het apenbrein niet beschikt over een specifieke boog met zenuwbanen.
Muziek kan je raken, en wel zo dat het lijkt op een verslaving. De Canadese neurowetenschapper Robert Zatorre onderzoekt hoe ons brein muziek verwerkt.
De bobbels en kuilen op je schedel verraden je karakter, zo stelde de Oostenrijkse arts en geleerde Franz Joseph Gall. Met het boek De Hersenverzamelaar geeft neuropsycholoog Theo Mulder deze vergeten geleerde zijn welverdiende plek terug in de wetenschapsgeschiedenis.
Medicijnen tegen hersenziekten toedienen is een probleem apart, onder meer omdat de hersenen goed afgeschermd zijn van het lichaam. Een wiskundig model kan daar verbetering in brengen.
Verschillende studies wijzen uit dat nierpatiënten een twee keer zo hoge kans hebben op cognitieve achteruitgang als gezonde volwassenen.
Door moderne hersenscantechnieken is de laatste jaren veel veranderd in het onderzoek naar taal in het brein. NEMO Kennislink sprak met Peter Hagoort.
Schrijver Lineke van den Boezem en hersenonderzoeker Jeroen Geurts leven allebei met MS. Zij als patiënt, hij als onderzoeker. De documentaire MS laat zien dat hun standpunten verschillend zijn, maar dat ze uiteindelijk wel hetzelfde doel hebben: de ziekte stoppen.
Emma (4) en Joeri (16) hebben een zeldzame genetische afwijking die er onder andere voor zorgt dat ze problemen hebben met spraak en taal. Hoe leidt een mutatie van een bepaald gen tot een afwijkende hersenontwikkeling? Die vraag probeert geneticus Joery den Hoed in het lab te beantwoorden.
Leeftijd lijkt een belangrijke rol te spelen in de manier waarop je een nieuwe taal leert. Een groep wetenschappers zoekt in het brein naar de oorzaak.
Van het zenuwstelsel van wormen bestaat nu een complete neurale kaart. Alle zenuwcellen en de verbindingen ertussen staan erop, dankzij onderzoek van Amerikaanse neurowetenschappers. Ons begrip van het menselijk brein wordt er beter van.
In een lawaaiige context helpen handgebaren van jouw gesprekspartner je de boodschap te ontcijferen. Onze hersenen en ons gedrag leveren daarvoor het bewijs.
Deze maand is hoogleraar Peter Hagoort geïnstalleerd als nieuw lid van de Amerikaanse National Academy of Sciences (NAS). De Nijmeegse wetenschapper onderzoekt de bouwstenen van het menselijk taalvermogen in ons brein.
Waar vroeger vrijwel elke Nederlander christelijk was, shopt een deel van de gelovigen nu elementen uit verschillende religies bij elkaar. Wat bepaalt welke religieuze keuze jij maakt?
Iemand praat tegen je en een computer leidt op basis van je hersensignalen af wat er gezegd is. Amerikaanse onderzoekers hebben een algoritme ontwikkeld dat dit kan. Op termijn hopen ze de techniek in te zetten bij mensen die niet meer kunnen spreken.
In het Nederlands verwijst ‘zijn’ soms naar mannen, soms naar vrouwen of naar allebei. In de jaren zeventig kwam er kritiek op dit algemene gebruik van mannelijke voornaamwoorden. Maar hoe verwerken we zo’n woord? Eyetracking werpt nieuw licht op de zaak.
Een informatief boek over het brein is al snel zo droog. In het kinderboek In mijn hoofd geven auteur Angelique Van Ombergen en illustrator Louize Perdieus kleur aan onze grijze massa. Ze maakten een studieboek met humor over de menselijke hersenkronkels.
Wetenschapsfilmfestival InScience stond afgelopen weekend in het teken van kunstmatige intelligentie. De kersverse hoogleraar Marcel van Gerven verkent hoe onderzoek naar kunstmatige en natuurlijke intelligentie elkaar kan inspireren en versterken.
In een geschreven tekst komen sommige woorden vaak voor en andere weinig. Dat wordt verklaard door de Wet van Zipf. Marjolein van Egmond onderzocht in haar proefschrift of dit patroon ook opgaat voor gesproken tekst, met name bij afasiepatiënten.
De blindedarm lijkt een belangrijke rol te spelen bij het ontstaan van de ziekte van Parkinson. Dat concludeert een internationaal team van wetenschappers.
Mentale stoornissen zijn óók hersenaandoeningen, ook al is de schade in het brein minder goed zichtbaar dan bij neurologische ziektes. Dat is de hoofdboodschap van het boek De gestoorde geest van vermaard hersenwetenschapper Eric Kandel.
Ter gelegenheid van de 200ste geboortedag van Franciscus Donders, herhaalde taalpsycholoog Ardi Roelofs het baanbrekende experiment waarmee Donders aantoonde dat denken tijd kost.
Engelse wetenschappers ontdekten wat precies de rol is van een eiwit bij een besmetting met tuberculose. Omdat ditzelfde eiwit belangrijk is bij de ziekte van Parkinson, verwachten zij dat dit mechanisme in beiden ziekten misschien wel hetzelfde is
Deze week is het ‘Brain Awareness Week’, om mensen bewust te maken van de vooruitgang en opbrengst van hersenonderzoek. NEMO Kennislink ging langs bij Nederlandse herseninstituten voor een update.