Droogte als gevolg van klimaatveranderingen is steeds vaker in het nieuws. Droogte bedreigt ook ons archeologisch erfgoed. Dit is al decennia aan de gang, maar meer droge periodes geven het een extra zetje.
Het jaar 2020 zit bij de droogste 5 procent sinds de metingen in 1906 begonnen. Dat past in een trend, en is slecht voor de grondwaterstand, zoals we in mei in dit artikel schreven.
De winning van grondwater gaat steeds vaker ten koste van de natuur in beken en rivieren. Het dalende grondwaterpeil brengt ook de hoeveelheid water in deze oppervlaktestromen omlaag. In bijna 20 procent van de afwateringsgebieden waar grondwater wordt gewonnen vormt dit nu al een probleem.
Behalve fundament en een bron van voeding, is de bodem ook steeds vaker een bron van nieuwe technologie. Zo blijken bepaalde bodembacteriën heel goed in het opruimen van verontreinigingen.
De Mekongdelta in Vietnam, de derde grootste delta van de wereld, is aan het verdrinken. Dit komt niet alleen door de zeespiegelstijging, maar vooral ook door de bodemdaling in het gebied. Nederlandse wetenschappers schieten te hulp.
In de bovenste twee kilometer van de aardkorst zit ongeveer 23 miljoen kubieke kilometer grondwater – dat is genoeg om alle landen op aarde met een waterlaag van 180 meter te bedekken. Naar schatting 1,5 procent van dit water zit nog geen 50 jaar in de grond, de rest al langer.
Mars had ruim drie miljard jaar geleden een uitgebreid grondwatersysteem, dat waarschijnlijk nog altijd aanwezig is. Af en toe brak het water door het oppervlak heen. Dat verklaart de grote uitstroomdalen die op de rode planeet te zien zijn.
In een bosachtig terrein ten oosten van de Brabantse gemeente Bakel hebben aardwetenschappers een 50 meter lange sleuf in de grond laten graven. Nu kunnen ze eindelijk een blik werpen op de Peelrandbreuk, die hier verborgen zit onder het zand.
Het is één van de grootste historische vuilstortplaatsen in Nederland, de Diemerzeedijk, ten oosten van Amsterdam. Tot 1982 werd deze oude zeedijk, die Amsterdam van oudsher beschermde tegen hoogwater vanuit de Zuiderzee, gebruikt voor het dumpen van huishoudelijk en chemisch afval. Ondanks de...
Zoet regenwater opslaan in een zoute bodem? Met een paar simpele trucjes lukt dat best, zeggen Nederlandse hydrologen. Een orchideeënkweker in Nootdorp nam de proef op de som.
De economische crisis hakt er behoorlijk in voor de bodemsaneerders. Maar dat er zoveel ontslagen vallen in deze sector is helemaal niet nodig, aldus Arnout van Diem van het Zuid-Hollandse bedrijf BioSoil. Een oplossing is een snelle aanpak van de (humane) spoedlocaties, zoals ook de bedoeling...
Voor de meeste mensen is de ondergrond een black box. Met het nieuwe DINOloket is dit verleden tijd en wordt de Nederlandse bodem tot op grote diepte transparant. Met enkele muisklikken kunnen we dankzij deze grote databank te weten komen welke aardlagen er diep onder onze voeten ligg...
In waterwinputten komt water van uiteenlopende leeftijden samen. Waterbedrijf Vitens en onderzoeksinstituut TNO ontwikkelden een methode om de ouderdom van het opgepompte water uiteen te rafelen.
Het is de grootste aardbevingen-generator van Nederland. Het is de veroorzaker van een landschap vol watervalletjes. En wie hem oversteekt bevindt zich plotseling in een volstrekt nieuwe plantenwereld. Maak kennis met de Peelrandbreuk!
Over een paar millimeter per jaar moeten we ons niet druk maken zou je zeggen. Maar de zeespiegelstijging lijkt zich te versnellen… Wat zijn de factoren van zeespiegelstijging? Wat kunnen we leren uit het verleden en wat kunnen we verwachten in de toekomst? Dit dossier geeft een inleiding en v...
De Nederlandse bodem lijkt stabiel te zijn. We leven niet bij aardplaatgrenzen waar de bodem snel op en neer kan gaan. Maar, in Nederland gebruiken we onze bodem erg intensief. Promovendus Miguel Cuenca (TU Delft) laat zien dat er veel met en door water gebeurt in de Zuid-Nederlandse ...
Steeds meer wegen, parkeerplaatsen en andere gebouwen worden niet op maar onder de grond geplaatst. Maar waarom eigenlijk? Kennislink vroeg het ingenieur Jack Amesz, directeur van het Ingenieursbureau Den Haag en voormalig directeur van het Centrum voor Ondergronds Bouwen.
Met warmte/koude-opslag (WKO) wordt weliswaar bespaard op fossiele brandstoffen, maar aan deze vorm van schone energie kleven ook nadelen. Inmiddels is WKO zo populair dat er verhoogde risico’s zijn voor de drinkwaterwinning.
Vechten tegen het rijzende water. Dat is wat de Lage Landen al eeuwenlang doen. Geologisch gezien staat onze zeespiegel echter erg laag. Op zeer lange tijdsschalen dicteert niet alleen de smelt van ijs, maar bepalen vaak hele andere processen hoe hoog de zeespiegel is. Welke dan?
Twintig procent van de grondwatervoorraden op aarde raakt uitgeput. Hier wordt meer water door de mens aan de ondergrond onttrokken dan er door regen en irrigatie wordt toegevoegd. Het is de conclusie van een groep wetenschappers uit Canada en Nederland, die voor het onderzoek het concept R...
Het is niet verwonderlijk dat het grootste deel van de wereldbevolking dichtbij water leeft, hetzij bij de oceaan, een rivier of een meer. Er is vaak volop voedsel en drinkwater te vinden. Dat dacht de moderne mens (Homo sapiens) ook zo’n 140.000 jaar geleden tijdens de migratie uit Afrika naa...
Hoe snel de zeespiegel gaat stijgen in de komende eeuw is een groot vraagteken. De onzekerheidsmarges zijn immers zeer groot. Verrassend genoeg zijn niet alleen het smelten van ijs en sneeuw en de uitzetting van water hier debet aan. De netto onttrekking van grondwater wordt volgens recent ond...
Popcorn is maïs, en maïs blijkt op zoute bodems te kunnen groeien. Dat blijkt uit het promotie-onderzoek van Fatma Zaki Mostafa Ali. Dat helpt boeren om op grond die voor veel planten te zout is geworden, alsnog voedsel te verbouwen. En dat is nodig, want landbouwgrond is wereldwijd steeds sch...
Een doorzichtige glazen draad die heel sterk is en waar je ook razendsnel licht doorheen kunt sturen: een glasvezelkabel. Ze zijn heel handig voor bijvoorbeeld internet, want met lichtflitsjes kan snel veel informatie worden verzonden. De draden hebben echter nog een interessante toepassing: a...
Je hebt er vast weleens een gezien, in Drenthe, Gelderland of Overijssel. Misschien ben je er wel gaan pootjebaden, of heb je op de oever zitten picknicken. Maar wat op het eerste gezicht een doodgewoon meertje is, blijkt in feite te zijn ontstaan door een heuvel met een kern van ijs: een ping...
Er komt meer water uit dan dat erin gaat op wereldwijde schaal. Dan hebben we het over water in de grond. Al dit grondwater komt uiteindelijk in de oceaan terecht, soms langzaam en soms snel. Spectaculair onderzoek laat zien dat een kwart van de jaarlijkse zeespiegelstijging op die manier te v...
Biobrandstof en –elektriciteit uit landbouwplanten als maïs en suikerbieten kost een boel water. Nederlandse wetenschappers berekenden per plantensoort hoeveel water verloren gaat bij het maken van bio-energie. Het voordeligste gewas: de suikerbiet.
Nederland bewegingsloos? Zeker niet, want de Nederlandse bodem blijkt te stijgen in Zuid-Limburg, mogelijk door stijgend grondwater. Bovendien dalen andere gebieden (zoals de Waddenzee, Groningen en de regio nabij Alkmaar) door gaswinning. Dit betekent gevaar voor de kustverdediging en de natu...
Op papier ziet het er eenvoudig uit: sla een put naar een laag met zoet water en je drinkwaterprobleem is een stuk kleiner. Zover is het echter nog niet.
De Utrechtse geowetenschapper Marc Vissers heeft een nieuwe methode ontwikkeld om de 3-dimensionale grondwaterstroming op een begrijpelijke manier in kaart te brengen. Met een dergelijke kaart is in één oogopslag te zien waar het water in natte natuurgebieden, drinkwaterwinningen en beken/slot...