Vorige week werd in Amsterdam de replica-tentoonstelling ‘Toetanchamon, zijn graf en zijn schatten’ geopend. De ontdekking van zijn graf maakte Toetanchamon een van de beroemdste koningen uit het oude Egypte. En dat terwijl ‘Koning Toet’ geen groot heerser was, en er over zijn leven vrij weini...
De Euro als gezamenlijke Europese munt is een politiek project, hoor je in de huidige crisis vaak zeggen. Is de munt inderdaad ontstaan uit politiek opportunisme? Veel heeft in ieder geval te maken met de omstreden hereniging van Duitsland na de val van de Berlijnse Muur.
De Engelse Pilgrim Fathers, vervolgd vanwege hun geloof, streken in 1609 neer in Leiden. Hier kwamen ze in contact met een andere cultuur en vernieuwende ideeën. Na een elfjarig verblijf gingen de Pilgrims weer op weg. Ze voeren naar Amerika en stichtten de eerste vaste kolonie. Hun Nederlands...
Het imago van de Neanderthaler, een prehistorische geslachtsgenoot van de mens die tot zo’n 32.000 jaar geleden in Europa leefde, is nog altijd niet al te best. Maar nieuw onderzoek wijst uit dat ze mogelijk in staat waren om geavanceerde gereedschappen en sieraden voor zichzelf te maken. Ze n...
Maar liefst een jaar lang werkte Joppe van Driel, tot voor kort student aan de Universiteit Utrecht aan zijn afstudeerscriptie. Het resultaat mag er zijn: Een honderdvijftig pagina’s tellend onderzoeksverslag waarin hij niet schroomt om korte metten te maken met de ideeën van gerenommeer...
Nederland is een bijzonder land: het is gebouwd op zuilen. Protestanten, katholieken, liberalen en socialisten leefden van elkaar afgezonderd in hun eigen levensbeschouwelijke wereld of zuil. Tenminste, zo wordt het vaak voorgesteld. Volgens een recent onderzoek heeft dit echter nooit zo besta...
Niemand heeft ooit van hem gehoord, en toch verdient Gasparo Pagani een eervolle plek in de geschiedenis van de wiskunde. Op zoek naar sporen van de Italiaanse wiskundige in het onooglijke Vlaamse dorpje Woubrechtegem.
Vage Romeinse letters op een beschadigde steen zijn moeilijk te lezen, tenzij je gebruikmaakt van ‘RTI’, ‘reflectance transformation imaging’. Met dat fotosysteem maak je beelden waarop je het licht naderhand kunt aanpassen. Handig, want daardoor zijn details goed te on...
Europa – zo zeggen eurosceptici – zal nooit een eenheid worden, zelfs niet met de grootst mogelijke politieke wil. De oorzaak? Het ontbreekt Europa aan een eigen identiteit. Deze veelgehoorde opvatting is niet geheel zonder grond: inderdaad lijkt het continent zich telkens opnieuw ...
Met zijn baanbrekende lezing ‘There is plenty of room at the bottom’ was natuurkundige Richard Feynman in 1959 de eerste die sprak over het idee van nanotechnologie. Daarmee was hij zijn tijd ver vooruit. Maar, ondanks wat vaak wordt gezegd, wil dat niet zeggen dat Feynman er de nanotechnologi...
Het heerlijke avondje is gekomen. Voor sommigen de gezelligste tijd van het jaar: warm en knus surprises uitpakken en gedichten voorlezen, pepernoten eten en liedjes zingen. Voor anderen de tijd van onderdrukte Pieten, familieruzie en kadootjesstress.
Onderzoekers van de Universiteit van London zijn er in geslaagd een halfvergane brief van de Schotse ontdekkingsreiziger David Livingstone te ontcijferen. De tekst werd leesbaar door het document t...
Tot en met de middeleeuwen waren de landbouw, veeteelt, visserij en de jacht de voornaamste bestaansmiddelen in de waddenregio. Tegenwoordig zijn toerisme en recreatie belangrijker, evenals gaswinning.
Onder de winnaars van de Spinozapremie 2010 bevindt zich ook de Leidse taalkundige Ineke Sluiter. Zij identificeerde de invloeden van klassieke Griekse teksten, zowel op maatschappijen in de Oudheid als die van nu.
Fedde Schurer kwam op voor de rechten van het Fries. Het tumult rondom zijn dagvaarding in 1951 leidde tot Kneppelfreed: knuppelvrijdag.
Begin januari vertrokken Henk Brinkhuis en Peter Bijl van de Universiteit Utrecht met het onderzoeksschip “de JOIDES Resolution” vanuit Wellington (Nieuw-Zeeland) naar Antarctia. Missie? Het aanboren van de geschiedenis van de Antarctische ijskap. Henk Brinkhuis (co-chief IODP Expe...
De Bataven, die rond het begin van onze jaartelling in Nederland woonden, waren veel Romeinser dan tot nu toe werd gedacht. De Bataven waren al na enkele decennia Romeinse overheersing zo geromaniseerd dat ze Romeins kookten, bouwden en baadden. Dit blijkt uit archeologisch onderzoek van NWO-w...
Wat doe je met je oude vijanden als je aan de macht bent gekomen? Stop je ze weg in gevangenissen of integreer je ze in de nieuwe staat? Communistische Oost-Duitsers en Roemenen kozen voor beide.
Bij de verhuizing van het Ministerie van Buitenlandse Zaken in Stockholm zijn enkele sieraden van de laatste tsaar van Rusland, Nicolaas II, opgedoken. De tante van de tsaar verborg de kostbaarheden in 1917 in de Zweedse ambassade in Sint Petersburg om ze te redden uit de handen van de revolut...
Het land Poent. Klinkt als een fictieve locatie. Maar niets is minder waar. In de Poenthal in Egypte ontdekten archeologen een stripverhaal over de expeditie naar Poent.
De oude Egyptenaren geloofden sterk in een leven na de dood. Zij meenden dat hun Ba, een bepaald aspect van het individu, bleef voortleven en in het gemummificeerde lichaam kon terugkeren. Het lichaam moest daarom na de dood goed geconserveerd worden.
Het dodenmasker van Toetanchamon. Iedereen kent het goudblinkende masker wel. Goud speelde een belangrijke rol in het oude Egypte. Voor de goudsmeden, voor de economie, voor grafrovers, maar vooral voor farao’s.
De god Osiris was één van de belangrijkste goden in de meer dan drieduizend jaar durende beschaving van het oude Egypte. Een mogelijk getrouwe beschrijving van het leven, de dood en het herleven van Osiris in de onderwereld geeft de Griekse geschiedschrijver Plutarchus.
Een overzicht van Egyptische en Romeinse obelisken in Rome in kaart.
Een overzicht van obelisken in Egypte in kaart.
Van Dijk. De Boer. Janssens. De Leeuw. Gezonde Hollandse achternamen. Maar hoe komen we aan onze achternamen? Een vlucht door het verleden.
Bertha met de Grote Voeten, Johanna de Waanzinnige en Jan zonder Vrees. Geen stripfiguren, maar echte historische figuren. Wie zijn zij? En hoe komen ze aan hun bijnaam? Bekijk de galerie der bijnamen.
Wie aan de VOC denkt, denkt aan onze koloniale geschiedenis. Meer dan driehonderd jaar lang maakte Nederland de dienst uit in Indië. Hoe kon een handjevol Hollanders eeuwenlang zo’n onmetelijk eilandenrijk onder de duim houden?
De oorlogen in de Griekse wereld in de archaïsche tijd (ca. 800 tot ca. 500 B.C.) droegen een ‘beperkt’ karakter. Hoe valt dit ‘beperkte’ karakter te verklaren?
Hij droeg zijn haar in een lange, glanzend zwarte staart. Voor de Hollandse regenten reden om hem te bestempelen als een verwijfde Chinese piraat. Wat een vergissing! Kuo Hsing Ye, alias Coxinga, was een geduchte vrijheidsstrijder en een man van eer.