IJsland breekt in tweeën en ook Afrika is aan het breken. De wereld schuif en botst onder onze voeten met soms desastreuze gevolgen.

Zeventig miljoen jaar geleden kon je nog van Rio de Janeiro naar Melbourne wandelen, maar nu? Aardplaten bewogen én bewegen met centimeters per jaar. Hierdoor komen botsen platen soms massaal op elkaar, een supercontinent vormend, om vervolgens weer op te breken. Deze gebeurtenissen uit een ve...

In de aardse geschiedenis zijn supercontinenten ontstaan die vervolgens weer opbraken. Tijdens de vorming stijgt de zuurstofconcentratie in de atmosfeer én bij het opbreken daalt deze juist weer, belangrijk voor het leven op aarde. Dit alles verklaren onderzoekers Campbell en Allen door een ke...

De plaats van veel van de huidige continenten in het één-na-laatste supercontinent Rhodinia (1,1 miljard tot 750 miljoen jaar geleden) is onzeker. Een nieuw bewijs is een klein granietbrokje uit Antarctica dat vertelt dat Noord-Amerika en Antarctica toen aan elkaar vast zaten. Goodge (Universi...

Plaattektoniek is het bewegen van platen op onze aarde. Bij de aardplaatgrenzen wordt nieuw aardkorst gevormd, duiken aardplaten de diepte in of schuiven ze langs elkaar heen. Dit bewegen wordt veroorzaakt door convectie in de aardmantel en het bewegen van de aardplaten zelf. Dit alles om war...

Afgelopen maand stond in Science dat de Grand Canyon 17 miljoen jaar oud is. Dit was 11 miljoen jaar ouder dan tot dan toe gedacht. In het meinummer van GSA Bulletin komt te staan dat de kloof nog ouder zou zijn: 55 miljoen jaar. Deze ouderdom slaat echter op de voorlopers van de Grand Canyon....

De Grand Canyon in de Verenigde Staten vormde zich vanaf 17 miljoen jaar geleden. Dit in tegenstelling tot de 6 miljoen jaar geleden die tot nu toe werd aangenomen. De routevorming van de Colorado rivier, die door erosie van gesteente de kloof veroorzaakte, speelde een cruciale rol.

Een onderzeese aardverschuiving van 60,000 jaar oud met een lengte van 1500 km is gevonden in de Atlantische oceaan. De start was vlak voor de kust van Marokko.

Met behulp van satellietbeelden heeft een internationaal onderzoeksteam meer dan duizend kratervormige depressies ontdekt, merendeels onder het zand, in de woestijn van West-Egypte. Het gebied, dat zo’n 40.000 km2 beslaat, ligt ten oosten van het Gilf Kebir Plateau.

Het Europagevoel was zo’n 20.000 jaar geleden al enigszins aanwezig, althans in geologisch opzicht. Alle grote West-Europese rivieren kwamen toen tijdens de laatste ijstijd samen in een Europese superrivier die via het Engelse kanaal naar de Golf van Biskaje stroomde. Een abrupte stijgin...

In het oosten van Jordanië, bij Jabal Waqf as Sawann, is een reusachtige meteorietkrater gevonden. De datering van de inslag, 7500 tot 10.000 jaar geleden, wijst op een catastrofe die zich voordeed tijdens het begin van onze beschaving.

Onze Maan vormde zich uit de puinhopen van een van de meest dramatische gebeurtenissen in de geschiedenis van onze Aarde: een enorme botsing die 4.5 miljard jaar geleden plaatsvond tussen de jonge Aarde en een hemellichaam dat ongeveer zo groot was als Mars.

In de loop van de geologische geschiedenis zijn er herhaaldelijk perioden opgetreden waarin enorme massa’s basalt uitvloeiden. Deze basaltuitvloeiingen worden daarom vaak in verband gebracht met plotseling veranderende klimaatomstandigheden die mede oorzaak waren voor massauitstervingen.

De aarde kent tal van inslagkraters, maar is er zeker niet volledig mee overdekt zoals de maan. Toch heeft de aarde een veel grotere massa, en moet hij daarom sinds zijn ontstaan meer hemellichamen hebben aangetrokken dan de maan. Waarom is de aarde dan toch niet net zo ‘pokdalig’ als de maan?...

De Alpen zijn een klassiek geologisch gebied dat veel heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van geologische theorieën (bijv. dekbladen). Binnen de Alpen is de hoogste top, de Mont Blanc met zijn hoogte van 4810 m, een – letterlijk – grote blikvanger. Toch is er nog steeds veel ondu...

De verwoestende tsunami van Tweede Kerstdag 2004 maakte onder meer in Sri Lanka zeer veel slachtoffers. Het hadden er veel minder kunnen zijn als de koraalriffen nog in goede staat waren geweest. Deze zijn ter plaatse jarenlang op grote schaal geplunderd.

Onderzoekers van de Vrije Universiteit Amsterdam voerden een uitgebreid geomorfologisch onderzoek uit naar het breuksysteem in de Limburgse aardkorst. Ze groeven daarbij twee flinke sleuven en concluderen dat zo’n 15.000 jaar geleden een of meer matige tot aanzienlijke aardbevingen optraden. D...

In het breuksysteem van de Roerdalslenk, een van de meest actieve van Europa, hebben in de laatste miljoenen jaren alleen verticale bewegingen plaatsgevonden. Dat blijkt uit onderzoek door de Vrije Universiteit Amsterdam met een nieuw, digitaal model met een hoge graad van nauwkeurigheid.

De mens blijkt in de laatste duizend jaar voor een steeds toenemende erosie te zorgen. Het gaat daarbij vooral om erosie die wordt veroorzaakt bij constructiewerkzaamheden en bij agrarische activiteiten. Die eroderende invloed van de mens wordt sterk onderschat, maar zal – wanneer daaraa...

Op de zeebodem komen plaatselijk heetwaterbronnen voor. Vooral aan bronnen op diepzeelocaties, zoals mid-oceanische ruggen, is inmiddels veel onderzoek verricht. Daarbij zijn merkwaardige, vaak soortenrijke ecosystemen ontdekt. Veel minder is bekend van dergelijke bronnen uit ondiepe zeeën. Ee...

Op Antarctica is aan de hand van afwijkingen in het zwaartekrachtpatroon de tot nu toe de grootste samengestelde inslagkrater op aarde gevonden onder een ijskap van ruim 2 km dikte. De afmeting is ca. 4000 bij 2000 km. De grootste krater binnen dit kraterveld heeft een doorsnede van minimaal 2...

Het lijkt te mooi om waar te zijn: rondlopen in een Cambrisch landschap. Dat is het dan ook, want uit recent onderzoek blijkt dat de tand des tijds echt niet is voorbijgegaan aan de Davenport Range in Australië. Vaak werd aangenomen dat dit gebied niet was veranderd sinds het Cambrium, maar de...

Over het ontstaan van het Andes-gebergte bestaat weinig eensgezindheid. Amerikaanse onderzoekers poneren een nieuwe theorie aan de hand van een 3-D model voor de stroming van de aardkorst.

Antropologen hebben zich lang afgevraagd waarom de Polynesiërs een ‘rustpauze’ van zo’n 1500 jaar inlasten op hun geleidelijke verbreiding van het westen naar het oosten in de Grote Oceaan (Stille Zuidzee). Volgens William Dickinson, een geoloog van de Universiteit van Arizon...

Sommige kraters op Mars blijken eenzelfde structuur als kraters op Aarde te hebben. Dat maakt het mogelijk om hier Mars-onderzoek te doen.

Ongeveer 100 km ten zuidoosten van het Australische plaatsje Meekatharra bevindt zich een oude inslagkrater, de Yarrabubba-structuur. De aard ervan werd pas vastgesteld nadat medewerkers van de eologische Dienst van West-Australië er monsters hadden verzameld en bij onderzoek daarvan vaststeld...

Het Himalayagebergte is misschien wel meer dan 450 miljoen jaar oud – negen keer ouder dan altijd werd aangenomen. Amerikaanse onderzoekers leiden dat af uit dateringsonderzoek aan de hand van radioactief uranium.

Al een paar jaar geleden waren er tijdens het zoeken naar aardolielagen in de Noordzee aanwijzingen dat mogelijk een meteorietinslag had plaatsgevonden. Maar pas onlangs werd dat met de nieuwste seismologische methoden bevestigd en kon een driedimensionale kaart van het inslaggebied worden gem...

Jammer eigenlijk, dat de belangstelling voor pieken veel groter is dan die voor dalen. Iedereen weet hoe de hoogste berg ter wereld heet, maar wie kan uit het blote hoofd de naam van de diepste plek op aarde noemen? En dat terwijl deze Marianentrog, nabij de Marianen-eilanden in de Stille Ocea...