Versteend leven
Fossielen blijven ons verbazen en inspireren, en ze helpen wetenschappers om het leven op onze planeet en de evolutie beter te begrijpen. NEMO Kennislink neemt je mee langs zeven bijzondere vondsten.
Fossielen blijven ons verbazen en inspireren, en ze helpen wetenschappers om het leven op onze planeet en de evolutie beter te begrijpen. NEMO Kennislink neemt je mee langs zeven bijzondere vondsten.
We laten op ontelbaar veel manieren fysieke en digitale sporen na in de wereld en creëren op die manier data. Uit welke gegevens en informatie bestaan wij? “Mensen mogen best wat zuiniger omgaan met hun data.”
Met een robot en computermodellen ontdekten wetenschappers dat een prehistorische planteneter een verrassend modern loopje had.
Zijn de piepkleine patronen in miljarden jaren oud gesteente op Groenland wel of niet het resultaat van heel vroeg leven? Ja, zeiden onderzoekers in 2016. Nee, zeggen onderzoekers nu.
Het 150 miljoen jaar oude Archaeopteryx-fossiel van het Teylers museum in Haarlem was al bijzonder, aangezien er wereldwijd slechts twaalf fossielen van deze oervogel bekend zijn. Na nieuw onderzoek blijkt het nog specialer, want het is een heel nieuwe soort.
Genitale herpes is één van de meest voorkomende soa’s in Nederland. Wie was de eerste patiënt die deze seksueel overdraagbare aandoening aan onze voorouders gaf? Engelse wetenschappers wijzen de mensachtige Paranthropus boisei aan als schuldige.
Geologen hebben tekenen van vervlogen leven gevonden in gesteente van 3,95 miljard jaar oud. Als de aanwijzingen kloppen, is dit het vroegste leven op aarde dat tot nu toe ontdekt is. Maar sceptici hebben zo hun bedenkingen.
De splitsing tussen de chimpansee en de voorouder van de moderne mens ontstond ongeveer zeven miljoen jaar geleden. In Afrika, zo staat in alle leerboeken. In Griekenland, zegt een groep Europese paleontologen nu op basis van een fossiele kaak.
Als we CO2 opslaan onder de grond raken we een mooie grondstof kwijt. Met behulp van waterstof, elektrochemische cellen of plasma kun je er namelijk nog veel mooie moleculen mee maken.
Na een lang leven in een groen rivierenlandschap, eindigde Trix de Tyrannosaurus rex in een riviergeul waar haar botten perfect bewaard bleven. Pim Kaskes van de Vrije Universiteit Amsterdam onderzocht de leefomgeving van het dier, dat nu in Naturalis staat. Donderdag ontvangt hij de ...
De Utrechtse hoogleraar in de paleontologie Jelle Reumer breekt een lans voor de vele fossielen in het stadse milieu, die door de meesten van ons niet eens worden opgemerkt. ‘Kijk waar je loopt’ is zijn advies en tevens de titel van zijn nieuwe boek over fossielen in natuursteen in...
Toen de Javamens ongeveer een miljoen jaar geleden op Oost-Java leefde, was dit gebied waarschijnlijk een savanne. Dat concludeert aardwetenschapper Renée Janssen uit de chemische analyse van de tanden en kiezen van grote grazers uit die tijd.
Een internationaal team van wetenschappers heeft in het noorden van Quebec, Canada, resten gevonden van bacteriën. Deze resten zijn ten minste 3,8 miljard jaar oud en zijn daarmee de oudste fossielen ooit.
Een internationaal team van astronomen heeft een ‘fossiel’ overblijfsel van de vroege Melkweg ontdekt, dat sterren van sterk uiteenlopende leeftijden bevat. Deze verzameling van sterren lijkt op een bolvormige sterrenhoop, maar is anders dan alle andere sterrenhopen die we kennen.
Recent onderzochte Homo-sapiens-tanden gooien de hele geschiedenis door de war. Dachten we dat onze voorouders zo’n 45.000 jaar geleden vanuit Afrika naar Europa trokken, blijken er 47 tanden van minimaal 80.000 jaar oud in China te zijn gevonden. Hoe zit dat?
Waarom hebben mensen vijf vingers en tenen? Wat maakt het menselijk brein uniek? Waarom hebben we überhaupt een hoofd? Op die vragen geeft anatoom Alice Roberts antwoord in haar nieuwe boek Het ongelooflijke toeval van ons bestaan. Kennislink sprak de wetenschapper en columniste.
Zijn record staat op meer dan honderd meter. Honderdzeven meter en twee centimeter om precies te zijn. “Dat was vooral om te kijken of ik misschien iets zou missen als ik niet dieper zou gaan. Maar tussen 66 en 85 meter gebeurde niets interessants. Omdat het wel een hels karwei was om ho...
Zelfs in 75 miljoen jaar oude fossielen kan je nog organisch materiaal aantreffen. Dat ontdekten Engelse wetenschappers met behulp van een rits chemische analyses op dinosaurusbotten. Ze vonden overblijfselen van rode bloedcellen en eiwitten.
Nummulieten (letterlijk ‘muntstenen’) zijn ooit aangezien voor versteende linzen en munten. Als nummulietenkalk hebben deze organismen hun nut als bouwsteen al sinds de bouw van de Egyptische piramides ruimschoots bewezen.
Nummulieten zijn de veelkamerige kalkskeletjes van grote foraminiferen, een belangrijke groep van eencellige micro-organismen die miljoenen jaren geleden in zee leefden. Sommige soorten konden wel meer dan zestig jaar oud worden! Ze komen soms zo massaal voor in ondiepe afzettingen op de zeebo...
Bijna vierhonderd miljoen jaar oude pootafdrukken van de alleroudste amfibieën in versteende modder bekijken in het westen van Ierland. Dat kan langs de noordkust van Valentia Island, op een steenworp afstand van de toeristische Ring of Kerry. Daar is het meterslange spoor door erosie blootgel...
Op de tentoonstelling Dino Jaws in het Museon komt de bezoeker door een combinatie van door robots aangestuurde dinosauriërs en ‘klassieke’ fossielen gemakkelijk in dinosferen. Een bijzonder museumstuk is het skelet van de Allosaurus, want deze vleesetende dino uit de Jura...
In 2013 groef Naturalis een skelet van T. rex op in de badlands van Montana. De dertien meter lange dinosaurus komt binnenkort hopelijk naar Leiden. De eerste tentoonstelling waar hij zal verschijnen, staat voor 2016 gepland. Inmiddels heeft Naturalis de noodzakelijke vijf miljoen eur...
In Amsterdam is tot maart 2015 een expositie te zien over de grote zoogdieren die tijdens de ijstijden het noordelijk halfrond bevolkten. Een combinatie van echte fossielen, replica’s en artificiële modellen, die je soms kippenvel bezorgen. Geen nieuwe snufjes zoals 3D of landschapsreconstruct...
Al vanaf het begin van onze jaartelling is in de stad Utrecht natuursteen gebruikt voor gebouwen, aangevoerd door de Romeinen via de Rijn. Een rondje rond de Domkerk is een reis door de tijd, langs een breed palet van kleurige gesteenten, afkomstig van vulkanen en oercontinenten.
In West-Australië claimen wetenschappers de oudste fossielen resten ooit gevonden te hebben. Ze werden ontdekt in een 3,48 miljard jaar oude gesteenteformatie. Andere wetenschappers hebben echter nog hun twijfels bij de ontdekking.
Het zal de eerste Tyrannosaurus rex worden die buiten de VS wordt tentoongesteld: de T. rex die momenteel door Naturalis in Montana wordt blootgelegd. Een unicum, aldus de onderzoekers, omdat het skelet niet alleen vrij compleet is maar ook weinig beschadigd en vervormd, na a...
Twee eeuwen geleden werden de eerste complete reuzenreptielen gevonden aan de zuidkust van Engeland, zoals de ichthyosaurus en de plesiosaurus. Langs de Jurassic Coast worden nog steeds met regelmaat bijzondere vondsten gedaan, zoals grote schedels van de ichthyosaurus. De instabiele ...
Op maandagochtend 10 september 2012 zag groevemachinist Carlo Brauer in de ENCI kalksteengroeve bij Maastricht tussen een willekeurige hap van twintig ton kalksteen een paar opvallende bruine stukken bot. Hij was juist daarvoor – zo zou later blijken – met de laadschop in één keer door de sche...
Het genoom van een 700.000 jaar oud fossielen paardenbot is in kaart gebracht, waarmee het record van oeroud DNA lezen dik verbroken is. Het is de vraag welke lang uitgestorven soorten we binnenkort nog meer uit kunnen lezen.