Bij geheugendetectie kun je aan de hand van lichamelijke reacties vaststellen of iemand informatie verbergt. Maar door welke cognitieve processen gaan verdachten zweten en langzamer ademen?
Nijmeegs hersenonderzoek verklaart waarom psychopaten hun emotionele acties minder goed onder controle hebben. Testosteron blijkt hierbij een cruciale rol te spelen. “Hoe hoger hun van nature aanwezige testosteronniveau, des te minder de controlegebieden in de hersenen communiceren met e...
Hebben wij mensen een vrije wil of is alles wat wij doen voorbestemd? Sommige wetenschappers stellen dat op hersenscans zichtbaar is dat beslissingen worden genomen voordat we ons dat bewust zijn. Als dat klopt, zijn we dan wel verantwoordelijk voor ons gedrag? Eerste artikel in een korte ser...
Het Openbaar Ministerie maakte afgelopen dinsdag bekend dat Willem Holleeder vanuit de extra beveiligde inrichting (EBI) in Vught een moordaanslag voorbereidde op onder andere zijn eigen zussen, vanwege getuigenissen die zij aflegden in het proces tegen hun broer. Volgens Sonja en Astrid Holl...
De komende weken gaat Kennislink in op hersenspinsels over hersenscans. Zijn jouw verwachtingen van deze neuro-imaging technieken realistisch, of laat jij je, al dan niet onbewust, leiden door mythen en hypes? Deze week: feitjes en fictie over het versterken van de rechtsgang met behulp van he...
In het zuidelijkste puntje van Nederland ging op 18 juni de tweede editie van de Forensische Psychologie Update van start. Tijdens dit congres wezen de forensisch psychologen van de Universiteit Maastricht op de gaten in ons strafrecht, en hoe zij deze op kunnen vullen. Kennislink was erbij.
Wanneer leidt een psychische stoornis tot ontoerekeningsvatbaarheid? Filosoof en psychiater Gerben Meynen formuleert hiervoor een juridische standaard, die rechters minder afhankelijk maakt van psychiaters.
Elke week verschijnt op Kennislink een gastcolumn. Deze week: forensisch psycholoog Marko Jelicic over de werking van de pedoscan voor kinderdagverblijven en crèches.
Voorspellen of een tbs’er na zijn behandeling opnieuw de fout in zal gaan: het blijft een lastige inschatting voor psychiaters. Maar zij hebben er een hulpmiddel bij gekregen: de sociale relaties die een tbs’er aangaat met andere patiënten, helpen namelijk inschatten of hij nog een geva...
Door middel van hersenscans valt aan te tonen of het brein van een verdachte tijdens zijn misdaad waren aangetast of beschadigd, waardoor hij zichzelf niet in de hand had toen hij het delict pleegde. Het zal niet lang meer duren voordat de eerste MRI-scans opduiken in pleitnota’s van advocaten...
Als we de televisie mogen geloven, dan zijn psychiatrisch patiënten maar gevaarlijke, gewelddadige mensen. Nieuws dat er een tbs’er (inclusief persoonlijkheidsstoornissen) op verlof de fout in is gegaan, helpt de beeldvorming ook niet. Toch berust het idee dat psychiatrisch patiënten erg gewel...
In therapie een herinnering ‘terugvinden’ aan incest in je kindertijd, kan dat? Veel mensen denken van wel. Maar zulke hervonden herinneringen zijn bijna altijd vals. Dat roept de vraag op: hoe kan het dat je je iets dat nooit gebeurde zo levendig kan herinneren? En hoe kun je bijv...
In het nieuws horen we voortdurend over rooms-katholieke geestelijken die lang geleden kinderen hebben misbruikt. Vaak is het enige bewijs de herinnering van de slachtoffers. Maar oude herinneringen zijn vaak onbetrouwbaar. Psycholoog Marko Jelicic vindt dat we daarom terughoudend moeten zijn ...
Deze week legde wetenschapsprogramma De Kennis van Nu (NTR) de hand op geluidsopnames van politieverhoren waarin een verdachte na te zijn geconfronteerd met niet bestaand bewijsmateriaal een bekennende verklaring aflegt. Het blijkt helemaal niet lastig te zijn om mensen een bekentenis te doen ...
Hoe zekerder een getuige overkomt, hoe meer een rechter of rechercheur geneigd is om die getuige te geloven. Vaak ten onrechte, wijst het onderzoek van de Leidse wetenschapper Odinot uit: zekerheid is slechts onder bepaalde omstandigheden een redelijk betrouwbare indicator voor accuraatheid. “...
Eric Rassin is somber over het gebruik van psychologische kennis in de rechtspraak. Er moeten maar liefst vier hindernissen worden overwonnen voordat de psychologische en de juridische waarheid elkaar ontmoeten. Zo moeten rechters wetenschappelijk bewijs leren accepteren, ook als het contra-in...
In de trial by media die Joran van der Sloot krijgt naar aanleiding van de verborgen camera beelden van Peter R. de Vries spelen niet alleen journalisten en advocaten, maar ook psychologen een hoofdrol. Onder andere Corine de Ruiter (hoogleraar forensische psychologie) diagnosticeert Van der S...
Een psychopaat kent nauwelijks het verschil tussen goed en kwaad en schroomt niet om anderen te manipuleren. Uit onderzoek blijkt dat kinderen al psychopathisch kunnen zijn. Er zijn ook aanwijzingen dat er in hun hersenen en reactie op stress al van alles mis gaat. Zijn psychopaten slachtoffer...
In televisieseries lijkt het zo makkelijk: een blik op een foto van de crime scene en we weten hoe en waarom de dader een moord heeft gepleegd. In het echt heeft een profiler meer informatie nodig. Toch kan deze beginnende wetenschapstak al veel licht schijnen op het gedrag en de persoonlijkhe...
Een rechtszaak draait vaak om de herinneringen van daders, getuigen en slachtoffers. Dat is problematisch, omdat ons geheugen nou juist zo vaak faalt. Rechters zouden dan ook meer rekening moeten houden met kennis uit de psychologie, om zo dwalingen en dubieuze veroordelingen te voorkomen.
Waarom pleegt iemand een misdrijf? Is er iets mis met het geweten van de crimineel? Of word je geboren met een soort misdadigersgen? Een kijkje in de ‘CSI van ons brein’.
Om goed te kunnen functioneren hebben mensen een geweten nodig. Hersenonderzoekers ontdekken steeds meer over het wezenlijke verschil daarbij tussen weten dat iets fout en is voelen dat iets fout is. En is er hoop voor mensen die geen geweten hebben ontwikkeld?