Naar aanleiding van de invasie in Oekraïne schort CERN de ‘Observator’-status van Rusland op en zal de internationale deeltjesversneller voorlopig ook geen nieuwe samenwerkingsverbanden met Russische onderzoeksinstituten aangaan.

Ze begon als student natuurkunde, maar switchte al snel naar de zuivere wiskunde. Toch gaat het belangrijkste werk van Karen Uhlenbeck over theorieën die het hart van de moderne deeltjesfysica vormen.

Deze week maakten wetenschappers bekend dat het Xenon1T-experiment nog geen sporen laat zien van donkere materie. Maar niets is ook iets.

Wetenschappers uit het Hongaarse Debrecen zeggen dat ze misschien een nieuw krachtdeeltje op het spoor zijn. Als basis voor hun claim zijn twee elementaire deeltjes in hun experiment die onder een ongebruikelijk hoek lijken weg te springen. Gloort er inderdaad nieuwe fysica?

De Nobelprijs voor de Natuurkunde gaat dit jaar naar de Japanner Takaaki Kajita en de Canadees Arthur B. McDonald. De deeltjesfysici ontdekten dat neutrino’s – kosmische deeltjes die ons continu in grote getale bereiken – wisselen tussen drie gedaantes en daarom massa moeten ...

Donkere energie zou de verklaring zijn voor het steeds sneller uitdijende universum, maar niemand weet wat het is. In de kelder van de Vrije Universiteit Amsterdam testen wetenschappers nu een theorie door zogenoemde kameleondeeltjes te zoeken. Kennislink nam een kijkje.

Theoretisch was het mogelijk, maar nooit werden ze gevonden: zogenoemde pentaquarks. Wetenschappers van een van de zeven detectoren van de deeltjesversneller LHC hebben nu eindelijk beet. Vorige week kondigden ze aan het bewijs te hebben voor een deeltje dat uit vijf quarks bestaat.

Twee jaar lang lag de krachtigste deeltjesversneller van de wereld stil voor onderhoud. Nu maken wetenschappers voorzichtige testritjes met de LHC, zodat deze in mei met bijna het dubbele vermogen nieuwe deeltjes gaat zoeken.

Met De deeltjessafari levert Jean-Paul Keulen, chefredacteur van het tijdschrift KIJK, wederom een zeer begrijpelijk en vermakelijk boek af over een van de meest abstracte gebieden van de natuurkunde. Dit keer richt hij zijn pijlen op de nog níet ontdekte deeltjes.

Sinds de ontdekkingen van Einstein weten we dat je materie om kan zetten in energie. Zijn bekende vergelijking, E = mc², bepaalt hoeveel energie er in een bepaalde massa aanwezig is. Britse wetenschappers hebben nu een experiment ontworpen waarmee energie omgezet kan worden in massa...

Met een nieuwe opstelling denken Nederlandse wetenschappers dat ze de komende jaren kunnen achterhalen of ze het vorig jaar waargenomen deeltje daadwerkelijk een Majorana-deeltje is. De opstelling bestaat uit gekruiste halfgeleidende nanodraadjes waarin de deeltjes gemanoeuvreerd kunnen worden...

De Nobelprijs voor de Natuurkunde gaat naar de Belg François Englert en de Brit Peter Higgs. Ze krijgen hem voor het voorspellen van respectievelijk het Higgsveld en het bijbehorende deeltje, die samen verantwoordelijk zijn voor de massa van elementaire deeltjes.

Heeft het Higgsdeeltje een gespleten persoonlijkheid? Dat is de vraag nu de laatste resultaten van de LHC-experimenten de indruk lijken te wekken dat er twéé Higgsdeeltjes zijn. Ook al is het waarschijnlijk een meetfout, het deeltje blijft de gemoederen bezig houden.

Wetenschappers van CERN zijn erin geslaagd om de interactie het Higgsdeeltje met het zware topquark te bepalen. Het is de eerste keer dat Higgs experimenteel daadwerkelijk aan een deeltje mét massa is gekoppeld.

Het jaarlijkse moment is weer aangebroken dat de Nobelprijzen worden uitgereikt. Martinus Veltman was, samen met Gerard ‘t Hooft, in 1999 de laatste Nobelprijswinnaar van Nederlandse bodem. Een mooi moment dus voor een interview. Kennislink sprak de uitgesproken theoretisch fysicus over ...

Extra dimensies lijken misschien uit het sciencefiction genre te komen, maar volgens de beroemde natuurkundige Lisa Randall kunnen ze werkelijkheid zijn. In een gesprek met Kennislink vertelt ze waarom, en laat ze haar licht schijnen op de recente vondst van het Higgsdeeltje.

Het is over. Finito. Neutrino’s gaan echt niet sneller dan het licht. Het Italiaanse onderzoeksteam dat eind vorig jaar die opzienbarende claim deed, heeft nu toegegeven dat hun metingen onjuist waren. Kennislink dook in de zaak van de sneller-dan-licht-neutrino’s: waar ging het mis?

Het was groot nieuws eind september, toen neutrino’s werden waargenomen die sneller dan het licht leken te reizen. Misschien leek het mooier dan het is, want in het experiment zijn twee mogelijke fouten gevonden die de metingen op losse schroeven zetten.

2012 wordt hét jaar voor het Higgsdeeltje: of we vinden hem, of hij bestaat niet. Stan Bentvelsen, projectleider van het Nederlandse onderzoek aan de ATLAS-detector, blikt in de gastcolumn vooruit op hoe dan ook een belangrijke ontdekking.

Eind september werden neutrino’s in één klap wereldnieuws, toen uit metingen bleek dat ze sneller dan het licht hadden gereisd. Inmiddels staat de claim – mede dankzij een nieuwe reeks metingen – nog altijd overeind. Toch blijven er grote twijfels. Wat is er de afgelopen twee...

De natuurkundige wereld staat op zijn kop: wetenschappers van deeltjesinstituut CERN menen deeltjes te hebben gemeten die sneller reizen dan het licht. Als dat klopt, kan het een aardverschuiving in de natuurkunde betekenen. Maar veel wetenschappers blijven sceptisch.

Antimaterie is bijzonder boeiend, maar doorgaans erg moeilijk te vangen. De antideeltjes bestaan in hun natuurlijke toestand maar een fractie van een seconde. Wetenschappers bij CERN in Zwitserland slagen er nu in een groepje antiatomen een kwartier lang op te slaan. Lang genoeg om eraan te me...

Het ziet er zo mooi uit: voor ieder elementair deeltje een partner. Maar supersymmetrie, zoals dit principe heet, ligt onder vuur. Niet alleen blijkt dat de symmetrie gebroken moet zijn, maar zelfs de zware supersymmetrische partners die het model dan nodig heeft komen niet opduiken in het la...

In het fundamenteel wetenschappelijk onderzoek is behalve kennis en inzicht ook schoonheid te vinden. Dat laat de tentoonstelling “Schoonheid in de wetenschap” in het Museum Boijmans van Beuningen zien. De fysica levert bijvoorbeeld mooie beelden van botsende deeltjes en lichtversc...

Om minuscule deeltjes te versnellen, moet je onhandig grote apparaten bouwen – denk aan de LHC in Genève. Maar het kan ook anders. Natuurkundige Walter van Dijk van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) werkte aan een versneller waarin elektronen al surfend op de hekgolf van een la...

Slechts drie maanden nadat de deeltjesversneller Large Hadron Collider (LHC) succesvol in werking is gesteld, maken onderzoekers bekend dat ze een deel van het standaardmodel van de deeltjesfysica hebben herontdekt. Nu is de weg vrij voor de ontdekking van het Higgsboson.

Elke twee weken verschijnt op Kennislink een gastcolumn. De columnisten schrijven vanuit hun vakgebied over de betekenis van wetenschap voor de maatschappij of voor ons dagelijks leven. Deze week: deeltjesfysicus Lucie de Nooij over wetenschappers en gewone mensen.

Na acht jaar bouwtijd en anderhalf jaar tests en tegenslagen is het eindelijk zo ver: in deeltjesversneller LHC botsen nu protonen op elkaar met hogere energieën dan ooit tevoren. De champagne kan eindelijk open.

Na een vertraging van ruim een half jaar zullen deze winter dan toch echt de eerste botsingen plaatsvinden in de Large Hadron Collider (LHC). Deze ‘ontdekkingsmachine’ van deeltjesfysicaconsortium CERN wordt omringd door raadsels, hooggespannen verwachtingen en zelfs een beetje ang...

Dit najaar wordt de Large Hadron Collider, de grootste machine op aarde, eindelijk in gebruik genomen. Wat kunnen we verwachten?