In een lawaaiige context helpen handgebaren van jouw gesprekspartner je de boodschap te ontcijferen. Onze hersenen en ons gedrag leveren daarvoor het bewijs.
Honingberen kunnen in een speelsituatie de gezichtsuitdrukking van hun soortgenoten heel precies nadoen. Tot nu toe werd dit gedrag alleen gezien bij mensen en gorilla’s.
Als je het woord ‘gitaar’ gebaart, verbeeld je dan de vorm of doe je alsof je het instrument bespeelt? Twee taalkundigen hebben een systeem ontdekt in de manier waarop we acties en voorwerpen gebaren.
Afgewezen worden door klasgenootjes begint al op jonge leeftijd. In de kleuterklas maakt het al uit hoe je je kan uitdrukken, laat recent onderzoek zien.
Lowlands Science is inmiddels een vast onderdeel van Lowlands, het jaarlijkse muziekfestival in Biddinghuizen. Dit keer waren er opmerkelijk veel onderzoekjes rondom taal, en daarom namen beide taalredacteuren van NEMO Kennislink een kijkje.
Levende organismen communiceren heel slim met hun omgeving. Onze materialen kunnen dit nog niet, maar daar wil Peter Korevaar verandering in brengen. De Nijmeegse universitair docent onderzoekt synthetische materialen die je niet van levende organismen kunt onderscheiden.
Het eind van het promotietraject van James Trujillo komt in zicht. Ligt de promovendus een beetje op schema? En is er nog tijd voor dat ene laatste experiment? NEMO Kennislink vraagt hem naar zijn plannen.
De kloof die gaapt tussen progressieven en conservatieven op het gebied van gentech of klimaatverandering is wijder naarmate mensen hoger opgeleid zijn en meer van wetenschap weten. Dat blijkt uit een onderzoek onder tienduizenden Amerikanen.
Als je naam past bij de vorm van je gezicht, zou je dat een kleine voorsprong in het leven kunnen geven, zo suggereert Nieuw-Zeelands onderzoek. Met een rond gezicht ben je dan dus beter af als je Bob of Roos heet, dan als je ouders je Rik of Kim hebben genoemd.
Wanneer taal alleen maar een communicatiemiddel zou zijn, dan zou de hele wereld binnen de kortste keren Engels, of misschien Esperanto spreken. Maar taal is veel meer. Taal is ook een identiteit, en daarmee een bindmiddel – en soms een splijtzwam – binnen en tussen groepen mensen....
Hoe wordt nepnieuws over wetenschap verspreid? Daarover spraken wetenschappers en journalisten op de AAAS-conferentie in Boston. Redacteur Hersenen & Gedrag Mariska van Sprundel hield een blog bij voor NEMO Kennislink over de grootste wetenschappelijke bijeenkomst van het jaar.
Tijdens het spreken maken we bewust of onbewust allerlei handgebaren. Toch worden die gebaren meestal niet meegenomen in ons begrip van taal. Dat is onterecht volgens onderzoeker Kasper Kok. Hij stelt dat ze nauw verweven zijn met onze grammatica. Kok promoveerde deze week cum laude aan de Vri...
Het plan was om afgelopen zomer al proefpersonen in de hersenscanner te leggen. Maar de resultaten van zijn eerste experimenten stuurden James Trujillo in een andere richting. NEMO Kennislink brengt opnieuw een bezoekje aan de promovendus uit het Language in Interaction-project.
Als we verwijzen naar de wereld om ons heen, gebruiken we vaak meer woorden dan strikt noodzakelijk. Taalfilosoof Sammie Tarenskeen van de Radboud Universiteit onderzocht welke eigenschappen van voorwerpen we graag benoemen, en waarom. Haar proefschrift laat zien dat we alle zeilen bijzetten o...
Bomen leiden een sociaal leven met drama, liefde en vriendschap, laat boswachter Peter Wohlleben zien in Het verborgen leven van bomen. Kennislink interviewde de natuurliefhebber over de onbekende wereld die hij onder het bladerdak ontdekte.
Informatie over gezondheid is overal te vinden: in wachtkamers, folders die we over de post krijgen, en natuurlijk op internet. Maar voor veel mensen zijn de teksten te moeilijk. Met begrijpelijke taal, toevoeging van plaatjes of animaties wordt complexe medische informatie voor iedereen behap...
Maakt iemand een toevallige beweging of probeert hij je iets duidelijk te maken? Promovendus James Trujillo zoekt naar het systeem in ons brein dat herkent dat achter een gebaar of een actie een communicatieve intentie schuilgaat. Kennislink volgt hem gedurende zijn onderzoeksproject.
Je telefoon raadt je een goed restaurant in de buurt aan. Je auto stippelt de snelste route zonder files voor je uit. Het lijkt alsof je communiceert met computers, maar van echt onderling begrip is geen sprake. Neurowetenschapper Arjen Stolk legt uit hoe dat komt.
Je vriend tikt op zijn pols. Wil hij misschien weten hoe laat het is? Is het tijd om op te stappen? Of wil hij alleen maar je nieuwe horloge zien? Als je er goed over nadenkt, is het een klein wonder dat we meestal moeiteloos begrijpen wat de ander bedoelt. Die verwondering wordt nog groter ti...
De relatie tussen de vorm van een woord en zijn betekenis is grotendeels willekeurig, wordt vaak beweerd. Toch is daar wel wat op af te dingen, zo blijkt uit recent onderzoek onder een groot aantal talen. Veel talen vertonen terugkerende patronen, die ons helpen om taal te leren en makkelijker...
Het lijkt heel alledaags: het gebruik van ‘ja’ en ‘nee’ in taal. Toch valt aan dit onderwerp nog heel wat te onderzoeken voor een taalwetenschapper. In het Engels bijvoorbeeld is yes in sommige contexten dubbelzinnig, en dan zijn er ook nog talen waarin zelfs h...
Op allerlei manieren kun je woorden kracht bij zetten. Bijvoorbeeld door het gebruik van toevoegingen als heel, erg of een uitroepteken. Maar woorden die beelden en emoties oproepen, zoals metaforen, versterken nog meer, blijkt uit onderzoek van Christine Liebrecht.
Kinderen die opgroeien in een meertalige omgeving, hebben betere communicatieve vaardigheden dan kinderen die maar één taal om zich heen horen. Dat komt doordat ze zich beter in de ander kunnen verplaatsen. Dat beweren onderzoekers van de Universiteit van Chicago, in een artikel dat onlangs we...
Net als mensen slepen talen allerlei ballast met zich mee, die ze eigenlijk niet echt nodig hebben. Zoals het Nederlandse onderscheid tussen de en het. Sterre Leufkens onderzocht 22 verschillende talen uit diverse taalfamilies over de hele wereld en ontdekte dat er een groot ...
Grafieken waar je niets van begrijpt. Ze komen helaas nog maar al te vaak voor. Onder meer wetenschappers, journalisten en statistici maken zich er maar al te vaak schuldig aan. Ook in de wachtkamer van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam is de combinatie van communicatie en onderzoek hel...
Of je in een tekst getrokken wordt, hangt onder andere af van je leeservaring, de structuur van de tekst en het taalgebruik. Dat concludeert Moniek Kuijpers in haar proefschrift, dat ze deze maand verdedigde aan de Universiteit Utrecht.
Elkaar begrijpen is meer dan het kiezen van sprekende woorden en gebaren. Je probeert namelijk continu en grotendeels onbewust in te schatten of je gesprekspartner je wel begrijpt, en stemt je reactie hier op af.
Veel miscommunicatie ontstaat doordat gesprekspartners niet op dezelfde golflengte zitten. Dat deze uitdrukking eigenlijk heel letterlijk genomen kan worden, blijkt uit het onderzoek van Suzanne Dikker, taalwetenschapper aan New York University en Universiteit Utrecht. Bij geslaagde communicat...
Elkaars gedachten inschatten vraagt andere vaardigheden van je brein dan logisch redeneren, ontdekte promovendus Ben Meijering. Ook kan je jezelf trainen om je in de belevingswereld van een ander te verplaatsen. “Handig, als je bijvoorbeeld met je baas moet onderhandelen over je salaris....
Nieuwsberichten die geheel automatisch de computer uitrollen, zonder dat er een schrijvende mens aan te pas is gekomen. Heeft de robot-journalist de toekomst? Hoogleraar digitale communicatie Emiel Krahmer laat er, in een zelf geschreven blog, zijn licht over schijnen.