De zoektocht naar nieuwe, effectieve antibiotica vergt een nieuwe aanpak.

Sommige uitvindingen veranderen de wereld ingrijpend. Het antibioticum was zo’n uitvinding. De vondst luidde een nieuw tijdperk in. Minister Edith Schippers, van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, over haar wens de erfenis van Alexander Fleming veilig te stellen voor de toekomst.

Al snel na de ontdekking van bacteriën en hun rol bij ziekteprocessen ging men op zoek naar middelen om bacteriën te bestrijden. Niet dat doden van bacteriën moeilijk bleek. Ontsmettingsmiddelen zoals fenolen en alcoholen doden bacteriën van élke soort. De uitdaging was bacteriën te bestrijden...

Al sinds hun ontdekking worden bacteriofagen gezien als een veelbelovend alternatief in de strijd tegen gevaarlijke bacteriën. Voor de levensmiddelenindustrie zijn de eerste producten met fagen al op de markt verschenen, tegen Salmonella, E. coli en Listeria op kip, ...

Van 23 tot 27 juli 2016 vindt in Manchester de EuroScience Open Forum, kortweg ESOF, plaats. Een tweejaarlijkse Europese conferentie over ontwikkelingen in wetenschappelijk onderzoek. NEMO Kennislink blogt tijdens de conferentie over hoogtepunten, opmerkelijke zaken en interessante sp...

Antibioticaresistentie is een groot probleem, waardoor we dringend behoefte hebben aan nieuwe geneesmiddelen die bacteriën kunnen bestrijden. Het vinden van nieuwe antibiotica blijft echter lastig. Amerikaanse scheikundigen ontwikkelden een methode om snel en efficiënt antibiotica te maken van...

Bacteriën kunnen genetisch materiaal met elkaar uitwisselen en doen dat ook op grote schaal. Genen die zorgen voor antibioticaresistentie kunnen zo makkelijk van de ene bij de andere bacterie terechtkomen. Toch gebeurt dat in de praktijk niet vaak, zo blijkt deze week uit onderzoek van de Amer...

Wie niet sterk is moet slim zijn. Om bacteriën klein te krijgen zonder antibiotica moet je ze in een hinderlaag lokken. Een Zwitsers onderzoekersteam ontwierp het perfecte lokaas.

Een antibioticum waarvan de activiteit te controleren is met licht. Dat is het nieuwste werk van chemici van de Rijksuniversiteit Groningen. Ze kunnen het vlak voor gebruik ‘aan’ zetten waarna het middel langzaam zijn activiteit verliest. Een handige vondst om te voorkomen dat werkzame antibio...

Een antibioticakuur afmaken hoeft niet meer, terwijl dit vroeger juist het tegengestelde advies was. Lees hier een fictief interview met Alexander Fleming, de uitvinder van het eerste antibioticum.

Sommige aluminium nanodeeltjes bevorderen de uitwisseling van antibioticaresistentiegenen tussen verschillende bacteriën. Dat blijkt uit Chinees onderzoek dat deze week verschijnt in het blad PNAS. Volgens de Chinese wetenschappers geeft hun studie aanleiding om nog eens goed na te denken over...

Biotechnoloog Herman de Boer: we kennen hem allemaal als de geestelijk vader van stier Herman, ’s werelds eerste transgene stier. Die primeur is inmiddels twintig jaar oud, maar De Boer heeft sinds die tijd zeker niet stilgezeten. Hij werkt nu aan een nieuw project om een vervanger voor antibi...

Veel landbouwdieren krijgen elke dag antibiotica, om ziektes te voorkomen en behandelen. Maar zoals bekend heeft antibiotica ook een hoop onbedoelde gevolgen. Dankzij een Amerikaanse studie is daar meer inzicht in gekomen. De belangrijkste bevinding? Antibiotica zet de darmflora van landbouwdi...

Onderzoekers van IBM hebben een nieuw soort nanodeeltjes ontwikkeld die resistente bacteriën als MRSA effectief de nek omdraaien. De nanodeeltjes beuken de bacteriën open, zodat het ontwikkelen van resistentie lastig wordt. Hoopvol nieuws in een tijd waarin bacteriën steeds resistenter worden ...

Ironisch is het wel. Waterzuiveringsinstallaties die handige bacteriën gebruiken om vies water schoon te krijgen, blijken antibiotica-resistentie bij andere bacteriën in de hand te werken. Van resistente bacteriën kun je ongeneeslijk ziek worden. Aan schoon water heb je dan weinig.

Deze week: twee nieuwe ontdekkingen die helpen in de strijd tegen ziekmakende bacteriën en de alsmaar groeiende antibioticaresistentie. De ene vondst stopt bacteriesex, de andere legt bacteriën om zonder risico op resistentie.

Je kunt zeggen dat Charles Sio gewoon een nieuw ingrediënt voor de productie van antibiotica heeft ontwikkeld. Maar je kunt ook zeggen dat de Groningse promovendus de evolutie naar zijn hand heeft gezet om de evolutie te bestrijden. De bestreden evolutie is dan de voortdurende neiging van bact...

Het gebruik van antibiotica in de eerstelijns gezondheidszorg in Nederland is stabiel laag. Gemiddeld 1 procent van de Nederlandse bevolking gebruikt een antibioticum. Nederland heeft daarmee het laagste gebruik buiten het ziekenhuis van alle Europese landen. Toch is er ook in Nederland een to...

Armoede is de belangrijkste oorzaak van tuberculose. Door reizen en migratie wordt de ziekte echter in toenemende mate weer in westerse landen gesignaleerd. In zekere zin is dat goed, want daardoor is er een hernieuwde belangstelling voor tbc-onderzoek. Ook Leidse onderzoekers zijn nauw betrok...

‘Magische microbiologie’, de oratie van prof. Dr. E. Wiertz (Medische Microbiologie), laat de betovering zien van een wereld waarin bacteriën en virussen groot zijn en het onderzoek zich meer en meer richt op hun moleculen. Zijn focus op de wereld van het allerkleinste maakt hem echter niet bl...