Wat doet grotendeels geïsoleerd leven met je? NEMO Kennislink vroeg het onderzoeker, huisarts én ervaringsexpert Floris van den Berg.

Het IPCC bracht vorige week een rapport uit over de invloed van de klimaatverandering op de oceanen en het ijs op aarde. Het poolijs smelt, de permafrost ontdooit, en de zeespiegel stijgt weer sneller, concludeert dit klimaatpanel van de Verenigde Naties.

Nieuwe onderzoeksresultaten uit Antarctica: De snelheid waarmee het ijs er smelt neemt rap toe, en de aardkorst veert er sneller omhoog dan gedacht. Het eerste is slecht nieuws, het tweede misschien juist goed.

Wat de opwarming van het oceaanwater de komende eeuw gaat doen met het leven in zee is onbekend. Een experiment op de zeebodem bij Antarctica laat nu zien dat één graad opwarming al een groot verschil maakt.

‘Brekend’ nieuws: een plak ijs, groter dan twee keer de provincie Groningen, is losgeraakt van ijsplaat Larsen C op Antarctica. Al vaak werd deze breuk aangekondigd. Een half jaar geleden, toen er nog twintig kilometer te gaan was, schreven wij er dit artikel over.

Wat hebben plankton, ronde kiezels, het weer, wereldsteden en wijzelf gemeen? Water. Schrijver Alok Jha beschrijft in ‘Het Waterboek’ water in uiteenlopende gedaantes. Maar welke rol water ook vervult, het blijft een van de meest bijzondere stoffen die we kennen.

Een extra zeespiegelstijging van een meter aan het eind van deze eeuw, en nog eens veertien meter extra in de vierhonderd jaar daarna. Dat was het toekomstscenario waar het NOS-journaal ons onlangs voor waarschuwde. Terecht?

Afgelopen jaar gooide slecht weer roet in het eten: het zogenoemde Stratospheric Terahertz Observatory 2 kon niet vertrekken. Dit observatorium met aan boord enkele Nederlandse instrumenten moet metingen doen aan sterren en planetenstelsels in wording. Deze maand is de ballon alsnog o...

In opdracht van ruimteorganisatie ESA gaat arts Floris van den Berg een jaar in isolatie op station Concordia (Antarctica), een van de meest afgelegen plekken op de wereld. Hij onderzoekt straks hoe mensen, geestelijk en lichamelijk, omgaan met extreme omstandigheden. Kennislink sprak hem, vla...

Het Arctisch gebied warmt twee keer zo snel op als de rest van de wereld. Dat heeft niet alleen gevolgen voor de Noordpool als nuttig ‘koelelement’ voor het noordelijk halfrond. Ook de ecologie van de Arctische gebieden wordt flink overhoop gegooid. Ondertussen dreigt een instabiel deel van he...

In de ijszeeën rond Antarctica zwemmen vissen die niet bevriezen. Hun geheime wapen? Antivries in het bloed. Hoe dit natuurlijke antivries werkt op moleculair niveau is nog een mysterie. Chemicus Ilja Voets van de Technische Universiteit Eindhoven zoekt het uit.

Door de opwarming van de aarde smelt de Antarctische ijskap, waardoor de zeespiegel stijgt. De stijgende temperatuur leidt echter ook tot meer sneeuwval, die het zeeniveau weer licht doet dalen. Dat concludeert een internationale groep wetenschappers, waaronder poolonderzoekers van de Universi...

Sinds wetenschappers met satellieten meten was er nog nooit zoveel zeeijs rond Antarctica als nu. Dat is opmerkelijk, want zowel het water als de lucht worden er steeds warmer. Intussen smelt het ijs op de noordpool wel gewoon weg.

Voor hun afstuderen werkten bachelor studenten Lucht- en Ruimtevaarttechniek van de TU Delft wilde plannen uit tot innovatieve ontwerpen. Ze bedachten onder meer een gansvliegtuig, een business jet met omgekeerde vleugels en een windturbine voor Antarctica.

De gletsjers van West-Antarctica die uitkomen in de Amundsen Zee verdwijnen in hoog tempo in zee. Het wegsmelten van deze ijsmassa´s lijkt bovendien een onomkeerbaar proces te zijn. Uiteindelijk kan dit een extra zeespiegelstijging opleveren van ongeveer 120 centimeter – al zal het nog w...

De ijsplaten rond het Antarctisch Schiereiland zijn in rap tempo aan het afbreken. Dit komt doordat de laag firn op de ijsplaten – een korrelige tussenvorm tussen sneeuw en ijs – steeds dunner wordt. Uiteindelijk zal hierdoor de zeespiegel stijgen. Dat schrijft een groep meteorologen van de Un...

Zwemmen er oervissen rond in het Vostokmeer op Antarctica? Het water uit dit meer, dat al 15 miljoen jaar bedekt ligt onder een kilometers dikke laag ijs, blijkt genetische sporen van complexe organismen te bevatten. Maar het onderzoek ligt nu al onder vuur.

De oorzaak van de afkoeling van de aarde die de vorming van de ijskap op de Zuidpool inleidde, was het uit elkaar drijven van Australië en Antarctica. De doorbraak van de verbinding tussen deze twee continenten zorgde er zo’n 50 miljoen jaar geleden voor dat er een koude oceaanstroming rond An...

Terwijl het ijs op de Zuidpool aangroeide steeg het waterpeil rondom Antarctica, zo´n 34 miljoen jaar geleden. Tegenwoordig is het precies andersom.

Sinds 1992 is er van de ijskappen op Groenland en Antarctica ruim 4000 biljoen kilo (=4000 miljard ton) ijs verdwenen. Daardoor is de zeespiegel de afgelopen twintig jaar ruim een centimeter extra gestegen.

Waar blijft het koolstofdioxide dat is uitgestoten door de mens? Ongeveer een kwart lost op in de oceaan, waardoor de oceaan verzuurt. De directe effecten op het oceaanleven zouden echter iets van de toekomst zijn. Of zijn de effecten nu al te zien?

Lage landen dreigen onder te lopen als de zeespiegel verder blijft stijgen. En niet alleen door het smelten van ijs. Maar waarom variëren de voorspellingen voor de zeespiegelstijging zo sterk? Hoe moeten beleidsmakers omgaan met onzekerheidsmarges? En bij welke zeespiegelstijging moeten we in ...

Onderzoek naar het verleden geeft elk jaar weer geheimen prijs, zoals landschappen die er compleet anders uitzagen met daarin de meest onverwachte dieren en planten. Wat bijvoorbeeld te denken van palmbomen nabij de Zuidpool? Nauwelijks voor te stellen vandaag, maar o zo waar 50 miljoen jaar t...

Het afsmelten van de onderkant van de ijsplaten rondom Antarctica is de afgelopen jaren flink toegenomen, door een verandering in de stroming van warm oceaanwater. De ijsplaten worden dunner, waardoor gletsjers aan de kust van het continent makkelijker in zee kunnen stromen en de zeespiegel st...

Enig idee of er leven te vinden is in een meer onder 3770 meter Antarctisch ijs? Die vraag proberen de Russen op te lossen. Op 5 februari bereikte hun boor het grootste ingevroren meer in Antarctica, het Vostokmeer.

Nederland heeft in 2013 eigen laboratoria op Antarctica. Het onderzoek in de laboratoria zal zich richten op klimaatverandering, glaciologie, mariene ecologie en oceanografie.

Diep onder het ijs van oostelijk Antarctica ligt een gebergte. Bedolven onder 600 meter ijs was er vrijwel niets van bekend. Ondanks dat wetenschappers geen gesteente van het gebergte hebben, weten we dankzij onderzoek nu veel meer over het ontstaan ervan.

De oostelijke ijskap op Antarctica blijkt niet alleen vanaf de bovenkant, maar ook van onderaf aan te groeien, zo ontdekte een internationaal onderzoeksteam. En dat is een interessante ontdekking voor klimaatonderzoek.

Het leek er even op dat ze het zouden halen, de Russische onderzoekers die op Antarctica aan het boren zijn boven Lake Vostok. Het gat in de 3750 meter dikke ijslaag boven het zoetwatermeer is bijna klaar – het team heeft nog zo’n 20 meter te gaan. Toch moet het plan nu tot december de ijskast...

Komt Nederland snel onder water te staan? Hoe lang nog voordat mensen uit Bangladesh de kuststreek moeten verlaten? Wellicht duurt het nog ietsje langer, want de Groenlandse en West-Antarctische ijskappen smelten veel langzamer als gedacht.