Word slapend slimmer!

Het is de droom van iedere student: leren voor een examen zonder ooit het boek te hoeven openen. We willen allemaal nieuwe dingen leren en als het even kan daar niet al te veel moeite in stoppen. Zou leren terwijl je slaapt niet een droom zijn die uitkomt? Het mooie is dat deze droom werkelijkheid kan worden.

18 november 2014

Het geheugen opkrikken
Nou oké, misschien kun je niet volledig leren voor een examen terwijl je slaapt, maar je kunt slaap wel gebruiken om je geheugen wat op te krikken. We wisten al dat slaap een belangrijk onderdeel is van het menselijk functioneren. Als je ophoudt met slapen, houd je het niet lang vol. Je verliest je gezondheid, zowel lichamelijk als geestelijk, en uiteindelijk je leven. Onderzoek laat nu zien dat slaap ook belangrijk is voor hoe we nieuwe informatie onthouden. Dus in de uren dat we in onze warme bedjes liggen, is ons brein nog heel actief.

Nieuwe herinneringen
Als we slapen, gaan we door verschillende slaapfases, zoals de REM-slaap en de zogenaamde slow-wave of diepe slaap. Nieuwe herinneringen vorm je vooral tijdens deze diepe slaap, er ontstaan dan nieuwe verbindingen tussen hersencellen. Als je slaap verstoord wordt, raakt de opslag van deze herinneringen ook verstoord. Dus als je iets wilt onthouden, helpt een goede nachtrust je daarbij.

Bedtijd is belangrijk
Naast het opslaan van herinneringen tijdens je slaap, kun je ook leren met je ogen dicht. Het moment waarop je naar bed gaat, is daarbij belangrijk. Onderzoek laat zien dat als je een motorische taak moet leren, zoals de volgorde van cijfers intypen op een toetsenbord, de tijd waarop je naar bed gaat kan beïnvloeden hoe goed je deze taak leert. Als proefpersonen bij het leren van zo’n taak meteen naar bed gaan na het leren, is hun prestatie op de taak de volgende dag beter. Maar als de proefpersonen na het leren nog twaalf uur opblijven, verbetert hun prestatie niet. Een studie die ik recent met collega’s aan het Nederlands Instituut voor Neuroscience uitvoerde, laat zien dat als kinderen een soortgelijke taak moeten leren, ze net als volwassenen meer baat hebben bij meteen slapen na het leren.

Woordjes leren
Slaap verbetert niet alleen het leren van een motorische taak, het verbetert ook het leren van nieuwe woorden. Als je de betekenis van nieuwe Franse woordjes moet leren, is het niet zozeer belangrijk wanneer je naar bed gaat, maar vooral dat je een ongestoorde nachtrust hebt waarin je door alle slaapfases (zoals REM slaap en diepe slaap) heen gaat.

Slaap-upper
We kunnen het natuurlijke vermogen van slaap om het geheugen te verbeteren kunstmatig versterken. Recent onderzoek laat zien dat de diepe slaap – waarin herinneringen worden opgeslagen- opgewekt kan worden door met elektrodes zwakke elektrische stroom door de hersenen te sturen. Na deze hersenstimulatie scoorden de proefpersonen beter op een geheugen taak, dan wanneer de diepe slaap niet opgewerkt werd.

Het is nog te vroeg om te hopen dat je de inhoud van een heel boek tot je kunt nemen in je slaap. Maar misschien moet je de volgende keer dat je de hele nacht door wilt werken aan een verslag dit even heroverwegen. Ga gewoon lekker naar bed en laat je hersenen het werk voor je doen.