Naar de content
Faces of Science
Faces of Science

De 10 totaal verschillende dingen die ik als promotieonderzoeker doe

Nina Roothans voor NEMO Kennislink

Mijn werk als promotieonderzoeker is heel afwisselend. Maar wat doe ik dan eigenlijk de hele dag, vragen veel mensen. Zie hier mijn lijstje met 10 verschillende dingen waarmee ik me bezig hou tijdens mijn promotieonderzoek en waarom ik ze leuk vind.

1. Experimenten uitvoeren in het lab

Experimenten uitvoeren in het lab neemt een groot deel van mijn tijd in beslag. Gelukkig is het een van mijn favoriete taken! Het is heerlijk om handwerk te doen. Bovendien krijg ik hier alle resultaten die ik nodig heb en zie ik mijn onderzoek vooruitgaan.

Bioreactor gevuld met water (links) en met bruine slurry (bacteriën) uit de rioolwaterzuiveringsinstallatie (rechts).

Nina Roothans voor NEMO Kennislink

Als ik in het lab ben, laat ik een mix van bacteriën en schimmels in een bioreactor (vat waarin een chemisch proces wordt uitgevoerd door organismen of stoffen afkomstig van organismen) groeien. Later kijk ik naar de DNA- en eiwitsamenstelling van die bacteriën en schimmels om beter te begrijpen wat voor chemische omzettingen ze uitvoeren en wie wat doet.

2. Programmeren

Programmeren is tegenwoordig niet alleen voor computergeeks. Technologie is in een korte tijd zoveel vooruitgegaan dat we het nu ook veel gebruiken om biologische problemen op te lossen. De DNA- en eiwitsamenstelling waar ik het eerder over had? Die informatie krijg ik in hele kleine puzzelstukjes die ik met behulp van meerdere programma’s bij elkaar zet. Ik kan me hier zo in verdiepen dat ik soms het besef van tijd verlies en uiteindelijk urenlang voor de computer zit. Niet altijd even gezond natuurlijk.

Programmeren is niet alleen voor computergeeks

Nina Roothans voor NEMO Kennislink

3. Denken over resultaten en toekomstige experimenten

Als je onderzoek doet, verzamel je meestal heel veel gegevens die op het eerste gezicht niet altijd even duidelijk zijn. Daarom moeten we na het uitvoeren van experimenten gegevens netjes op een rijtje zetten en erover nadenken. “Hebben de bacteriën zich gedragen zoals we hadden verwacht voor het experiment? Waarom wel of waarom niet?” Spoiler alert: meestal niet! Bacteriën en schimmels zijn vaak slimmer dan we verwachten. Maar die onvoorspelbaarheid is wat onderzoek doen zo interessant maakt. Zo saai als we precies wisten wat de uitkomst van elke experiment is!

Veel experimenten leiden juist tot nieuwe vragen, dus moeten we proeven bedenken om deze nieuwe vragen te beantwoorden. Hiervoor hebben we onze creativiteit hard nodig. Experimenten moeten tot antwoorden leiden, zijn bij voorkeur niet te duur en het is beter als ze zo eenvoudig mogelijk zijn. Veel om over na te denken dus!

4. Verhaaltje netjes opschrijven

Als we eindelijk iets nieuws ontdekken is het tijd om het op papier te zetten en het verhaal te publiceren. Hoe cool is het dat wetenschappers over de hele wereld jouw onderzoek lezen? Niet iedereen vindt het schrijven echter even leuk. Het neemt best veel tijd in beslag en het is niet altijd makkelijk om je onderzoek op een duidelijke en aantrekkelijke manier op te schrijven. Ik vind het persoonlijk wel leuk om te schrijven als ik er eenmaal mee bezig ben. Het moeilijkst is om de eerste zin te schrijven, daarna komt die vlaag van inspiratie meestal vanzelf!

5. HEEL VEEL lezen

Als onderzoeker is het heel belangrijk dat je goed weet wat er al bekend is over het onderwerp dat je onderzoekt, wat voor experimenten andere mensen eerder deden en wat de meest recente ontdekkingen zijn. We moeten continu op de hoogte zijn van nieuwe ontwikkelingen om interessante en nuttige onderzoeken te ontwerpen. Want het is natuurlijk niet echt handig om experimenten uit te voeren die 20 jaar geleden ook al zijn gedaan. Daarom besteed ik ook een grote deel van mijn tijd aan het lezen van artikelen en boeken. Heel interessant om al dat oudere onderzoek te lezen! Je krijgt er vaak zelf ook nieuwe ideeën van.

6. Presentaties voorbereiden

Naast het schrijven, deel je onderzoek ook met collega’s en onderzoekers over de hele wereld tijdens presentaties. Het laatste gebeurt bijvoorbeeld tijdens conferenties. Tijdens deze bijeenkomsten presenteer je je onderzoek. Daarna geven andere onderzoekers hun mening, stellen je vragen en discussiëren mee. Mensen buiten je onderzoek kijken vaak vanuit een ander perspectief naar je resultaten, waardoor die laatste puzzelstukje op z’n plaats valt of er juist nieuwe ideeën opduiken. Een pluspuntje: vaak moeten we reizen voor conferenties! Ik heb het zelf nog niet meegemaakt door de coronacrisis, maar collega’s van mij gingen daarvoor nog naar Japan voor een conferentie (jaaa, niet zomaar in buurland Duitsland!). Hopelijk kan ik binnenkort zelf ook naar zulke bijeenkomsten.

7. Vergaderen (+ koffie drinken) met begeleiders, collega’s en onderzoekspartners

Ik doe mijn onderzoek natuurlijk niet in mijn eentje. Ik bespreek mijn onderzoek regelmatig met mijn begeleiders en de Nederlandse waterschappen, die ook deel uitmaken van het project. Ik overleg ook veel met collega’s die gespecialiseerd zijn in bepaalde onderwerpen waar ik hulp bij nodig heb. Ik praat dus met allerlei mensen die op verschillende vakken werken, wat mijn werkdagen nog interessanter maakt!
Ook niet onbelangrijk, we hebben regelmatig koffie met collega’s voor een relaxmomentje of zelfs cake als er iets te vieren is. Tijdens corona moest dat soms helaas via een computerscherm, zoals je hieronder ziet.

8. Cursussen volgen

Als promovendus ben je nog een beetje student. Tijdens je promotietraject is het de bedoeling dat je zo veel mogelijk leert. Dit is ook een van de redenen waarom ik promotieonderzoek wilde doen, ik leer het liefst zo veel mogelijk. Het grootste deel hiervan komt uit ervaring, maar soms volgen we cursussen of workshops om bepaalde dingen te leren. De afgelopen jaar was dit allemaal online vanwege de coronacrisis, waardoor het iets minder aantrekkelijk was dan gewoonlijk. Gelukkig mogen we nu steeds meer. Volgende week ga ik bijvoorbeeld al naar Denemarken voor een tweedaagse cursus. Daar leer ik niet alleen iets nieuws over een wetenschappelijk onderwerp, maar leer ik ook nieuwe mensen kennen die ergens anders onderzoek doen. Hartstikke gezellig dus!

9. Studenten begeleiden

Een andere leuk deel van mijn werk is het begeleiden van studenten tijdens hun afstudeerproject. Voor acht tot negen maanden werk ik samen met een student aan mijn onderzoek, wat altijd gezellig is en leerzaam voor ons beiden! Hieronder zie je Claudia, de eerste studente die ik begeleidde, tijdens een van de vele experimenten die we samen in het lab deden.

Ik samen met Claudia in het lab.

Nina Roothans voor NEMO Kennislink

10. Assisteren in het onderwijs op de universiteit

Tot slot help ik docenten tijdens masteropleidingen aan de universiteit. En dat vind ik hartstikke leuk! Ik sta zelf nog niet voor de klas om college te geven, maar ik help mee met de praktijklessen, tijdens projecten en ik beoordeel opdrachten. Wie weet mag ik ook een keer college geven. Wat zou dat spannend zijn!

ReactiesReageer