Gammacanon (slot): 51 concepten, theorieën en verschijnselen
De Gammacanon is klaar, dik vijftig lemma’s groot. Voorzitter Paul Schnabel van de canoncommissie maakt de balans op. ‘Ondanks verschillen is er een opmerkelijke eenheid.’
De Gammacanon is klaar, dik vijftig lemma’s groot. Voorzitter Paul Schnabel van de canoncommissie maakt de balans op. ‘Ondanks verschillen is er een opmerkelijke eenheid.’
Beschikbare hulpbronnen zijn in samenlevingen niet gelijk over ieder verdeeld.
Kiezen voor eigenbelang kan sociaal onwenselijke uitkomsten hebben. Maar niet iedereen is zelfzuchtig.
Met opties worden afspraken over toekomstige handel in aandelen vastgelegd. Soms gaat dat mis.
De opiniepeiling maakt vrijwel dagelijks nieuws. Maar hoe betrouwbaar zijn zulke polls?
Volgens economen kiezen we rationeel. Dit te eenzijdig uitgangspunt leidt tot interessant onderzoek.
Met een taboe dwingt de dominante groep af hoe het hoort. Openbaring is erger dan de echte overtreding.
Nederland rammelt. Niet door onenigheid over waarden, maar omdat instituties uit de tijd zijn.
Het verschil tussen man en vrouw is niet louter biologisch, maar ook sociaal geconstrueerd.
De markt faalt en kan zelfs verdwijnen als een marktpartij weinig informatie heeft.
De studie van secularisering leek tot uitsterven gedoemd. Tot de islam opkwam.
Familierelaties steunden ooit op bloedverwantschap en huwelijk, maar er komen steeds meer varianten.
De sociale wetenschappen bestaan zo’n honderdvijftig jaar. Tijd om de belangrijkste bevindingen uit de sociologie, economie, psychologie, politicologie en culturele antropologie eens op een rij te zetten. Welke sociaalwetenschappelijke kennis moeten we eigenlijk allemaal paraat hebben? E...
De verspreiding van nieuwe apparaten verloopt via een vaste curve, van vernieuwers naar achterblijvers.
In een democratie dragen kiezers hun oordeel over aan politici. Daarmee wordt macht gelegitimeerd.
Hoe komt het dat we ons het lot van anderen aantrekken, zelfs als we deze personen niet kennen? Waarom helpen we anderen zonder dat we er zelf onmiddellijk iets aan hebben?
Onze opdracht om onszelf te civiliseren is ouder dan onze jaartelling. Al zou je dat bij alle hufterigheid niet denken.
De economische theorie van innoveren en divergeren verklaart de soms grote verschillen tussen landen.
Zelfdoding is zelden weloverwogen. Vaak zitten er maar een paar minuten tussen plan en uitvoering.
De overlegdemocratie lijkt achterhaald.
Onze verwachtingen maken wat we doen.
Het is bijna onvermijdelijk dat samenlevingen zich ontwikkelen. Maar het idee dat die ontwikkeling ook vooruitgang betekent, stamt pas uit de 17e eeuw. Filosofen kwamen toen op het idee dat wij in het westen ‘hoger’ ontwikkeld zouden zijn dan bijvoorbeeld de derde wereld. Of dat ec...
Stel: op een regenachtige dag stap je in de auto om boodschappen te doen, terwijl je weet dat het voor het milieu beter is dat je op de fiets gaat. Dat wringt: een naar gevoel, dat we cognitieve dissonantie noemen. Maar in plaats van ons gedrag aan onze idealen aan te passen, praten we met een...
Vanaf de jaren negentig leggen we steeds meer nadruk op de verschillen tussen Europese en islamitische culturen. Maar de kloof tussen ‘zij’ en ‘wij’ is simplistisch. Mensen zijn geen blinde dragers van hun cultuur of religie, maar geven hun eigen achtergrond steeds opni...
In alle culturen hebben kinderen behoefte aan troost als ze verdrietig zijn en bescherming bij gevaar. Van nature smeden ze daarom een band met volwassenen. Verloopt dit hechtingsproces echter niet goed, dan kan dat tot levenslange psychologische problemen leiden.
Uit psychologische experimenten weten we dat ieder van ons in principe in staat is tot gruwelijke daden, zoals het elektrocuteren van een onschuldige medemens. Uit angst voor gezichtsverlies, omdat we ons ‘uitleveren’ aan een autoriteit… Uiteindelijk gehoorzamen we bijna alle...
Een handje vol grote ondernemingen beheerst de markt. Dat kan nadelig zijn voor de consument.
In de natie-staat zijn macht en identiteit met elkaar verbonden. Verwarring troef.
Het is een gave om de mensen te betoveren in verwarrende tijden. Maar zelden voor heel lang.
Psychologische tests zijn nuttig, maar blijven een hulpmiddel. Uiteindelijk gaat het om de interpretatie.