De Stichting FOM heeft als centrale doelstelling het bevorderen in Nederland van fundamenteel natuurkundig onderzoek. Activiteiten van FOM komen het algemeen belang ten goede, in het bijzonder dat van het hoger onderwijs en het bedrijfsleven.
Natuurkundigen van de Universiteit Twente kunnen een draai geven aan het niets: ze hebben een methode ontwikkeld om de spin van ontbrekende elektronen te beinvloeden. Dat opent de weg naar spintronica – en zuiniger computerchips.
Onderzoekers van de Stichting FOM en de Vrije Universiteit in Amsterdam hebben een verklaring gevonden voor de ‘zwarte’ toestand waarin schakelbare spiegels zich kunnen bevinden. In deze toestand reflecteren ze nauwelijks licht en laten ze ook geen licht door. Dit intrigeert natuur...
Ook topoverleg in Wenen kon geen doorbraak forceren: de bouwplaats van de internationale kernfusiereactor ITER is nog steeds onbeslist. Het Franse Cadarache lijkt iets betere kaarten in handen te hebben.
Alle planeten, manen en andere hemellichamen met een vast oppervlak in ons zonnestelsel zijn getekend door kraters. Nog nooit heeft iemand zo’n krater zien ontstaan. Onderzoekers van de Universiteit Twente en de Stichting FOM hebben een experiment ontwikkeld waarin ze precies kunnen volg...
In het Laboratorium voor Aero- en Hydrodyamica van de Technische Universiteit Delft hebben onderzoekers voor het eerst lopende golven gezien in turbulent door een buis stromende vloeistoffen. Dat is een prestatie van formaat, want het experiment bevestigt een nieuwe theorie voor turbulentie in...
Utrechtse natuurkundigen hebben microscopische golven zichtbaar gemaakt in een model-systeem. Inzicht in deze golven is van theoretisch belang, maar ook van nut voor het veld van de micro-fluïdica.
Rechthoekige gaatjes laten meer licht door dan grotere ronde gaatjes, ontdekten onderzoekers. De resultaten zijn van belang voor het manipuleren van licht voor mogelijke toepassingen als betere LED’s en optische dataopslag.
Onderzoekers van het Instituut voor Atoom- en Molecuulfysica (AMOLF) hebben details over de kristallisatie van polypropeen vastgesteld. Deze kennis is van belang voor het verbeteren van de materiaaleigenschappen van kunststoffen.
De Minerva-Prijs 2004 van de Stichting FOM voor de beste natuurkundige publicatie van een vrouw in de afgelopen twee jaar is toegekend aan prof.dr. Ute Ebert.
Natuurkundigen van het MESA+ Insituut aan de Universiteit Twente hebben bij toeval perfect geordende metallische nanodraden gemaakt met een doorsnede van slechts 1 atoom en lengtes tot wel 1000 atomen. De draden zijn nagenoeg vrij van materiaalfouten, hebben geen knikken en vertonen bij kamert...
Onderzoek aan fotonische kristallen laat zien, dat licht in die materialen verdwaalt en als een dronkenman rond gaat zwerven. Maar in sommige richtingen doet het dat liever dan in andere. Het onderzoek leert natuurkundigen meer over licht en manieren om het op te sluiten. Dat kan van nut zijn ...
Wetenschappers van het FOM-Instituut voor Plasmafysica Rijnhuizen in Nieuwegein zijn er in geslaagd verschillende conformaties van zeer flexibele aminozuurmoleculen in de gasfase te onderscheiden. De onderzoekers publiceerden de resultaten van hun onderzoek in het gerenommeerde tijdschrift Phy...
Groningse en Leidse natuurkundigen hebben voor het eerst het bestaan van een nieuwe fundamentele toestand van de materie aangetoond. Uit metingen aan een hoge-temperatuur supergeleider blijkt dat in dit materiaal de zogenaamde quantum-kritische toestand kan voorkomen.
Biologische cellen zijn goed georganiseerde structuren. Een belangrijke rol daarin spelen zogeheten microtubuli. Dat zijn stevige buisjes, opgebouwd uit tubuline-eiwitten. Wanneer het uiteinde van zo’n buisje een kracht ondervindt, bijvoorbeeld doordat het tegen een celwand groeit, remt ...
In conventionele methodes maken artsen gebruik van elektrische velden of krachten van nanodeeltjes om selectief medicijnen in cellen te brengen, een proces waarbij de celwand wordt beschadigd. Krachten uitgeoefend door ultrageluid kunnen een alternatief vormen om de cel te doordringen.
Een biologische cel zonder wand is geen cel. Dergelijke wanden of membranen bestaan uit een vernuftige constructie van zogeheten fosfolipiden. Dat zijn langgerekte moleculen die een wateraantrekkende kop en een of meer lange waterafstotende staarten bezitten. Natuurkundigen van de Stichting FO...
In de Science Express van vrijdag 14 februari 2003 publiceren Ironel Chiorescu, Kees Harmans en Hans Mooij (Technische Universiteit Delft) en Yasunobu Nakamura (van het Japanse bedrijf NEC) de resultaten van recente experimenten waarin ze aantonen een supergeleidend aluminium ringetje te hebbe...
Onderzoekers van het Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde en de Stichting FOM hebben voor het eerst aangetoond dat de zogenaamde kwantumverstrengeling van fotonen kan worden overgedragen op een ander type deeltje. Dit kan volgens de onderzoekers een doorbraak betekenen in de ontwik...
Het lijkt wel of ze in de groep van professor Detlef Lohse aan de Universiteit Twente kunnen toveren. Ze doen er experimenten waarbij bakjes gevuld met kogeltjes op en neer worden geschud. Als ze beginnen met evenveel kogeltjes in elk bakje, en met een vaste, niet al te hoge frequentie schudde...
Wanneer de kunstschilder tevreden is over zijn werk en de olieverf is gedroogd, is het schilderij af. Dit blijkt echter schijn. In de olieverf blijven tal van chemische processen actief en de invloed van omgevingsfactoren daarop is groot. Hoe de verf zich met het verstrijken van de jaren houdt...
Onderzoekers van de Stichting FOM en de Rijksuniversiteit Groningen hebben een elektronische schakeling ontwikkeld waarin ze het tollende gedrag van elektronen naar wens kunnen sturen. Ze publiceren hierover in de Nature van 18 april 2002. Het tollen van elektronen staat bekend als de ‘s...
Natuurkundigen in het LaserCentrum van de Vrije Universiteit in Amsterdam zijn erin geslaagd een samengesteld deeltje te maken dat beschreven kan worden als een waterstofatoom met een verzwaard elektron. Een gewoon waterstofatoom bestaat uit een elektrisch positief geladen kern (een proton) en...
Veel actieve biomoleculen geven straling af als ze met licht van een andere golflengte beschenen worden. Met moderne natuurkundige methoden kan de fluorescentie tot op het niveau van afzonderlijke moleculen gemeten worden. Een groep natuurkundigen in het MESA+-instituut van de Universiteit Twe...
Op weg naar verdere miniaturisering van microelektronische schakelingen wordt volop onderzoek gedaan naar de mogelijkheden die nanobuizen van koolstof bieden. Zo’n buis is in wezen één molecuul en maakt dus een moleculaire schakelaar mogelijk. Onderzoekers van de Technische Universiteit ...
De werking van veel gebruikte elektronische schakelingen en apparaten zoals transistoren, microprocessoren en mobiele telefoons, is gebaseerd op de stroom van elektronen door een halfgeleider ten gevolge van een aangelegde elektrische spanning. Onderzoekers in Nijmegen en Cambridge (Groot-Brit...
Kortlevende instabiele atoomkernen als microlaboratoria voor fundamenteel natuurkundig onderzoek. Dat is het idee achter het project TRImP dat de komende jaren door onderzoekers en technici van de Stichting FOM en de Rijksuniversiteit Groningen in het Kernfysisch Versneller Instituut (KVI) in ...