Tussen het glimmende staal van uiterst precieze meetapparatuur staan wat flessen boenwas, er liggen wikkels van chocoladerepen en wat gruis uit een goudmijn. Er is heel wat voor nodig om de geheimen van alledaagse producten te achterhalen.

‘Wat zeg je?’ Als je niet zo goed hoort, is het lastig om je staande te houden op verjaardagen, in het theater of in de kroeg. De geluiden worden één grote brei, zonder dat je iets verstaat. Pas dan besef je dat een gezond oor op een wonderlijke manier alle stemmen uit elkaar weet te houden en...

Urine bestaat vooral uit water met ureum, een afbraakproduct van eiwitten. Onderzoekers van het FOM-Instituut voor Atoom- en Molecuulfysica (AMOLF) hebben ontdekt dat tussen die twee componenten een bijzondere wisselwerking bestaat.

Onderzoekers van de Stichting FOM en de Universiteit Utrecht hebben voor het eerst aangetoond dat een nanodraad sferisch en coherent licht uitzendt. Daarmee is komen vast te staan dat zo’n draadje zich gedraagt als een laser, de kleinste laser ter wereld. Halfgeleidende nanodraden zijn veelbel...

Onderzoekers van het FOM-Instituut voor Atoom- en Molecuulfysica (AMOLF) in Amsterdam hebben licht van kleur laten veranderen door het door een zeef van nanometergaatjes te sturen.

Onderzoekers van de Universiteit Utrecht en het FOM-Instituut voor Atoom-en Molecuulfysica AMOLF in Amsterdam hebben licht gevangen in extreem dunne zinkoxidedraden. Lichtgolven passen normaal gesproken niet in ruimtes die kleiner zijn dan hun eigen golflengte, maar door de lichtgolven te bind...

Samenwerkende Nederlandse wetenschappers uit Berlijn en Nijmegen hebben een nieuwe methode ontwikkeld om botsingen tussen neutrale moleculen en atomen bij lage snelheden te bestuderen.

Bij lage snelheid stroomt een vloeistof of een gas in een buis mooi gelijkmatig. Boven een bepaalde snelheid wordt de stroming turbulent. Onderzoekers proberen al meer dan een eeuw te begrijpen hoe deze omslag verloopt. Onderzoekers van de TU Delft, de Universiteit van Manchester en de Philipp...

In de ozonlaag, tientallen kilometers boven onze hoofden, spelen zich subtiele processen af, die bepalend zijn voor het leven op aarde. Onder invloed van zonlicht wordt ozon gevormd. Die ozon houdt op zijn beurt veel schadelijk UV-licht van de zon tegen. Zo worden wij beschermd tegen verbrande...

Onderzoekers zijn er in geslaagd het moleculaire mechanisme achter de gelvorming van een colloïdale suspensie op te helderen.

Onderzoekers van het FOM-Instituut voor Atoom- en Molecuulfysica (AMOLF) in Amsterdam hebben ontdekt dat entropie een grote rol speelt bij de scheiding van DNA tijdens de celdeling van bacteriën.

In de film “Fantastic Voyage” uit 1966 wordt een duikboot met een medisch team aan boord zo ver verkleind dat het door een menselijk lichaam kan varen: sindsdien een zeer populair, maar verder volstrekt onmogelijk science fiction onderwerp. Onderzoekers van de Universiteit Twente h...

Microgolfjes op vloeistofoppervlakken worden door wind en stroming gladgestreken in plaats van opgejut. Die tegenintuitieve ontdekking deden vier onderzoekers van de stichting FOM, Universiteit Utrecht en de Ecole Normale Supérieure in Parijs.

Een biologisch systeem kan na één mutatie al ‘weten’ in welke richting het verder moet muteren om een succesvol eindresultaat te bereiken. Dat is het verrassende resultaat van simulaties uitgevoerd door onderzoekers van het FOM-Instituut voor Atoom- en Molecuulfysica (AMOLF) in Ams...

Onderzoekers van de Stichting FOM en de Technische Universiteit Delft zagen in ‘laddervormige’ polymeren de ladingen meer dan duizend maal makkelijker bewegen dan tot nu toe in geleidende kunststoffen was waargenomen. De resultaten vormen een belangrijke stap op weg naar het verbet...

Met een speciale lasergolf dresseren Nederlandse en Duitse natuurkundigen een chemische reactie in een deuteriumion. Door de beweging van een gedeeld elektron tussen de twee kernen zwaar waterstof te beïnvloeden controleren ze precies hoe het ion uit elkaar valt. De onderzoekers publiceren hun...

Tijdens een onderhandelingsbijeenkomst over het kernfusieproject ITER die in Zuid Korea werd gehouden, is besloten India als volledige partner in het project op te nemen. Daarmee schaart het land zich bij de zes andere ITER-partners: de EU, Japan, China, Rusland, Zuid-Korea en de VS.

Natuurkundigen van het MESA+ Instituut (UT) hebben ontdekt dat elektronen niet ín, maar tússen extreem dunne platinadraden lopen. De resultaten verschenen in het vakblad Physical Review Letters.

Biofysici van het Kavli Institute of Nanoscience van de Technische Universiteit Delft en moleculair-biologen van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam zijn er in geslaagd DNA reparatie in beeld te brengen. Op filmpjes die ze hebben gemaakt van het DNA reparerend eiwitcomplex Mre11, is te zi...

Onderzoekers uit Amsterdam en zijn er in geslaagd de werking van moleculaire machines in beeld te brengen. Ze ‘flitsen’ rotaxanen met twee zeer korte infrarode lichtpulsen en kunnen zo de vormveranderingen van de moleculaire machine direct volgen. De onderzoekersers wachten dat dez...

Op een bijeenkomst in Moskou besloten de ITER-partners dat Frankrijk, niet Japan, de eerste energie-leverende kernfusie-reactor mag bouwen.

Details over de ITER-deal tussen Europa en Japan zijn bekend geworden: het onsuccesvolle land mag de positie van secretaris-generaal op het ITER-hoofdkantoor invullen, en krijgt ITER gerelateerde faciliteiten.

Bij het Kernfysisch Versneller Instituut (KVI) van de Rijksuniversiteit Groningen ontwikkelden onderzoekers een methode om met behulp van lasers bijzondere atomen zoals calcium-41 te detecteren. In een ‘atoomval’ kunnen ze zelfs één enkel exemplaar opsluiten. De onderzoeksresultaten zijn onder...

Willem van Ketel, in het dagelijks leven leraar natuurkunde aan het Willem de Zwijgercollege in Bussum, ontwierp aan het AMOLF-instituut een simulatie van stollend glas.

Onderzoekers van de Technische Universiteit Delft hebben voor het eerst op moleculair niveau het mechanisme ontrafeld waarmee de natuur torsie uit DNA-strengen haalt. Zij konden één enkel enzym topoisomerase IB in de tijd volgen, terwijl het op één enkel DNA-molecuul actief is. Met hun gevoeli...

Onderzoekers van de Universiteit Twente en de Stichting Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) hebben onlangs vastgesteld dat op zich identieke moleculen verschillend reageren op ‘belichting’ met een femtoseconde-laserpuls. Ieder molecuul blijkt net iets anders beïnvloed te worde...

Europese Ministers willen de onderhandelingen over de locatie van het internationale kernfusie-project ITER vóór juli tot een einde brengen. Dan zou men nog dit jaar aan de bouw van de reactor kunnen beginnen.

De onvoorstelbaar grote snelheid waarmee licht zich voortplant spreekt al eeuwen tot de verbeelding. Het stilzetten en vangen van dit snelle licht lijkt een onmogelijke opgave. Met behulp van een zogeheten fotonisch kristal blijkt het echter toch mogelijk. Onderzoekers van de Stichting FOM, he...

Natuurkundigen van de Universiteit Leiden en de Stichting FOM hebben ontdekt dat zuurstof gouddraden van één atoom dik langer en stabieler maakt. Daarmee komen atomaire draden als verbindingen in elektronica op atoomniveau weer een stap dichterbij. De resultaten zijn op 20 januari 2006 gepubli...