Eén van de struikelblokken richting kwantumcomputer is door Delftse wetenschappers opgelost. Het lukte ze één enkele elektronspin zo af te schermen dat hij geen last meer had van zijn omgeving. Zo staat die kwantum-‘bit’ altijd op één, en niet onverwacht op nul of allebei.

Een team van wetenschappers bij FOM-instituut AMOLF is er voor het eerst in geslaagd om energieoverdracht tussen nano-elektromagneetjes aan te drijven met het magnetisch veld van licht. Dit is een doorbraak op weg naar perfecte lenzen en op termijn zelfs ‘onzichtbaarheidsmantels’.

Onderzoekers hebben voor het eerst een gedetailleerde verklaring kunnen geven voor het groeiproces van Faraday heaps, zandheuvels die zich spontaan vormen op een trillende starre plaat. Ze gebruikten daarvoor een samenspel van experimenten, theorie en simulaties.

Licht is de ideale informatiedrager – het is snel, energiezuinig en neemt weinig ruimte in. Maar het kan niet door structuren die kleiner zijn dan de golflengte. Wetenschappers van FOM-instituut AMOLF vonden een manier om dat probleem deels op te lossen.

Quantum dots zijn kunstmatige lichtbronnen van een paar nanometer groot die zo gefabriceerd kunnen worden dat ze iedere kleur in het kleurenspectrum kunnen uitzenden. Door hun kleine formaat en flexibiliteit zijn ze erg geschikt voor allerlei toepassingen. Maar om deze lichtbronnen effectief t...

Onderzoekers van de Vrije Universiteit te Amsterdam, de Stichting FOM en het Erasmus MC in Rotterdam hebben een essentieel deel van het natuurlijke herstelproces bij DNA-schade weten te doorgronden. Met een unieke combinatie van technieken konden ze het gedrag van reparatie-eiwitten zien onder...

“Waarom leggen we de daken niet vol zonnecellen? Dan is het energieprobleem zo opgelost.” Een aantrekkelijke gedachte, maar nog steeds geen praktijk. Dat komt door hoge productiekosten en een relatief laag rendement. Hoogleraar Laurens Siebbeles van de TU Delft laat in vakblad Nano...

Onderzoekers van de TU Delft en de Stichting FOM hebben aangetoond dat het zogenoemde lawine-effect van elektronen optreedt in bepaalde zeer kleine halfgeleidende kristallen. Dit natuurkundige effect opent wellicht de mogelijkheid om goedkope zonnecellen te maken met een hoog rendement.

Een watermassa heeft een heel andere oppervlaktestructuur dan altijd werd gedacht. Dat blijkt uit onderzoek van Amsterdamse en Utrechtse natuurkundigen. Ze bekeken de frequenties van trillende watermoleculen aan het oppervlak. De onderzoekers publiceren hun resultaten op 28 april 2008 in de Ph...

Complexe moleculaire systemen kunnen enorm veel verschillende ruimtelijke structuren aannemen en daardoor is het moeilijk ze te bestuderen. Onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam hebben nu samen met collega’s uit de Verenigde Staten, Schotland en Italië een soort moleculaire mal ...

Onderzoekers van het MESA + Instituut voor Nanotechnologie van Universiteit Twente, het FOM-Instituut voor Atoom- en Molecuulfysica in Amsterdam en chipmachinefabrikant ASML hebben een nieuwe methode ontwikkeld voor het maken van nanoporiën in silicium. Zo zijn ze er in geslaagd nanoporiën me...

Corus (het voormalige Hoogovens) wil minder staal gebruiken voor auto’s. Dat klinkt gek, voor een staalproducent. Het is echter de enige manier om de concurrentie met lichtgewichtmaterialen als kunststof en aluminium aan te kunnen. Corus heeft daarom samen met 32 andere staalbedrijven een lich...

Water en olie mengen niet, dat weet iedereen. Minder bekend is dat dit verschijnsel ten grondslag ligt aan tal van biologische processen, waaronder de vorming van celmembranen, het vouwen van eiwitten en de werking van bepaalde medicijnen. Bij deze processen speelt de wisselwerking tussen wate...

Organische LEDs (OLEDs) zijn het materiaal van de toekomst als het gaat om goedkopere en betere beeldschermen, die bovendien ook nog flexibel kunnen zijn. Onderzoekers van de Stichting FOM en de Radboud Universiteit Nijmegen hebben nu in een theoretische studie een klasse materialen ontdekt wa...

De tv-kok staat een beetje gek te doen boven de pannen. Maar het eten ziet er aantrekkelijk uit. Met de afstandsbediening specificeer je nog even het aantal gasten aan tafel, maar daarna gaat alles vanzelf. De tv is namelijk verbonden met de thuiscomputer, die alles coördineert. De computer lo...

Natuurkundigen uit Nederland en Japan hebben laten zien dat je een magneet kunt ompolen met een ultrakorte laserflits. Dit gaat zo’n honderdduizend keer sneller dan met conventionele magnetische technieken haalbaar is. Het team publiceert over zijn gepatenteerde vondst in het tijdschrift...

Onderzoekers van het Kavli Institute of Nanoscience van de Technische Universiteit Delft hebben, in samenwerking met collega’s van de Columbia University in New York en met financiële steun van de Stichting FOM en NWO, de bewegingen van afzonderlijke DNA-moleculen die door een overmaat a...

Wandelen over een stofwoestijn op Mars of de Maan? Houd vooral de atmosfeer in je achterhoofd, betogen Twentse onderzoekers. In de Physical Review Letters beschrijven ze hoe wegzakken in het fijne stof afhangt van de luchtdruk.

In stofwolken rond sterren en in de ruimte tussen de sterren lijken diamantachtige verbindingen voor te komen. Door sterrenkundigen opgenomen spectra op golflengten in het infrarood wijzen daar sterk op. Een internationale groep onderzoekers, onder wie wetenschappers van het FOM-Instituut voor...

In grafeen, een laag potloodstreep van maar één koolstofatoom dik, lijken elektronen massaloos. Natuurkundigen van de TU Delft en Stichting FOM ontdekten dat grafeen supergeleidend kan worden en maakten er een elektrische schakelaar voor superstromen van. Wereldwijd is veel interesse in grafee...

De laatste jaren worden overal straten en wegen opengebroken om nieuwe kabels aan te leggen. Voor telecommunicatie zijn de oude koperkabels niet meer voldoende. De nieuwe glasvezelkabels hebben een grotere capaciteit en zijn ongevoeliger voor storingen. Door één glasvezeltje kunnen miljoenen t...

Als je bent uitgekeken op de tv, rol je hem gewoon op. Het is één van de toekomstige mogelijkheden van plastic. In laboratoria zijn de proeven voor een reeks opvallende plastic apparaten al in volle gang.

Een stroom luchtbelletjes langs een scheepswand kan de waterweerstand met de helft terugdringen – maar alleen als de wand overal schoon en glad is. Ruwe plekken van algenaangroei en roest verstoren het bubbeleffect, ontdekten onderzoekers van de Stichting FOM en Universiteit Twente. In d...

Het quantum Hall-effect is de ongekend nauwkeurige basis onder metingen van de elektrische weerstand. Door onderzoek van een internationale groep fysici kan het niet alleen vlakbij het absolute nulpunt worden gemeten, maar ook bij kamertemperatuur.

Zoemen we in de toekomst allemaal met onze eigen helicoptertjes naar school of werk? Zo mooi zal transport waarschijnlijk nooit worden. De natuur heeft zo zijn grenzen. Eén van die grenzen is de snelheid van het licht. Het is nog nooit gelukt – en waarschijnlijk onmogelijk – om din...

In diverse laboratoria worden pompjes gemaakt van een paar millimeter, of motortjes die je gemakkelijk tussen je vingertoppen verbrijzelt. Hoe kleiner dergelijke apparaatjes, hoe bijzonderder de toepassingen.

Neutrino’s behoren tot de meest raadselachtige deeltjes in de natuur. Juist daarom is het boeiend om ze te bestuderen. Ze geven ons inzicht in het binnenste van de zon en processen in atoomkernen.

Zullen wij nóg een eeuwwisseling meemaken? Voor kinderen is dat geen theoretische vraag. Mensen worden steeds ouder, mede dankzij de medische wetenschap. De kans om honderd jaar te worden, is daardoor steeds groter.

Als je een computer hebt gekocht, moet je daarna niet meer naar een computerwinkel gaan. Nog voordat je thuis de doos hebt opengemaakt, is de prijs al gezakt. Computeronderdelen worden steeds kleiner, sneller en goedkoper. Steeds verdubbelden de prestaties. Kan dat eindeloos zo door blijven ga...

Wetenschappers spelen steeds vaker computerspelletjes. Op het beeldscherm verschijnen achtereenvolgens kunststoffen, melk, eiwitklompjes. ‘Kijk, hier scheiden melk en room. En daar kristalliseren de eiwitten.’ Zonder zijn bureau te verlaten doet Daan Frenkel onderzoek naar uiteenlopende onderw...