Gedurende de laatste 150 jaar zijn bijna alle ijskappen en gletsjers in de Alpen aanzienlijk in omvang afgenomen. Dat wordt gewoonlijk toegeschreven aan de temperatuurstijging die sinds de Industriële Revolutie is opgetreden: gletsjers zijn heel gevoelig voor temperatuurschommelingen. Ook de h...

Bij de overgang van het Pleistoceen naar het Holoceen veranderde het klimaat wereldwijd dramatisch. De leefgebieden van tal van dieren veranderden, de mens breidde zijn territorium uit (onder meer vanuit Azië over de Beringstraat naar Amerika), en in Amerika stierf zo’n 75% van de grote ...

Voor het eerst is een fossiele magmakamer onder een intacte laag van oceanische korst aangeboord. Dit gebeurde vanaf het op boringen ingerichte onderzoeksschip ‘JOIDES Resolution’, op een diepte van 1,4 km onder de zeebodem.

De overgang van reptielen (namelijk een bepaalde groep dinosauriërs) naar vogels moet complexer zijn geweest dan tot nu toe werd aangenomen. Dat blijkt uit de vondst van een dino uit het Laat-Jura in de groeve Stark van de beroemde Duitse vindplaats Solnhofen (bij München), waar ook alle exemp...

Hoe oud is de aardkorst? Uit de samenstelling van gesteenten in noordwesten van Canada en West-Australië kunnen geologen afleiden dat de aarde al 300 miljoen jaar na haar ontstaan een harde buitenkant had.

Het gat in de ozonlaag is zich gelukkig langzaamaan weer aan het herstellen. Aanvankelijk werd dit herstel toegeschreven aan het volledig en wereldwijd uitbannen van drijfgassen. Recent onderzoek lijkt er echter op te wijzen dat niet zozeer menselijk ingrijpen, maar vooral verminderde zonneac...

Het aardmagnetisch veld wordt al enkele jaren langzaam iets zwakker. Hoewel er nog geen historische ervaring mee bestaat, wordt dat door veel aardwetenschappers beschouwd als een aanwijzing dat er mogelijk een ompoling van de aarde op handen is.

Leven op Mars? Onze buurplaneet heeft veel weg van de aarde, de enige planeet waar gegarandeerd leven is. Het grote verschil: vloeibaar water. Als dat er ooit was, zat het waarschijnlijk in lagen onder de grond. Daar moet dan ook worden gezocht naar overlevenden microben.

Er zijn verschillende wetenschappelijke verklaringen over het massaal uitsterven van de dinosaurussen zo’n 65 miljoen jaar geleden. Volgens één van de populairdere theoriën was de inslag van een gigantische meteoriet op het huidige schiereiland Yucatan de hoofdoorzaak. Deze thorie lijkt ...

In de noordelijke Sahara, in het grensgebied tussen Lybië en Egypte, wordt in een gebied van ca. 100 × 60 km schitterend gekleurd woestijnglas gevonden. Wetenschappers hebben nu op deze plek sporen gevonden van een enorme inslagkrater, wat doet vermoeden dat het glas afkomstig is uit de r...

De grootste massauitsterving die de aarde gekend heeft, op de grens tussen Perm en Trias, is nog steeds niet goed verklaard. Verschillende theoriën hebben geopperd dat in ieder geval een plotselinge sterke temperatuurstijging een belangrijke rol moet hebben gespeeld. Onderzoekers hebben daar n...

Veel wetenschappers zijn van mening dat het eerste leven op aarde is ontstaan uit een soort ‘oersoep’ in warmwaterbronnen. Men heeft onlangs geprobeerd dit proces na te bootsen in een experiment, maar kleideeltjes gooiden helaas roet in het eten.

De vulkanen van Hawaii worden voortdurend gevoed door de aanvoer van nieuw magma uit het binnenste van de aarde. Lange tijd heeft men gedacht dat dit magma uit de aardmantel afkomstig was. Er zijn nu echter aanwijzingen dat dit materiaal uit een tot nu toe voor onmogelijk gehouden diepte komt:...

Opnieuw heeft onderzoek in China een bijzonder fossiel opgeleverd. Het gaat om de 164 miljoen jaar oude restanten van een primitief zoogdier uit de Jiulongshan Formatie in Binnen-Mongolië. Uit een reconstructie blijkt dat dit waarschijnlijk het oudst bekende zwemmende zoogdier moet zijn gewees...

Volgens vulkanologisch onderzoek barst de Vesuvius ongeveer elke 2000 jaar uit. De laatste uitbarsting van 79 n.Chr. is wel de bekendste, omdat deze de Romeinse stad Pompeï letterlijk in as legde. Inmiddels is dit alweer bijna 2000 jaar geleden en sommige vulkanologen beginnen zich dan ook ern...

Van het zuidelijk halfrond zijn nauwelijks meteorologische gegevens beschikbaar van voor de tijd dat de Europeanen op ontdekkingsreis gingen. Voor het noordelijk halfrond ligt dat anders: uit eeuwenlange waarnemingen is bekend dat het klimaat op het noordelijk halfrond in de afgelopen eeuwen s...

364 miljoen jaar geleden veroverden viervoeters voor het eerst het land. Deze zogeheten tetrapoden evolueerden uit de vissen, zoals de Panderichthys rhomolepis. Dankzij fossiele vondsten was weliswaar al veel bekend over de evolutie van borstvin naar voorpoot, maar nog niet over de ontwikkelin...

De stormachtige ontwikkeling die plaatsvindt op het gebied van DNA-onderzoek heeft, in combinatie met de ontdekking van (deels) bewaard gebleven DNA in tal van fossielen, al diverse malen geleid tot speculaties dat het ooit mogelijk zal worden om uitgestorven dieren of planten ooit weer, via g...

Uit diepzeeboringen blijkt dat de aarde in het Mioceen als het ware gehuld moet zijn geweest in een wolk van kleine stofdeeltjes.

In het Krijt van ENCI kalksteengroeve bij Maastricht is door twee amateurfossielenverzamelaars, Roland Meuris en Frans Smet, een kiesje ontdekt van de oudste tot nu toe bekende soort buideldier. Het buideldiertje leefde waarschijnlijk zo’n 66,1 miljoen jaar geleden en de vondst betekent ...

Fossiele botten vertonen vaak sporen van tanden. Dat geldt bijv. ook voor mosasauriërs, de enorme marine reptielen die onder meer in het Krijt van Zuid-Limburg zijn aangetroffen. Het was echter tot nu toe onduidelijk of de bijtsporen (soms zelfs in de vorm van in het bot losgelaten tanden) afk...

In de loop van de geologische geschiedenis zijn er herhaaldelijk perioden opgetreden waarin enorme massa’s basalt uitvloeiden. Deze basaltuitvloeiingen worden daarom vaak in verband gebracht met plotseling veranderende klimaatomstandigheden die mede oorzaak waren voor massauitstervingen.

De aarde kent tal van inslagkraters, maar is er zeker niet volledig mee overdekt zoals de maan. Toch heeft de aarde een veel grotere massa, en moet hij daarom sinds zijn ontstaan meer hemellichamen hebben aangetrokken dan de maan. Waarom is de aarde dan toch niet net zo ‘pokdalig’ als de maan?...

Omstreeks 180 miljoen jaar geleden, in het Midden-Jura, steeg de temperatuur op aarde plotseling sterk. Onderzoekers wijten dat aan grote hoeveelheden methaangas die destijds in de atmosfeer terecht moeten zijn gekomen.

Volgens een computersimulatie van het Amerikaanse National Center for Atmospheric Research is een broeikaseffect medeverantwoordelijk geweest voor de grootste massauitsterving op aarde, 251 miljoen jaar geleden.

In zandwoestijnen (en op andere plaatsen met veel zand en een harde ondergrond) ontstaan bij een constante windrichting zogenaamde barchanen. Dat zijn duinen met de vorm van een maansikkel, met de ‘staarten’ naar de richting vanwaar de wind komt. Jarenlang onderzoek van duingebieden in het Mar...

Volgens kernfysicus Richard Firestone en geoloog Allen West stierven de mammoeten niet uit door overbejaging of het snel veranderende klimaat. Een supernova zou de dieren de das om hebben gedaan.

De grote amfibie Ichthyostega, die zo’n 360 miljoen jaar geleden leefde, bewoog zich anders over het land voort dan nu levende hagedissen en salamanders. De ruggengraat van Ichthyostega blijkt anders te zijn dan ze totnutoe dachten. Waarschijnlijk bewoog de oer-amfibie zich meer als een ...

De Alpen zijn een klassiek geologisch gebied dat veel heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van geologische theorieën (bijv. dekbladen). Binnen de Alpen is de hoogste top, de Mont Blanc met zijn hoogte van 4810 m, een – letterlijk – grote blikvanger. Toch is er nog steeds veel ondu...

Volgens sommige wetenschappers was het miljoenen jaren geleden zo koud op aarde dat deze volledig bedekt was met ijs. Toch hebben een aantal deskundigen altijd hun twijfels gehad over deze theorie. Recent onderzoek draagt echter niet alleen nieuwe argumenten aan voor het bestaan van deze zogen...