Het afweersysteem kan hele organen afstoten, dus waarom geen kankergezwel (tumor)? Dierproeven hebben laten zien dat grote, uitgezaaide tumoren van wel 1 – 2% van het lichaamsgewicht kunnen worden afgestoten. Sommige patiënten met bepaalde vormen van kanker kunnen inderdaad door stimulat...

Planten kom je overal ter wereld tegen. Vandaag de dag zie je vooral bloemplanten, maar deze groep is eigenlijk pas heel laat ontstaan. In dit artikel wordt beschreven wat er vanaf het ontstaan van de eerste landplanten tot aan de bloemplanten is gebeurd in de evolutie.

Planten moeten niet alleen bestand zijn tegen ongunstige uitwendige omstandigheden, maar ook tegen ziekteverwekkers. Planten hebben ingenieuze verdedigingsmechanismen ontwikkeld die hen beschermen tegen ziekteverwekkers. Een van deze verdedigings-mechanismen berust op de overgevoeligheidsreac...

Ademhaling is een proces waarmee energie geconserveerd wordt via het transport van elektronen in een ademhalingsketen. Alhoewel het principe van deze conservering bij alle organismen hetzelfde is, zijn er tal van verschillende elektronenacceptoren waarbij veel mensen automatisch aan lucht of z...

Mannen en vrouwen gedragen zich behoorlijk verschillend, vooral op seksueel gebied. Vaak leidt dit tot onbegrip en conflicten. Inzoomen op de biologische basis van deze gedragsverschillen brengt meer opheldering over de onderliggende oorzaak hiervan.

Fasevariatie is een slimme truc van bacteriën om zich van een succesvolle infectie te verzekeren en tegelijkertijd zuinig met energie om te gaan. Het zorgt voor het willekeurig aan- en uitzetten van de expressie van bepaalde genen. Hierdoor ontstaat een grote verscheidenheid aan eigenschappen ...

Vogels en vissers zijn gebaat bij een rijke populatie schelpdieren in de Waddenzee. Een veel voorkomend schelpdier is het nonnetje. Aan de data over sterfte, geboorte en migratie van dit weekdiertje leek voorheen geen touw vast te knopen. Toch is uit de informatie die gedurende dertig jaar is ...

Planktondiertjes en –plantjes, de hoofdrolspelers in het voedselweb onder water, staan iedere dag bloot aan bedreigingen van andere waterbewoners die hen als een lekker hapje beschouwen. Gelukkig weet het plankton zich prima te bewapenen tegen de vele vijanden. Dit artikel gaat over verschille...

Biologisch onderzoek zit in een stroomversnelling door een technische revolutie in de moleculaire biologie. Proteomics, de studie naar de eiwitten in een organisme, draagt bij aan deze ontwikkeling.

Al sinds de negentiende eeuw zijn er allerlei zeer verschillende soorten wetenschappers ieder op hun eigen manier bezig met onderzoek naar het menselijk brein. Het gevolg is het ontstaan van een geheel nieuw vakgebied: de cognitieve neurowetenschappen, waarin alle verschillende soorten van ond...

Iedereen die om zich heen kijkt in Nederland kan zien dat de natuur steeds verder wordt teruggedrongen. Teruggedrongen door uitbreiding van woongebied, bouw van nieuwe wegen en spoorwegen, aanleg van nieuwe industrie- en bedrijven terreinen. Kortom, door het gebruik van onze ruimte voor al die...

Terwijl een eeuw geleden de meeste orthodoxe gelovigen accepteerden dat de aarde ‘oud’ was, is typerend voor het recentere ‘creationisme’ de opvatting dat de aarde en het leven daarop in zes dagen geschapen zou zijn. De discussie daarover speelt zich af op het terrein van de evolutiebiologie, ...

De laatste 5 jaar is er een heleboel kennis over de cel bijgekomen via allerlei nieuwe vakgebieden, waaronder genomics met zijn kennis van de genen en proteomics met zijn kennis over eiwitten. Al deze ‘omics’ komen samen in het nieuwe vakgebied: systeem biologie. Systeem biologie ...

Veroudering is een zeer complex onderwerp dat niet in één enkel kort artikel volledig te bespreken is. In dit artikel wordt dan ook vooral uit te doeken gedaan dat je met behulp van een modelsysteem zoals gist, wat in eerste instantie totaal niet zoogdieren lijkt, toch aanwijzingen kunt vinden...

TNO heeft modellen ontwikkeld voor het maag-darm kanaal. Deze in vitro modellen bootsen de processen in the maag-darm kanaal zo nauwkeurig na dat het aantal experimenten met proefdieren sterk verminderd kan worden. Bovendien is de voorspellende waarde voor de mens van deze in vitro modellen gr...

De ophoping van het amyloïd-eiwit is de oorzaak van Alzheimer en geen gevolg ervan. Heinekenprijswinnaar Dennis Selkoe: ‘Als we allemaal zouden sterven op het gepaste moment, dan zou de opstapeling geen probleem vormen.’

Tegenwoordig kunnen aanstaande ouders nog voor de geboorte van hun kind een ‘foto’ showen aan vrienden en kennissen. Dat is mogelijk dankzij de echografie. Met behulp van geluidsgolven worden dan afbeeldingen gemaakt van de ongeboren baby. Maar niet alleen de gynaecoloog maakt gebruik van deze...

Transplantatie van organen als hart en nier is een chirurgisch staaltje dat patiënten met een falend hart of nier kan helpen. Voor de hersenen is transplantatie echter science fiction. De ontdekking dat onze stamcellen in het laboratorium gekweekt kunnen worden, brengt deze mogeljikheid echter...

Tussen landen waar een andere taal wordt gesproken, verschilt het aantal mensen met dyslexie behoorlijk. Dyslexie is een leesprobleem, dat te maken heeft met het leren koppelen van leestekens en spraakklanken. Het verschil tussen de sprekers van verschillende talen hangt hiermee samen: hoe een...

Gastheercellen maken gebruik van allerlei mechanismen om zich te wapenen tegen een virus infectie. Virussen hebben daar vaak weer een antwoord op. Zo ook tegen het recentelijk ontdekte RNAi-verdedigingssysteem, waarmee cellen vooral infectie van zogenoemde RNA-virussen te lijf gaan.

Ons maag-darm kanaal bevat een enorm groot aantal micro-organismen, gezamenlijk de microbiota genoemd. Het aantal bacteriën overtreft het aantal cellen waaruit wij zelf bestaan met een factor 10. Deze bacteriën zijn aan de ene kant belangrijk voor onze gezondheid, terwijl ze ons aan de andere ...

Bij veel diersoorten wordt dominantie gebruikt om conflicten op te lossen. Hoe worden verschillen in dominantie bepaald? Berusten ze simpelweg op krachtsverschillen of veeleer op (onbewuste) afspraken binnen een populatie? Een theoretisch model laat zien dat er door evolutie inderdaad afsprake...

Stamcellen zijn “in”. Wat embryonale en adulte stamcellen eigenlijk zijn, hoe ze zijn ontdekt, wat ze met therapeutisch kloneren te maken hebben en wat we ermee kunnen wordt in dit artikel uitgelegd.

Vogels vallen bij mensen vaak in de smaak vanwege hun mooie kleuren, opvallende kuifjes en lange staarten, of hun vaak complexe zang. Vrijwel al deze eigenschappen zijn echter de erfenis van een felle strijd om partners: seksuele selectie. Doordat vogels zelf ook voorkeur hebben voor partners ...

Sexuele reproductie in planten is een gecompliceerd en ingenieus proces dat we nu langzamerhand een beetje beginnen te begrijpen. Omdat planten zich reproduceren via zaden is deze kennis ook maatschappelijk zeer relevant aangezien het grootste deel van de wereldbevolking zich, direkt of indire...

Veel van ons voedsel wordt in het buitenland verbouwd. We realiseren ons vaak niet dat de grootschalige landbouw, waar wij de producten van afnemen, daar niet probleemloos verloopt. Vaak gaat er veel opbrengst verloren door insectenplagen. Waar komt zo’n plaag vandaan? Wat onderneemt men om de...

Eeuwenlang zorgen plantenveredelaars al voor een ruime keus in groenten en fruit. Vroeger was dit plantenveredelen een onbewust proces waarbij zaad van de beste planten bewaard werd voor het volgende jaar. Later kreeg de veredeling een theoretische basis. Gerichte kruising en selectie versneld...

De ziekte polio of kinderverlamming is een infectieziekte die veroorzaakt wordt door het poliovirus. Het ziektebeeld is zeer ernstig: verlamming en soms blijvende invaliditeit. Gelukkig kan de ziekte worden voorkomen door het poliovaccin. In Nederland krijgen kinderen al op zeer jonge leeftijd...

In allerlei typen oecosystemen bevat de bodem een grote voorraad aan sporen, wortelknolletjes en andere diasporen (de algemene term voor verspreidingseenheden) van mossen. De in deze diasporenvoorraad vertegenwoordigde soorten zijn vaak bovengronds veel minder algemeen; vooral een paar soorten...

Soms zijn schelpdieren (zoals mosselen) besmet met een gif. Als je ze opeet wordt je ziek. Microscopisch kleine organismen blijken hiervoor verantwoordelijk te zijn. Maar waarom komt besmetting van schelpdieren op bepaalde plekken voor en op andere niet? De mens zelf speelt hierbij een rol, ma...