De zintuigen in de war
Elk van de vijf zintuigen heeft zijn eigen hersengebied. Toch werken ze voortdurend samen. We merken dit aan al de manieren waarop onze hersenen zich laten bedriegen.
Het Nederlands Instituut voor Biologie (NIBI) is de beroepsvereniging van (medisch-) biologen en biotechnologen werkzaam in onderzoek, bedrijfsleven, gezondheidszorg, onderwijs en bij overheden.
Elk van de vijf zintuigen heeft zijn eigen hersengebied. Toch werken ze voortdurend samen. We merken dit aan al de manieren waarop onze hersenen zich laten bedriegen.
Voor het eerst is bewezen dat dolfijnen werktuigen kunnen gebruiken. Tuimelaars in Shark Bay, West Australië, gebruiken sponzen als hulpmiddel om vissen uit de bodem op te graven. Ze zoeken een geschikte spons en doen deze dan als een soort ‘handschoen’ om hun snuit heen. De dieren leren deze ...
Waar komt al het leven op Aarde vandaan? Is op zijn minst een interessante vraag om te stellen bij het vak biologie. Een antwoord op deze vraag is eigenlijk niet mogelijk. Wel zijn er veel theorieën die een mogelijke verklaring geven. De meest gezaghebbende theorie is het neo-darwinisme. Onlan...
Bijen vertellen hun soortgenoten waar voedsel te vinden is door middel van de zogenaamde ‘waggeldans’. Dit is al bijna 40 jaar geleden beschreven door Karl von Frisch (die voor zijn ontdekking een nobelprijs kreeg). Maar hoe bewijs je dat bijen zo’n dans inderdaad kunnen begrijpen, en dat ze h...
Een honingbij die een vijand steekt, offert zichzelf op om haar nestgenoten te verdedigen. Is dit een uitzondering op de regel dat evolutie leidt tot beter aangepaste individuen? Het antwoord komt van opgesloten criminelen, Hamiltons regel en ‘tit-for-tat’.
Plantenverspreiding, waarbij zaden van planten door bijvoorbeeld wind, water of dieren van de ene plek naar de andere worden verspreid, is een belangrijk proces. Denk maar eens aan die laatste snippertjes heidegebeid die Nederland nog rijk is; liggen die restjes hei nu wel of niet te ver van e...
Wanneer iemand duizelig is, is het voor deze persoon niet gemakkelijk om het gevoel van duizeligheid precies uit te leggen. Zo zal de ene persoon duizeligheid beschrijven als een gevoel van onbalans, een dronkemansgevoel. Voor de ander is duizeligheid juist meer een gevoel van licht in het hoo...
Wetenschappers zijn het er over eens. Een influenza-pandemie ligt op de loer. Als het zo ver is zullen duizenden wellicht miljoenen mensen wereldwijd sterven aan een nieuwe variant van het griepvirus. In dit artikel staat wat griep is, hoe het zich verspreidt, wat het gevaar is en wat er tegen...
De grote verschillen in levensstijl van vogels in verschillende gebieden zijn opmerkelijk en nog niet echt begrepen. Tropische vogels zijn vaak standvogels die jaar-rond op dezelfde plek blijven, leggen weinig eieren per nest, en leven een minder actief bestaan dan vogels op hogere breedtegrad...
Hoe ongezond is filerijden? Aan de gezondheidseffecten van het met zijn allen optrekken en weer stilstaan op de snelweg is al een hoop onderzocht. Is het zo dat filerijders sneller doodgaan? Of hart- en longaandoeningen krijgen? Allemaal vragen die in dit artikel besproken worden.
Borstkanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker. 99% van de gevallen wordt geconstateerd bij vrouwen. Sommige borsttumoren zijn gevoelig voor het vrouwelijk geslachtshormoon oestrogeen. Als oestrogeen bij deze tumoren komt, gaan ze sneller groeien. Er wordt veel onderzoek gedaan ...
Michael J. Fox heeft het, en wijlen Prins Claus en paus Johannes Paulus II hadden het: de ziekte van Parkinson. Deze neurologische aandoening zorgt ervoor dat je geen goede controle meer hebt over je spieren. Het resultaat is dat je handen en armen trillen zonder dat je iets doet, lopen wordt ...
Om de natuur divers te houden moeten natuurbeheerders ervoor zorgen dat de ondergrondse concurrentie hoog is en de bovengrondse concurrentie laag. Als de bodem veel voedingsstoffen bevat krijgen de snelle groeiers de overhand waardoor het landschap er heel saai uit komt te zien. De oplossing v...
Evolutie blijkt een betere ontwerper te zijn dan de knapste koppen met hun modelleerprogramma’s. Vermenigvuldiging met foutjes zorgt voor variatie. En selectie doet de rest. Wetenschappers bootsen nu veelvuldig de evolutie na voor het maken van nieuwe geneesmiddelen of handige enzymen.
Je zal het maar hebben. Iedere keer als je ergens loopt wordt je nagestaard. Mensen noemen je lilliputter of dwerg. Leuke kleren kopen is ook niet gemakkelijk. Want je bent namelijk extreem klein. Een stuk kleiner dan het gemiddelde omdat je aan een groeistoornis lijdt. In Nederland leven onge...
Er is veel te lezen in de media over hartpatiënten die na jaren stilzitten eindelijk weer kunnen sporten. Dat alles dankzij het vermeende wondermiddel van de celtherapie, waarbij cellen uit het eigen beenmerg worden ingespoten in de bloedbaan. Gaat het hier over verantwoorde journalistiek of i...
Fantoomledematen zijn geamputeerde ledematen die de patiënt na de operatie nog steeds voelt. Recentelijk vonden onderzoekers met behulp van neuro-imaging een neurologische verklaring voor dit zeer interessante fenomeen.
Wetenschappers uit Californië maakten transgene marathonmuizen. Bij de muizen is een gen veranderd waardoor ze meer langzame spiervezels krijgen dan normale muizen. De muizen kunnen daardoor niet alleen langer lopen, ze bleken ook nog eens minder snel dik te worden ook al kregen ze een fastfoo...
Amerikaanse wetenschappers die speuren naar een genetische oorzaak voor wiegendood hebben mutaties gevonden in genen die te maken hebben met het functioneren van het autonome zenuwstelsel. De gevonden resultaten schijnen een nieuw licht op het raadsel van wiegendood.
Britse wetenschappers van het Newcastle’s Centre for Life hebben gisteren toestemming gekregen om menselijke embryo’s te klonen voor het verkrijgen van stamcellen. De Britten lopen dankzij het besluit van de Britse autoriteit nu voorop met deze veelbelovende techniek.
Planten groeien omhoog en hun wortels naar beneden of, preciezer gezegd, planten groeien tégen de richting van de zwaartekracht in en hun wortels groeien mèt de richting van de zwaartekracht mee. Dit is zo’n bekend verschijnsel dat we er niet meer over nadenken. Maar hoe weten planten wat bove...
Sinds het genoom van de mens in kaart is gebracht weten we dat we maar 30.000 genen hebben. Het verhaal 1 gen 1 functie is dus flauwekul. Genetici mogen zich met enig recht gefopt voelen door de genen, die maar geen duidelijke functie lijken te hebben. Toch zullen evolutiebiologen zeggen dat h...
Canadese wetenschappers laten zien dat sommige honden kunnen voorspellen wanneer een kind een epileptische aanval krijgt. De honden gedragen zich anders dan normaal vlak voor een aanval. De baasjes zien aan het afwijkende gedrag dat er weer een aanval aankomt.
Gekke koeienziekte en Creutzfeld-Jakob zijn ziektes waarbij door afsterving van cellen gaten in de hersenen ontstaan. Eerst vallen er verschillende hersenfuncties uit, uiteindelijk gaat de zieke dood. Geen leuk vooruitzicht en dat allemaal door een paar simpele eiwitten, de prionen. Een handig...
De konijnenstand is in Nederland sterk achteruitgegaan door twee epidemieën, die van Myxomatose en VHS. Myxomatose is met opzet geïntroduceerd om de konijnenplaag te bestrijden. Inmiddels betreuren we de achteruitgang van de konijnenstand. Want juist het bijna verdwijnen van konijnen uit het e...
Alle vogels leggen eieren. Maar waarom doen sommige soorten er tien dagen over om ze uit te broeden, terwijl andere weken of maanden zitten te wachten op het uitkomen van hun kuikens? Dit artikel geeft een overzicht van verschillende factoren die een rol spelen bij de broedduur van zangvogels:...
Onderzoekers van het Nederlands Kanker Instituut – Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis (NKI-AVL) hebben vijf nieuwe genen gevonden die een rol spelen bij het ontstaan van kanker. Het onderzoek is uitgevoerd met de RNA-interferentie techniek en is vandaag gepubliceerd in Nature. De techniek zal o...
Er wordt druk geprobeerd de natuur en de bijbehorende biodiversiteit te herstellen op de Nederlandse akkers en weilanden. Om natuur te kunnen herstellen moeten we weten hoe die in elkaar steekt. Kennis is dus het sleutelwoord, maar die ontbreekt veelal.
Zoals plant- en diersoorten evolueren, kunnen ook hun genen evolueren. Nieuwe genen kunnen ontstaan doordat ze zich dupliceren, of doordat ze zich over verschillende soorten verdelen. Ook kunnen genen zich verplaatsen naar andere soorten. Genen die een gemeenschappelijke voorouder hebben, zijn...
Mensen doen het, guppies doen het, fruitvliegen doen het. Regenwormen doen het ook, net als tuinbonen, golden retrievers en champignons. Het gaat hier over geslachtelijke voortplanting, de voortplantingswijze waarbij nakomelingen ontstaan uit de versmelting van het genetisch materiaal van hun ...