De eerste negen maanden van zijn leven brengt de mens onder water door. Het is er warm en donker, maar niet stil. Van vlakbij hoort het mensje dag en nacht gebonk en geborrel; af en toe klinken er stemmen en andere geluiden. Intussen onderwerpt het zichzelf aan een oefenprogramma. Hoe is het d...

Er moet een wonder gebeuren voordat een maagd zal bevallen. Een kind is altijd een fusieproduct van een mannelijke en een vrouwelijke cel. Bij mensen tenminste. Maagdelijke voortplanting bestaat bij sommige diersoorten wel degelijk. Waarom doen wij er niet aan mee?

Een enkele keer verrast de geboorte van een kind zowel de moeder als haar omgeving, maar meestal zijn de eerste tekenen van zwangerschap al duidelijk genoeg. De menstruatie houdt op, de zwangere vrouw voelt zich anders, is vaak misselijk en krijgt grotere borsten. Toch is de vraag naar een bew...

Minder dan een triomf van de medische wetenschap kun je het niet noemen: de opmars van de vaccinatie. Het begon allemaal met de pokken, een virusziekte die in epidemieën langskwam en waar doorgaans eenderde van de besmetten aan bezweek. Wie het overleefde droeg de littekens een leven lang mee....

Hoe het werkte wisten de oude Romeinen niet, maar ze hadden enige ervaring met de ontgiftende werking van hete baden. Het principe van dialyse, de scheiding van groot- en klein-moleculaire stoffen door een membraan – in het bad is dat de huid– werd pas in de 19de eeuw ontdekt. Toen konden arts...

Waarom krijgt de één alleen een dikke buik en verspreidt het vet zich bij een ander over het hele lichaam? Geen triviale vraag, want veel buikvet betekent meer kans op diabetes en hartziekten. Endocrinologen en hersenonderzoekers ontdekten dat de hersenen zich actief bemoeien met de vetverdeli...

Vitamine D is niet alleen goed voor de botten, maar lijkt ook belangrijk te zijn bij het voorkomen van diabetes. De stof kalmeert indirect de afweercellen die jeugddiabetes kunnen veroorzaken. Kunstmatige vitamine D-achtige stoffen werken zelfs nog beter en zijn goedkoop en veilig. Onderzoeker...

Jaarlijks hebben vele mensen een orgaan- of weefseltransplantatie nodig in Nederland. Helaas is daarbij altijd kans op afstoting van het orgaan. Het is belangrijk dat dit voorkomen wordt. Daarvoor moet je tolerantie van het lichaam zien op te wekken voor het transplantaat. Het is dan interessa...

Buiktyfus is een groot probleem in zuidoost Azië. Salmonella typhi, de veroorzaker van de ziekte, gedijt goed bij een gebrekkige hygiëne. En dat heeft veel met armoede te maken, zegt infectioloog dr. Jaap van Dissel. Zijn afdeling helpt uit te zoeken hoe je met weinig geld zoveel mogelijk geva...

Met enige regelmaat duikt een erfelijke ziekte in een tot dan toe gezonde familie op. Die nieuw ontstane afwijkingen vormen een puzzel in de DNA-diagnostiek. Hoogleraar moleculair genetische diagnostiek prof. dr. Bert Bakker houdt zich daarmee bezig.

Slechthorenden kunnen hun gesprekspartners nauwelijks verstaan in lawaaiige omgevingen. Dus daar waar het nu juist vaak gezellig is. De Leidse natuurkundige Wim Soede, sinds kort ook audioloog in opleiding bij het LUMC, vond er een oplossing voor. Hij ontwikkelde een geavanceerde richtmicrofoo...

Roken heeft niets met longkanker te maken, claimde de tabaksindustrie lange tijd. Dat durft intussen niemand meer te beweren. Nu houden luchtvaartmaatschappijen vol dat vliegen geen verband houdt met trombose. Gaat het dezelfde kant uit als met de sigarettenfabrikanten? Volgens klinisch epidem...

‘Meneer Alzheimer, ik wil even met u praten; met mij gaat het nog goed, ik ben niet oud; in mijn gelei hierboven zitten nog geen gaten’, zong Youp van ’t Hek in één van zijn theatershows. De ziekte van Alzheimer is een dementie die inderdaad voornamelijk bij ouderen voorkomt. Maar stel: je ben...

Niet iedere medische promovendus eindigt zijn proefschrift met een uiteenzetting van de waarde van het onderzoek voor de medische praktijk. Reumatologe Wiepke Drossaers-Bakker, die op 4 oktober promoveerde, doet dat wel. Ze somt op wat de arts in de kliniek aan haar bevindingen zou kunnen hebb...

Na twaalf jaar voorbereidend onderzoek begon de afdeling KNO van het LUMC vorig jaar met het inbrengen van cochleaire implantaten bij doven en zeer slechthorenden. Met ongekend succes: op het gebied van spraakherkenning scoren de patiënten bijzonder hoog. Inzicht in de geheimen van het slakken...

Clusterhoofdpijn is de ernstigste vorm van hoofdpijn die een mens kan hebben. De aanvallen zijn zo ernstig dat patiënten zich soms zelfs van het leven beroven om een einde te maken aan hun lijden. De afdeling Neurologie van het LUMC is een groot onderzoek naar deze aandoening begonnen. Vrijwel...

Psychiatrische patiënten sterven opvallend vaak aan longembolie, een verstopping van de bloedtoevoer naar de longen. Dat ontdekten klinisch epidemiologen bij toeval. Bij verder speuren rees het vermoeden dat het om een bijwerking van bepaalde medicijnen ging. Maar ja, bewijs dat maar eens.

De erfelijke spierziekte van Duchenne is niet te genezen en dat zal voorlopig zo blijven. Leidse onderzoekers werken momenteel echter wel aan een methode om de ziekte te veranderen in een mildere aandoening. De klinische toepassing ervan is nog ver weg, maar de eerste resultaten die de groep d...

Normale veroudering bestaat niet en veroudering moet gezien worden als een toename van het risico te sterven door ziekte of aftakeling. Dat stelt geriater Gerbrand Izaks in het proefschrift waarop hij 12 september promoveerde. Voor zichzelf, andere medisch specialisten en huisartsen ziet hij d...

Wie in Nederland asiel aanvraagt heeft meer kans op een verblijfsvergunning als hij minderjarig is. Alleenstaande minderjarige asielzoekers (AMA’s) kunnen pas worden teruggestuurd als het land van herkomst voldoende opvang biedt. En dat is naar Nederlandse begrippen zelden het geval. Geen wond...

Hoe ga je om met pijn bij kinderen? Een vraag die vanzelfsprekend sterkt leeft op de kinderafdelingen van het LUMC. De verpleegkundigen daar hebben dagelijks te maken met kinderen die pijn hebben. Ze ontwikkelen een attitude, een bepaalde manier van omgaan met het onderkennen en bestrijden van...

Steeds meer kinderen die veel te vroeg of te licht geboren worden, blijven leven. De mogelijkheden om in de couveuse de omstandigheden van de baarmoeder na te bootsen nemen toe en de zorg rond couveusekinderen wordt steeds beter. De vraag rijst: hoe ver kun je gaan? Langlopend onderzoek werd o...

Orgaantransplantaties slagen niet altijd. Een donororgaan dat zijn vreemde afkomst te duidelijk laat zien, is al snel de klos: het immuunsysteem van de ontvangende patiënt gaat in de aanval. Efficiënt transplanteren betekent daarom een zoektocht naar de best passende patiënt op de wachtlijst. ...

Gentherapie is het toevoegen van gezonde genen aan de cellen van erfelijk zieke patiënten. Een mooi idee, maar waar blijven de grote successen die al zo lang voorspeld worden? Ze komen echt, meent moleculair bioloog prof. dr. Rob Hoeben, maar niet zonder gedegen basaal onderzoek. De wetenschap...

Ziek worden of zelfs sterven van verdriet na het overlijden van een dierbare. Volgens velen komt het voor, er bestaan zelfs sterke wetenschappelijke aanwijzingen voor. Maar zoals zo vaak is ook hier wetenschappelijke zekerheid moeilijk te vinden. Zelfs de veranderingen in het afweersysteem als...

Een paar dagen snotteren of diarree is alles wat je merkt van een infectie met een adenovirus. Als je verder gezond bent tenminste. Patiëntjes die pas een beenmergtransplantatie hebben ondergaan, kunnen door deze infectie echter ernstig ziek worden en zelfs overlijden. Leidse en Amerikaanse on...

Mensen die liever met hoofdpijn rondlopen dan een aspirientje te nemen, worden door Moeder Natuur klaarblijkelijk niet echt beloond. Want aspirine blijkt niet alleen een beschermend effect te hebben tegen hart- en vaatziekten, maar remt mogelijk ook het ontstaan van (darm)kanker. Een groot int...

Er is altijd wel een moment waarop iemand niet goed uit zijn woorden kan komen. Een brok in de keel, bijvoorbeeld. Maar de oorzaak kan ook een ziekte zijn die tot voor kort maar moeizaam werd onderkend. Lange tijd was Adductor Spasmodic Dysphonia (AdSD) een ziekte die volgens de geleerden thui...

Veel van de lijders aan Duchenne spierdystrofie hebben ouders bij wie de ziekte niet is terug te vinden in de genen. Toch is het een erfelijke ziekte. Hoe kan dat? Een groot gen heeft veel kans op spontane ‘kopieerfouten’, en toevallig gaat het hier om het grootste gen dat we hebben. Geneticus...

Hoe belangrijk de DNA-reparatiedienst in het binnenste van onze cellen is, blijkt pas als er iets mis mee is. Bij patiënten met de ziekte xeroderma pigmentosum bijvoorbeeld: onder invloed van zonlicht hopen de genetische beschadigingen zich bij hen op, met ernstige gevolgen. Onderzoekers van d...