Hedendaagse Aboriginals stammen rechtstreeks af van een vroege migratiegolf de moderne mens (Homo sapiens) van Afrika naar Azië, minstens 24.000 jaar vóór de bevolkingstrek waar de hedendaagse Europeanen en Aziaten van afstammen! Dit blijkt uit internationaal genoomonderzoek waarvan d...

Dat migrainepatiënten somber worden door hun ziekte ligt voor de hand. Toch komt hun depressie niet voort uit de hoofdpijn maar uit een genetische aanleg. Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en het Erasmus MC tonen dat aan.

“Dat het y-chromosoom bezig zou zijn uit te sterven is volslagen kul.” Prof. dr. Peter de Knijff (Humane Genetica) is er duidelijk over. Van de stelling dat de man van het toneel verdwijnt klopt volgens hem niks. Genetici berekenden een tijdje geleden dat het y-chromosoom iedere miljoen jaar z...

Het pijnbehandelcentrum, sinds dit jaar op een nieuwe locatie, heeft de behandeling van pijnpatiënten meer gestructureerd. Wat betreft invasieve behandeling behoort het LUMC binnenkort tot de top, vertelt dr. Martin Bauer, sectiehoofd van het pijnbehandelcentrum.

Vrouwen met vaginisme kunnen geen geslachtsgemeenschap hebben. Ook andere dingen, zoals vingers en tampons, willen vaak niet naar binnen. Psychologen van het LUMC en het Academisch Ziekenhuis Maastricht ontwikkelden een behandeling waarbij patiënten onder begeleiding wennen aan het zelf inbren...

Stamceltransplantatie bij bloedziekten is nu nog de enige standaardbehandeling met stamcellen. Maar in het lab en de kliniek wordt volop met deze ‘alleskunners’ geëxperimenteerd. Enkele toepassingen zijn zo veelbelovend, dat we ze binnenkort als reguliere behandeling kunnen verwachten.

Wie goed naar prof. dr. Herman Goossens luistert, wil nooit meer lichtvaardig ‘een kuurtje’ voorgeschreven krijgen. Anti-biotica werken binnenkort niet meer, is zijn boodschap. Dat hij het grootste deel van de week in Antwerpen doorbrengt, heeft er misschien mee te maken. Onze zuiderburen zijn...

Migraineaanvallen kunnen leiden tot blijvende hersenschade. Dit schreven onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum in het wetenschappelijke tijdschrift JAMA van woensdag 28 januari.

Heeft de mens een ziel of bestaat hij alleen uit materie? Over die vraag is heel wat afgeruzied. Het materialistische standpunt luidt: alles aan de mens, en aan al het overige leven, is terug te voeren op materie. In plaats van inspiratie van God of de duivel zijn het chemische reacties en ele...

De biologische klok, regelaar van het dag- en nachtritme, reageert op verstoring van de slaap. Dat hebben Leidse fysiologen bewezen met onderzoek aan ratten. Het beeld van een klok die onafhankelijk van de slaapbehoefte doortikt, klopt dus niet. Tijdstippen van slapen en waken worden afgestemd...

Het moet sneller, simpeler en compacter. Dat geldt voor heel veel tegenwoordig, ook voor het identificeren van bacteriën en virussen. Op de afdeling Moleculaire Celbiologie werken onderzoekers aan een systeem dat uiteindelijk door huisartsen gebruikt moet kunnen worden. De laboratoriumuitslag,...

Duitse onderzoekers ontdekten een nog onbekende manier waarop nikkel een allergische reactie kan veroorzaken. Cellen uit het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) kwamen daarbij goed van pas.

Onder en boven kan iedereen uit elkaar houden, en zijn eigen voor- en achterkant zal ook niemand verwisselen. Het verschil tussen links en rechts is andere koek: dat moeten kinderen vaak moeizaam leren. Toch kon bijna iedereen ze al ruim voor zijn geboorte uit elkaar houden. Zonder minuscule t...

Een placebo is voor de moderne geneeskunde een zoethoudertje. Er zijn ook echte middelen, er zijn ook behandelingen met een bewezen effect, en die genieten de voorkeur van de hedendaagse arts. Het bewijs dat behandelingen effect hebben, wordt dan weer geleverd door vergelijking met een placebo...

Toen drie jaar geleden eindelijk duidelijk werd wat de ziekte narcolepsie veroorzaakt, kwam een spannend onderzoeksveld open te liggen. Sebastiaan Overeem was daar zo enthousiast over, dat hij het lopen van co-schappen een paar jaar uitstelde om zich eerst aan narcolepsie te wijden. Hij promov...

Dat vrouwen die de pil slikken meer kans hebben op veneuze trombose, was al bekend. Nieuwe studies laten zien dat ook andere vaatziekten nog altijd meer voorkomen bij pilgebruiksters: het risico van hartinfarcten, hersenbloedingen verdubbelt en dichtslibbende beenaderen komen zelfs vier keer v...

“SARS is een goede vingeroefening voor de wereldwijde epidemieën die nog gaan komen. We weten niet welk virus dat zal zijn, maar iedereen zit te wachten op een nieuwe grieppandemie.” Larry Anderson van de Centers for Disease Control and Prevention (Atlanta, USA) is behoorlijk tevre...

Bij een MRI-scan is het al mooi als je details van een millimeter kunt onderscheiden in een mensenbuik. Voor dr. Bianca Hogers begint het pas op die schaal. Met de Magnetische Resonantie Microscoop bestudeert ze de minuscule hartjes van ongeboren kwartels en muizen. Niet een kwestie van ‘even ...

Stamcellen zijn voor allerlei medische toepassingen in beeld. Vooral jonge cellen zijn flexibel. Maar hoe kom je daaraan? Voor de cellen waaruit bot-, vet-, spier- en bindweefsel ontstaan is een nieuwe bron gevonden: vruchtwater. Jonge onderzoeker Elles in ’t Anker kreeg een prijs voor die ont...

“Het aantal mensen dat plotseling overlijdt ten gevolge van een hartaandoening, is onacceptabel hoog,” stelt prof. dr. Martin Schalij in zijn oratie. Op 25 maart 2003 aanvaardde Schalij officieel het hoogleraarschap in de cardiologie. Hij houdt zich in het bijzonder bezig met hartritmestoornis...

Een borderline-persoonlijkheidsstoornis maakt iemand bijzonder lastig in de omgang, zegt psychiater dr. Thomas Rinne. Hij ontdekte dat kindermishandeling en seksueel misbruik meetbare hormonale ‘littekens’ achterlaten in de hersenen. Die lijken niet te repareren, maar met medicijnen zijn depre...

Afweercellen hebben de neiging lichaamsvreemde cellen aan te vallen. Dat doen ze ook als ze getransplanteerd zijn naar een patiënt met leukemie. De gevolgen kunnen ernstig zijn, maar er zit ook een positieve kant aan. In een deel van de gevallen kunnen de afweercellen juist goed ingezet worden...

Het volgen van een glutenvrij dieet, zonder dat daar een medische indicatie voor is, zou volgens onderzoekers van de Harvard Medical School schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Daarbij gaat het specifiek om mensen die glutenvrij eten om de voedseltrends te volgen en niet om mensen die Co...

Tot de twintigste eeuw konden artsen niets doen voor patiënten met suikerziekte oftewel diabetes. Wie type 1 kreeg, was ten dode opgeschreven. Tegenwoordig is het leven van de diabeticus weliswaar niet zonder zorgen, maar ook niet meer zo kort. Dankzij de ontdekking van een hormoon dat onmisba...

Onze hersenen vinden zichzelf fascinerend; er valt nog zoveel aan te ontdekken en nog zoveel over te leren. Prof. dr. Mark van Buchem van de afdeling Neuroradiologie heeft aan de hersenen zijn hart verloren. Tijdens zijn oratie ‘Voorbij het beeld’ van 21 februari 2003 sprak hij over de ontwikk...

De bril: een prachtige uitvinding en een onding. Hij verandert je uiterlijk, hij drukt op je neusvleugels, hij beslaat, gaat kapot en raakt zoek. Toch kun je niet zonder als je slechte ogen hebt of de vijftig gepasseerd bent. Het kan geen toeval zijn dat de bril werd uitgevonden in een omgevin...

Soja bevat stoffen die op vrouwelijke hormonen lijken. Leidse onderzoekers ontdekten een mechanisme dat kan verklaren waarom sojaproducten de botten versterken en sommige vormen van kanker helpen voorkomen. Verrassend is, dat we misschien moeten oppassen voor een overdosis soja. En hormoonther...

Tuberculose heeft één duidelijke ziekteverwekker, maar er zijn veel manieren om de ziekte aan te pakken. Een combinatie van maatregelen had succes tegen wat een eeuw geleden nog volksziekte nummer één was. Maar de strijd is nog steeds niet gestreden.

Teveel blootstelling aan lawaai kan gehoorproblemen veroorzaken. In de wet geluidhinder zijn bepalingen opgenomen die de werkgever verplichten gehoorbeschermende maatregelen te nemen als de werknemers langdurig in teveel lawaai moeten werken. Onderzoek van TNO laat zien dat er elk jaar opnieu...

Het is nog maar 25 jaar geleden dat de eerste succesvolle ‘reageerbuisbevruchting’ plaatsvond. Tegenwoordig is de behandeling bijna gewoon geworden: één van iedere 61 Nederlandse baby’s wordt in het laboratorium verwekt. Waarom, en hoe gaat dat eigenlijk? Reageerbuizen komen er niet aan te pas...