Onze elektronische samenleving is gebouwd op zand. Letterlijk: computerchips en zonnecellen zijn allemaal gemaakt van silicium, het hoofdbestanddeel van zand. En wie denkt dat het silicium extreem zuiver moet zijn om zo goed mogelijk te werken, heeft het mis. Want met een snufje germanium werk...

Op 10 oktober 2003 wordt de gammatelescoop Magic van het Italiaanse instituut voor astrofysica in gebruik genomen op La Palma. De telescoop kijkt naar de lichtflitsen van deeltjes die sneller zijn dan het licht.

De Nobelprijs Chemie 2003 is toegekend aan de Amerikanen Peter Agre en Roderick MacKinnon. Ze krijgen de prijs voor de ontdekking van kanalen voor het transport van water en ionen door celwanden. Dat is van belang voor uiteenlopende processen als de doorgifte van zenuwsignalen, de samentrekkin...

Overal ter wereld wachtten wetenschappers op nieuws uit Zweden: de Nobelprijzen werden uitgereikt. Deze week kwam er een einde aan de zenuwen.

Met laserlicht als pincet en scalpel hebben onderzoekers van het National Institute of Standards and Technology (NIST) laten zien dat liposomen gebruikt kunnen worden als minuscule reageerbuisjes voor chemische experimenten in zeer kleine volumes.

De Nobelprijs voor de Natuurkunde is dit jaar toegekend aan een trio kwantummechanici. Alexei A. Abrikosov, Vitaly L. Ginzburg en Anthony J. Leggett delen de prijs voor hun werk aan supergeleiding en supervloeibaarheid. Het achterliggende thema: stromen zonder wrijving

De Nobelprijs voor de Geneeskunde is dit jaar uitgereikt aan Paul C. Lauterbur en Sir Peter Mansfield. Zij kregen de prijs voor hun werk aan de Magnetic Resonance Imaging (MRI), een techniek om drie-dimensionale afbeeldingen van interne organen te maken.

De Britse microbioloog Milton Wainwright wil de Schotse chirurg John Goodsir aan de vergetelheid ontrukken omdat deze al veel eerder dan (onder andere) Louis Pasteur een bacteriële infectie wist te behandelen.

Met UMTS heb je snelle toegang tot het internet met je mobiel. Films bekijken op je mobiele telefoon komt er dus aan. Maar wie wist dat je reactiesnelheid ervan omhoog ging? TNO deed onderzoek naar de invloed van GSM-straling op de hersenen en op ons welzijn.

Het Himalayagebergte is misschien wel meer dan 450 miljoen jaar oud – negen keer ouder dan altijd werd aangenomen. Amerikaanse onderzoekers leiden dat af uit dateringsonderzoek aan de hand van radioactief uranium.

Bij Philips Research in Eindhoven is een nieuwe technologie ontwikkeld die zeer dunne en heldere beeldschermen mogelijk maakt. Het achterliggend principe, ‘electronic wetting’ genoemd, vormt de basis voor een nieuwe generatie elektronisch papier. Naast tekst en plaatjes zullen op d...

Om 01.00 Nederlandse tijd is de Europese maansonde SMART-1 gelanceerd vanuit Frans-Guyana. Een Ariane-5 raket bracht naast SMART-1 ook twee telecommunicatie-satellieten in een omloopbaan. SMART-1 zelf staat nog maar aan het begin van de reis.

Slechts met behulp van een paar waardeloze wiskundeboeken ontwikkelde Srinivasa Ramanujan schijnbaar moeiteloos formules waarvan geleerde professoren alleen maar konden dromen. Hij was zo bezeten van rekenen dat hij er overal en altijd mee doorging: ’s nachts, tijdens het eten en zelfs op zij...

Roemeense natuurkundigen hebben gasvormige plasmabellen gemaakt die kunnen groeien, vermenigvuldigen en communiceren – en die daarmee over eigenschappen bezitten die ten grondslag liggen aan het gedrag van biologische cellen.

Op 25 oktober 2011 is het 200 jaar geleden dat de Franse wiskundige Evariste Galois werd geboren. Hij werd slechts 20 jaar, maar geldt toch als een van de geniaalste wiskundigen ooit. Zijn tumultueuze levensloop heeft ertoe bijgedragen dat zijn naam nog steeds voortleeft in de wiskunde.

Suiker, zand, sneeuw, mest- en ruwe kunststoffen: het zijn allemaal korrelige spullen. Natuurkundigen proberen het gedrag van zulke materialen te beschrijven en voorspellen – en dat blijkt verre van eenvoudig. Onderzoekers van de Universiteit Leiden zetten nu een van de weinige zekerhede...

Knoflook is een succesvol milieuvriendelijk bestrijdingsmiddel tegen slakken, zo beweren wetenschappers van de universiteit van Newcastle upon Tyne. Ze presenteerden vorige week op het Britse nationale wetenschapsfestival de resultaten van hun onderzoek naar negen potentiële slakkendoders. Een...

Het koudste plekje op aarde bevindt zich sinds kort in het ‘ultrakoude atomen centrum’ van het Massachussetts Institute of Technology (MIT) in Cambridge (Verenigde Staten). Daar slaagden onderzoekers uit de groep van Nobelprijswinnaar Wolfgang Ketterle er in om een natriumgas af te koelen tot ...

Bij onderzoek naar turbulentie in superfluïde helium-3 hebben wetenschappers, onder andere van de Universiteit Leiden, een mogelijkheid ontdekt om het ontstaan van turbulente stromingen tot in detail te bestuderen. Misschien dat daarmee – eindelijk – de essentie van turbulentie is ...

Onderzoekers van het Russisch Cardiologisch Onderzoekscentrum uit Moskou hebben een enzympreparaat ontwikkeld dat de heling van zware brandwonden kan versnellen en verbeteren. Het preparaat bevat collagenases uit de koningskrab of kamtsjatka krab (Paralithodes camtschatica). Aan de ontwikkelin...

De Amerikaanse onderzoeker Amar Klar beweert dat bij rechtshandige mensen de richting van de haargroei meestal rechtsom, met de klok mee is. Hij beweert dat er een genetische achtergrond is voor dit verschijnsel en is op zoek naar het gen dat er verantwoordelijk voor zou zijn.

Vervuilde grond is een bijproduct van industrialisatie: in het verleden nam men het niet altijd zo nauw met de lozing van chemisch afval. Wei-xian Zhang, een onderzoeker van de Lehigh universiteit in Pennsylvania, denkt een goedkope en eenvoudige oplossing te hebben voor vervuiling in de grond...

Amerikaanse onderzoekers hebben een patent gekregen op de productie van batterijtjes met een doorsnede van een micrometer, een duizendste millimeter. Ze verwachten dat de minuscule accu’tjes in de toekomst van belang kunnen zijn voor de energievoorziening van nanomachines.

Files zijn beter te voorspellen als je rekening houdt met het reisgedrag van de weggebruikers. Promovendus Karel Lindveld van de Technische Universiteit Delft heeft een methode ontwikkeld om te achterhalen wanneer Nederlanders eigenlijk de weg op willen. Hij gebruikt die informatie in wiskundi...

“Hahelibebcnof”…het is geen Esparanto-dialect, maar een ezelsbruggetje voor de eerste negen elementen van het Periodiek Systeem. Dat is de manier waarop sinds Mendeleev de verschillende atoomsoorten zijn gerangschikt. Een Amerikaanse aardwetenschapper gooide het roer volledig...

Een nieuw ontdekte bacterie kan wellicht op efficiënte wijze water reinigen dat verontreinigd is met arseen. Wetenschappers uit Melbourne (Australië) willen de arseen-etende bacterie inzetten bij afvalwater in de mijnbouw en bij arseenhoudende drinkwaterbronnen in Bangladesh en West Bengalen (...

Een militaire verkenningsrobot leert in het Britse BAE Systems-laboratorium omgaan met handicaps. Als een deel van de slangvormige robot uitvalt, leert hij zichzelf een ander bewegingsritme aan. Daardoor kan de robot een stootje hebben.

De productie van eiwitten in cellen verloopt volgens een complex biochemisch proces waarbij tientallen enzymen en andere biologische moleculen betrokken zijn. Onderzoekers van Cornell University uit Ithaca in de Amerikaanse staat New York hebben onlangs in het tijdschrift Science een belangrij...

Holland Doc 24 zendt drie maandagavonden achtereenvolgens de bekroonde serie ‘The elegant universe’ (2003) van Brain Greene uit over een van de meest duizelingwekkende en exotische theorieën in de natuurkunde: de snaartheorie.

Prof. dr. Cees Dekker van de Technische Universiteit Delft is één van de winnaars van de Spinozapremie 2003, uitgereikt door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek. Hij krijgt 1,5 miljoen euro, vrij te besteden aan zijn onderzoek, onder andere voor zijn werk in de nanotechn...