De Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs voor de Geesteswetenschappen 2006 gaat dit jaar naar taalkundige Nicoline van der Sijs. Zij is redacteur bij verschillende woordenboeken en heeft veel geschreven over de etymologie en geschiedenis van het Nederlands.

Was het aantal studenten Duits een paar jaar geleden nog op een hand te tellen, dit jaar zijn de aantallen verdubbeld: het begin van een opwaartse trend. Niet alleen denken Nederlanders genuanceerder over het oorlogsverleden, ze denken bovenal posief over het karakter van Duitsers. Zelfs de to...

Het nieuws dat koeiengeloei onderhevig is aan dialectvariatie blijkt een mediastunt van Britse kaasboeren. De BBC verspreidde het nieuws binnen het silly season oftewel: het is nog steeds ‘komkommertijd’.

De manier waarop koeien loeien is regionaal bepaald, zo blijkt uit Brits onderzoek. Het lijkt erop dat ze het accent van hun eigenaar overnemen en dit weer overdragen op hun kalveren. Niet alleen het geloei van de ouders is van invloed op de taalontwikkeling van een kalf, maar ook groepsproces...

In alle tot nu toe bekende talen worden begrippen van tijd in ruimte uitgedrukt. Meestal is het zo dat de spreker de toekomst vóór zich visualiseert en het verleden achter zich, zo niet in de taal van de Aymara.

Niet alleen tijdens Oerol is Terschelling een smeltkroes van culturen. De eilandcultuur is al eeuwenlang doordrenkt met invloeden van buitenaf, evenals de taal die er gesproken wordt.

Naar taaluitingen luisteren we op dezelfde manier als naar muziek. Ons brein probeert overal een zekere regelmaat in te ontdekken. Dat betekent dat we soms klemtonen horen die er in werkelijkheid niet zijn.

De huig-r, in de volksmond ook bekend als de ‘Franse r’, maakt opgang in Vlaanderen, ten koste van de tongpunt-r, die tot voor kort de enige norm was.

Volgens de taalkundige Noam Chomsky worden alle mensen geboren met een aantal universele taalkenmerken. De taal van het Pirahãvolk in Brazilië druist in tegen een belangrijke aanname van de universele grammatica, die van de recursiviteit: deze taal kent geen bijzinnen.

Enkele omstreden islamonderzoekers menen dat de oudste Koranfragmenten, die bewaard zijn gebleven op tegels in de Rotskoepel in Jeruzalem, geen islamitische maar een christelijke oorsprong hebben. De interpretatie van bepaalde woorden is vooralsnog onopgelost.

Theo van der Louw promoveerde op een onderzoek naar vertalingen van de Septuaginta, een verzameling van Bijbelboeken. In zijn proefschrift gaat hij op zoek naar de verschillen tussen originele en vertaalde tekst.

Mensen die meer witte stof in hun hersenen hebben kunnen makkelijker klankverschillen herkennen. Hoe meer witte stof er aanwezig is, hoe makkelijker de informatie zich verplaatst naar het gedeelte in de hersenen waar de klanken worden verwerkt.

Bultrugwalvissen beschikken over hun eigen grammatica, zo blijkt uit recentelijk gepubliceerd onderzoek. De liederen van deze walvissen hebben namelijk eenzelfde hiërarchische structuur als mensentaal. Hiermee behoort de taal van bultruggen tot een van de meest complexe communicatievormen in h...

De nieuwste herziene spelling, die in augustus 2006 officieel wordt ingevoerd, heeft begin dit jaar flink wat ophef veroorzaakt in de media en uiteindelijk zelfs geleid tot een spellingsboycot. Een aantal media kozen voor het alternatief dat het Genootschap Onze Taal bood met de witte spelling...

Spraakherkenning is een ingewikkeld proces: de spreker zendt een eenvoudige boodschap uit, maar de luisteraar ontvangt een complex geluidssignaal. Hierin zit allerlei extra informatie over de spreker verborgen, evenals omgevingsgeluiden. Toch krijgt ons brein de boodschap meestal zonder proble...

Dat het Engels toekomst heeft is een ding dat zeker is. Maar het Engels is zeker niet de enige taal van de toekomst, en bovendien zal het Engels er in de toekomst heel anders uitzien dan nu. Dat voorspelt David Graddol in English Next, het pas verschenen rapport van de British Council.

Op welke leeftijd kinderen het beste geconfronteerd kunnen worden met een tweede moedertaal is nog punt van discussie; wel blijkt dat tweetaligheid op den duur alleen maar voordelen biedt. Zelfs de EU pleit daarom voor meertaligheid. Michael Clyne, professor in de taalkunde in Melbourne, stelt...

In januari 2006 verscheen in het wetenschappelijke tijdschrift ‘Proceedings of the National Academy of Sciences’ (PNAS) een artikel van vier Amerikaanse wetenschappers, met de spraakmakende titel Whorf Hypothesis is Supported in the Right Visual Field but not in the Left. Aubrey Gi...

William Labov (1927) wordt gezien als de grondlegger van de sociolinguïstiek, een tak van de taalkunde die zich richt op sociale variatie binnen taal. Labov was één van de eerste taalkundigen die de taal van de straat tot onderwerp van studie maakte. In dit artikel een interview met deze beroe...

Minister Rita Verdonk wil in navolging van de gemeente Rotterdam een gedragscode instellen, waarin gepleit wordt tegen discriminatie en vóór het gebruik van de Nederlandse taal in het openbare leven. Taalkundigen horen liever meer talen op straat.

Ongeveer een kwart van alle patiënten met een beroerte krijgt afasie, een taalstoornis waarbij het spreken, begrijpen, lezen en schrijven is verstoord. Het woord afasie komt uit het Grieks en betekent “niet kunnen spreken” (a=niet, fasie=spreken). Afasie is bij iedereen anders, afh...

Op 19 december werd het 16e Groot Dictee der Nederlandse Taal uitgezonden op de Nederlandse en Vlaamse televisie. Net als vorig jaar werd het Groot Dictee voorafgegaan door het Kinderdictee; beide dictees werden gewonnen door Vlamingen. Ook eerder deze week stonden de kranten vol met spellingn...