Thijs Lijster is de winnaar van de Boekman Dissertartieprijs voor Kunst- en Cultuurbeleid. De filosoof bracht met zijn onderzoek naar kunstkritiek een belangrijke bijdrage aan het debat over het bestaansrecht van kunst.
Op 31 mei en 1 juni 1916 troffen Engelse en Duitse dreadnoughts – grote slagschepen – elkaar vlakbij het Deense Jutland. De Duitse vloot deed een uitbraakpoging waarop de Britten hen aanvielen. Het Historisch Nieuwsblad geeft met zijn WOI-krant een overzicht van de berichtgeving uit d...
De Oranjevrouwen hebben afgelopen zondag geschiedenis geschreven met de eerste EK-titel ooit. Zou dit de maatschappelijke impact van vrouwenvoetbal vergroten?
Archeologen hebben bij het Overijsselse Dalfsen het grootste grafveld uit de steentijd in heel Noordwest-Europa gevonden. Het grafveld bevat 120 graven. Door deze enorme hoeveelheid graven kunnen wetenschappelijke theorieën de prullenbak in: in de prehistorie was begraven worden niet weggelegd...
Ondanks de neutraliteit van Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) was er aan veel producten al snel een tekort. De grens met het bezette België zat op slot en beide strijdende partijen torpedeerden handelsschepen op zee of maakten de lading buit. Als we de Engelsen moeten gelove...
Deze maand is het zeventig jaar geleden dat de geallieerden Nederland bevrijdden. Het censureren van nieuws en propaganda vertekenden in de vijf bezettingsjaren de waarheid. Wat er allemaal precies was gebeurd, wist dus eigenlijk niemand. Hoe doortastend de bezetter was in het verkondigen van ...
Kennislink duikt in de geschiedenis van het verdeelde Nigeria en vraagt David Ehrhardt, Leidse onderzoeker naar conflicten in Nigeria, om uitleg. Hoe is de verdeling tussen noord en zuid ontstaan en wat heeft dat met Boko Haram te maken?
Te Wapen! is het enigszins bloeddorstige thema van de Week van de Klassieken. Wapengekletter kwam veel voor in het Griekenland van de vijfde eeuw voor Christus. In deze periode lagen Griekse stadstaten als Sparta, Athene en Thebe vaak met elkaar in de clinch. Naast zeeslagen vochten ...
Op 8 maart is het weer Internationale Vrouwendag. Een dag waarop we de vrouwenemancipatie vieren. Hollandse vrouwen staan al eeuwen internationaal bekend om hun zelfstandigheid en assertiviteit. Minder bekend is dat zij in de zeventiende eeuw bijna net zo vaak als mannen in aanraking kwamen me...
In het Joods Historisch Museum is een bijzondere tentoonstelling te zien: Joden in de Cariben, vier eeuwen geschiedenis in Suriname en Curaçao. Voor het eerst in de geschiedenis wordt hiermee een overzicht gegeven van deze koloniale geschiedenis en daar ging aardig wat onderzoek aan vooraf. De...
Het is begin februari 1916. Terwijl in Europa de hevigste oorlog ooit woedt, is in het neutrale Nederland het ontslag van de minister van Financiën groot nieuws. Zijn privéleven zou hier de oorzaak van zijn geweest, volgens een krantenbericht. Het Historisch Nieuwsblad geeft met zijn ...
Bij historische films is het altijd erg makkelijk om te roepen dat het niet klopt, zo ook bij het nieuwe heldenepos Michiel de Ruyter. Vandaar dat Kennislink in gesprek gaat met scenarioschrijver Alex van Galen, die graag zijn keuzes uitlegt. Historicus en biograaf van De Ruyter Ronald Prud...
Wat doe je als je een film maakt over de bekendste zeevaarder uit de Nederlandse geschiedenis? Schipperen tussen feit en fictie. In het geval van Michiel de Ruyter geeft dat niet, op wat uitzonderingen na. Het is terug te zien dat er historisch onderzoek is gedaan maar ook dat er keuzes gemaak...
De Verenigde Naties heeft 2015 uitgeroepen tot het Internationale Jaar van het Licht. In Nederland trapten we af op 15 januari in NEMO met een middag vol verlichtende sessies van wetenschappers en kunstenaars. Geheel volgens de doelstellingen van de VN, met licht als bindmiddel tussen wetensch...
Paus Franciscus wil met de bezem door de kerk: het geestelijke bestuursapparaat, de Curie, moet hervormd worden want ze lijdt volgens hem aan ‘spirituele Alzheimer’. Het magere applaus dat volgde, gaf mooi aan wat de aanwezige kardinalen hiervan vonden. Mij lijkt het wijs voor de p...
Eind 2014 kwam er een bijzonder boek uit, al was het maar vanwege de omvang: de enorme Bosatlas van het cultureel erfgoed telt 416 pagina’s. Drie jaar geleden was daar ook al de nog dikkere (576 pagina’s) Bosatlas van de geschiedenis van Nederland. Gelukkig geen m...
Met de Top 2000 voor de deur is het einde van het jaar echt in zicht. Veel muziekliefhebbers stemden op hun favoriete nummers en kijken reikhalzend uit naar dit legendarische muziekprogramma. Maar waarom? Popmuziek beïnvloedt ons humeur, roept herinneringen op, geeft steun… Arno van der Hoeven...
Ondanks dat de stad Carthago meerdere malen is verwoest en uiteindelijk in verval is geraakt, verloor zij niet haar reputatie. Een wereldstad, bevolkt door slinkse handelaren met een superieure oorlogsvloot. Gevreesd, bewonderd en van invloed op velen. Het komt allemaal terug in het nieuwe boe...
Een primeur. Voor het eerst in de geschiedenis heeft het Rijksmuseum van Oudheden een tentoonstelling over de antieke stad Carthago kunnen samenstellen. Het museum toont meer dan 300 voorwerpen, zowel uit hun eigen collectie als bruiklenen uit Tunesië en bekende Europese musea. Kennislink is e...
December is de ultieme feestmaand en daar horen cadeautjes én lekker lezen voor de open haard bij. Maar wat te geven of te lezen met de feestdagen? De redactie Geschiedenis, Taal & Cultuur van Kennislink tipt drie interessante wetenschappelijke boeken. Leuk voor in de zak of onder de boom!...
Ons cultureel erfgoed staat in de schijnwerpers. Niet alleen doen wetenschappers er veel onderzoek naar; iedereen heeft er wel een mening over. De discussie rond Zwarte Piet is hier een mooi voorbeeld van. Een echte Nederlandse traditie waar niet aan getoornd mag worden, of toch wel? Wetenscha...
Als de vijand je vader wordt…, de titel van een lezing over verzwegen nakomelingen van Nederlandse soldaten in Indië. Annegriet Wietsma hield deze ontroerende lezing in het kader van de Maand van de Geschiedenis met thema Vriend & Vijand. Kennislink voelde haar vervolgens grondig ...
Kunstschilder George Hendrik Breitner (1857-1923) had geen modderfiguur geslagen in een CSI-serie, zo nauwkeurig observeerde hij honderd jaar geleden locaties en taferelen. Met moord had het alleen niets te maken: Breitner legde juist het leven vast. Ter plekke maakte hij snelle schetsen en fo...
Social Media, Netflix, Xbox… er zijn tegenwoordig duizend-en-één manieren om jezelf te vermaken. Dat doen we massaal en het liefst achter de computer. Maar hoe kwamen onze voorouders de avond door, in een tijd zonder tv, tablet of wat dan ook met batterij of stekker? Onderzoekers naar po...
Porno iets van onze tijd? Vergeet het maar. Het was schunnigheid troef in vroegere tijden. Deze week verscheen hier een mooi voorbeeld van: het boek Vieze liedjes uit de 17e en 18e eeuw. Bijna honderd liedjes zijn geselecteerd en voorzien van zeer interessant commentaar op het sekslev...
Archeoloog Louwrens Hacquebord reisde de afgelopen twee weken met een supersnel patrouilleschip van de Koninklijke Marine naar het Noorse eiland Jan Mayen. Hier ontdekte hij nieuwe sporen van Nederlandse walvisvaarders uit de zeventiende eeuw. Zojuist weer in Den Helder aangekomen, spreekt hij...
De neanderthaler heeft zich een stuk minder lang staande weten te houden dan we dachten: ongeveer 40.000 jaar geleden stierven ze uit. De Homo sapiens verscheen echter ook eerder op het toneel, waardoor de twee wel duizenden jaren naast elkaar hebben geleefd in Europa. Dit blijkt uit ...
Volgens de officiële islamitische leer is de Koran rond 650 op schrift gesteld. Sommige Westerse islamologen zijn echter sceptisch over dit vroege jaartal en gaan uit van een geleidelijke opschriftstelling, pas vanaf de 9e eeuw. Recent onderzoek naar eeuwenoude Koranfragmenten op perkament en ...
In Oegstgeest is een unieke zilver-met-gouden schaal gevonden uit 600 na Christus. De vondst toont volgens Leidse archeoloog Jasper de Bruin aan dat bij Oegstgeest een internationale handelsnederzetting lag.
Het verhaal over een verdwenen leger van 50.000 man in de Egyptische woestijn klonk al onwaarschijnlijk, maar blijkt dat nu ook te zijn. De Perzen werden domweg verslagen in de zesde eeuw voor Christus. Dit enorme verlies werd verzwegen om de opstand van de rebellerende Egyptenaren niet verder...