Zijn er ooit contacten geweest tussen de moderne mens en zijn harige geslachtsgenoot de Neanderthaler? Over die vraag is al lang discussie gaande in de wetenschap. Resultaten van nieuw onderzoek wijzen erop dat de Neanderthaler misschien wel veel eerder uitstierf dan tot nu toe gedacht. En noo...

Voor de Maand van de Geschiedenis, met thema Vorst & Volk, zet Kennislink het vorstenhuis en het ontstaan ervan even op de voorgrond. Nederland is sinds 200 jaar een koninkrijk. Wat gebeurde er in 1813 allemaal in ons land en daarbuiten?

De Republiek der Nederlanden had nauwelijks een centrale regering. Belangrijke staatstaken als oorlog voeren op zee werden noodgedwongen uitbesteed aan kapitalistische ‘ondernemers’. Die commerciële oorlogen waren tijdens de Gouden Eeuw een belangrijke bron van macht. Maar uiteinde...

Buiten vriest het dat het kraakt en ligt de sneeuw centimeters hoog: echt Hollands winterweer. Het perfecte moment om lekker binnen op de bank een historisch boek te lezen. Hier twee aanraders van de Geschiedenisredacteuren van Kennislink om de winter mee door te komen.

Hoe zag de muziekcultuur van Oost-Duitse jongeren ten tijde van de DDR eruit en hoe ging de communistische staat daarmee om? Om die vraag te beantwoorden dook Marlene Schrijnders, voormalig student Duitslandstudies aan de Universiteit van Amsterdam, de Berlijnse archieven in. Met haar onderzoe...

Steeds vaker vinden archeologen ten oosten van de Rijn in Duitsland restanten van Romeinse militaire nederzettingen. Dat duidt erop dat de Romeinen buiten de Limes, de versterkte grens van hun rijk, veel actiever waren dan gedacht.

Joep Leerssen won in 2008 de Spinozapremie, ook wel de ‘Nederlandse Nobelprijs’ genoemd. Hij kreeg de prijs voor zijn vernieuwende bijdragen aan de Europese Studies, cultuurnationalisme en de ‘imagologie’, de studie naar nationale stereotypen. Vier jaar later is Kennisl...

Scheepten de Columbus en de Spaanse ontdekkers van de Nieuwe Wereld de daar wonende indianen af met spiegeltjes en kraaltjes om zichzelf te verrijken met gouden bergen? Nee, zo ging het niet, betoogt Floris Keehnen, student Caribische Archeologie aan de Universiteit Leiden in zijn masterscript...

Vorige week werd in Amsterdam de replica-tentoonstelling ‘Toetanchamon, zijn graf en zijn schatten’ geopend. De ontdekking van zijn graf maakte Toetanchamon een van de beroemdste koningen uit het oude Egypte. En dat terwijl ‘Koning Toet’ geen groot heerser was, en er over zijn leven vrij weini...

De Euro als gezamenlijke Europese munt is een politiek project, hoor je in de huidige crisis vaak zeggen. Is de munt inderdaad ontstaan uit politiek opportunisme? Veel heeft in ieder geval te maken met de omstreden hereniging van Duitsland na de val van de Berlijnse Muur.

Het imago van de Neanderthaler, een prehistorische geslachtsgenoot van de mens die tot zo’n 32.000 jaar geleden in Europa leefde, is nog altijd niet al te best. Maar nieuw onderzoek wijst uit dat ze mogelijk in staat waren om geavanceerde gereedschappen en sieraden voor zichzelf te maken. Ze n...

In het ongebruikelijke Amerikaanse kiesstelsel wordt ‘de hoogste baas’ niet rechtstreeks door het volk gekozen, maar middels een kiescollege van 535 mannen en vrouwen. Dat systeem is al zo oud als de VS zelf, maar waar komt het eigenlijk vandaan?

Het maakte nogal wat los in de media. Het bericht dat een historicus van de prestigieuze Universiteit van Harvard een authentiek fragment van een onbekend evangelie had ontdekt waarin Jezus zicht richt tot ‘mijn vrouw’. Maar het Vaticaan sprak al snel van een vervalsing. Wie heeft ...

Nog altijd zit het wereldberoemde Stonehenge vol geheimen. Uit nieuw onderzoek blijkt nu dat het mysterieuze monument in de prehistorie enkel uit één specifieke richting bekeken moest worden. En dat is weer een nieuw bewijs dat Stonehenge een belangrijke astronomische functie had.

Tijdens een groot deel van de zeventiende eeuw was Nederland een rijke, welvarende republiek en een van de grootmachten op het wereldtoneel. Gedurende de achttiende eeuw overheersten economische stagnatie en achteruitgang. De verschillen tussen rijk en arm werden snel groter. Rond 1750 telde d...

Ook anno 2012 blijft de Tweede Wereldoorlog een onuitputtelijke bron van boeiende historische verhalen en nieuwe inzichten. De periode 1939 – 1945 is dan ook een geliefd onderwerp bij schrijvers en liefhebbers van geschiedenisboeken. De volgende recente oorlogsboeken zijn volgens de Kenn...

Op 12 september zijn er weer verkiezingen. Democratie lijkt een vanzelfsprekendheid, maar is dat niet. Ook in ons land is op hoog niveau flink geflirt met antidemocratische denkbeelden.

Nederlands, Engels, Frans en andere talen die tot de Indo-Europese taalfamilie behoren hebben zoveel overeenkomsten dat er sprake moet zijn van één gezamenlijke oertaal. Waar deze oude taal ooit gesproken werd is al lang onderwerp van discussie. Nieuw-Zeelandse taalwetenschappers denken een an...

Henk Feldmeijer was een van de fanatiekste Nederlandse nazi’s. Hij kreeg van de Duitsers de opdracht om als ‘Voorman’ een Nederlandse SS-divisie op te richten. Historicus Bas Kromhout schreef een biografie over hem.

Wat doe je als je merkt dat al je lang overleden en begraven familieleden niet vergaan maar door natuurlijke mummieficatie bij je blijven? Je gaat het proces imiteren. Op die manier ontstond er zevenduizend jaar geleden onder jager-verzamelaars in de Chileense Atacamawoestijn al een levendige ...

Onderzoekers van de universiteiten van Barcelona en York hebben aanwijzingen gevonden dat de Neanderthaler kennis moet hebben gehad van medicinale planten. Dat schrijven ze deze week in het vakblad Naturwissenschaften – The Science of Nature.

Toen Berlijn in augustus 1936 de Olympische Spelen organiseerde zag Adolf Hitler er hoogstpersoonlijk op toe dat de donkere kanten van het Derde Rijk zorgvuldig werden weggepoetst. Van jodenvervolging en oorlogszuchtige taal was niets te merken. Voor heel even dan.

Toen de Tachtigjarige Oorlog al begonnen was maar Amsterdam nog een streng katholiek stadsbestuur had, werd er in die stad een levendig publiek debat gevoerd. Verschillende kampen gebruikten een spindokter-achtige mediastrategie in om de stadsbevolking achter zich te krijgen. Dat ging veel ver...

Pottenbakkers in het prehistorische China waren er nog eerder bij dan we al wisten. In een grot zijn potscherven aangetroffen die maar liefst 20.000 jaar oud zijn. Dat is meer dan 10.000 jaar voor de ontdekking van de landbouw. Maar waar diende dit prehistorische serviesgoed voor?

In een opiniestuk roepen drie directeuren van vooraanstaande historische onderzoekinstituten op het Nederlandse optreden tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog opnieuw onder de loep te nemen. Maar wat valt er nog toe te voegen aan het historisch onderzoek dat al gedaan is?

Opnieuw is er een ouderdomsrecord voor prehistorische kunst gesneuveld. In Noord-Spanje zijn grottekeningen aangetroffen die meer dan 40.800 jaar oud moeten zijn. Nu nog de vraag wie ze heeft gemaakt. Een ‘gewone’ vroege mensachtige of toch de al lang uitgestorven Neanderthaler?

Helemaal klaar zijn ze in Polen en Oekraïne voor het EK-voetbal. Veel van de speelsteden hebben echter een bloedige, maar in het Westen niet altijd even bekende geschiedenis. Zowel de Nazi’s als de communisten hebben er meedogenloos huisgehouden.

In sommige families zit veel geld, in andere veel minder. Het ontstaan van ongelijkheid tussen groepen mensen is een langdurig proces geweest. Volgens een groep Britse archeologen liggen de kiemen hiervan in de tijd dat onze voorouders voor het eerst aan landbouw gingen doen. Toen ontstond het...

De reeds in 2007 ontdekte grottekeningen bij de Zuid-Franse vindplaats Abri Castanet zijn maar liefst 37.000 jaar oud. Dat blijkt uit betrouwbare koolstofdatering. Daarmee gelden de tekeningen in ieder geval vooralsnog als de oudst bekende uitingen van prehistorische kunst in Europa.

Al jaren zet UvA-Archeoloog Joris Kila zich in voor de bescherming van cultureel erfgoed in conflictgebieden. Hij bezocht brandhaarden als Libië en Egypte en onlangs kreeg hij een belangrijke internationale prijs – de Art Protection and Security Award 2012 – toegekend. “Ik pr...