In de kernfusiecentrales van de toekomst wordt energie opgewekt uit plasma, ongeveer tien keer zo heet als het binnenste van de zon. Waar stop je dat plasma in om te voorkomen dat alles smelt door de extreme hitte?

Het is er niet te warm, maar ook niet te koud. Het is een rotsachtige planeet, net als die van ons. Is Gliese 581g een tweelingzusje van de aarde? We weten het nog niet, maar het zóu kunnen.

Niet twee sterrenstelsels, maar twee clusters van elk honderden stelsels zijn in volle botsing gefotografeerd. Een gigantische schokgolf vergezelt ze daarbij. De botsing duurt miljoenen jaren, en bevestigt een dertig jaar oude theorie.

Niels Bohr en Werner Heisenberg waren briljante natuurkundigen, verantwoordelijk voor grootse doorbraken in de quantumfysica. De Tweede Wereldoorlog dreef een wig tussen de twee vrienden en na een wandeling van tien minuten was de vriendschap voorgoed bekoeld. Wat gebeurde er?

Het heelal volgens Einstein is mooi logisch: overal gelden dezelfde natuurwetten. Maar Australische astrofysici deden metingen waaruit blijkt dat de elektromagnetische kracht niet overal even sterk is. Maakten ze een meetfout, of had Einstein het niet goed?

Aan sommige voetballers worden magische krachten toegeschreven, maar ook voor hen gelden gewoon de natuurwetten. Franse onderzoekers berekenden het pad van een wonderbaarlijke vrije trap.

De Herschel-ruimtetelescoop heeft een ster gevonden die volgens sterrenkundigen niet kan bestaan. De buitenste gaslagen van koolstofster CW Leonis bevatten namelijk volop waterdamp. De vinders publiceren hun resultaten deze week in Nature.

Naast zonne-, wind- en waterkrachtenergie is er een nieuwe bron van gratis energie in zicht. De elektrische spanning tussen de aarde en de wolken die onweer veroorzaakt kan misschien afgetapt worden. Bijkomend voordeel: geen blikseminslagen meer!

Hoe meer exoplaneten we ontdekken, hoe duidelijker het wordt dat ons zonnestelsel verre van uniek is. Bij ster HD10180 in het sterrenbeeld Waterslang zijn minstens vijf planeten gevonden – waarschijnlijk zelfs zeven. Ze zijn bovendien allemaal kleiner dan Jupiter.

Grote, zware pasgeboren sterren kunnen golven in hun geboortewolk maken, niet heel verschillend van watergolven door de wind. Door die golven ontstaan drukverschillen in de wolk, die tot raadselachtige structuren leiden.

Eeuwenlang dachten we dat de aarde uniek was in het heelal. Nu nieuwe telescopen bakken vol planeten van andere zonnen ontdekken rijst de vraag of dat wel zo is. Het lijkt een kwestie van tijd totdat het tweelingzusje van de aarde wordt ontdekt.

Het gedrag van sterrenclusters in het drukke centrum van de Melkweg is lastig te bestuderen. Ruimtetelescopen kunnen geen heel cluster in beeld krijgen, terwijl telescopen op aarde gehinderd worden door de atmosfeer. Astronomen verzonnen een list om de storende atmosfeer buitenspel te zetten.

Slechts drie maanden nadat de deeltjesversneller Large Hadron Collider (LHC) succesvol in werking is gesteld, maken onderzoekers bekend dat ze een deel van het standaardmodel van de deeltjesfysica hebben herontdekt. Nu is de weg vrij voor de ontdekking van het Higgsboson.

De Kepler-satelliet heeft al tenminste 140 aardachtige planeten ontdekt, aldus een aan het project verbonden onderzoeker. Maar hoe kom je erachter of daar ook aardachtige omstandigheden heersen? Franse onderzoekers zochten de oplossing dicht bij huis.

Een microquasar in sterrenstelsel NGC 7793 is maar een paar keer zo zwaar als onze zon, maar hij blaast een bel van heet gas de ruimte in die duizend lichtjaar groot is. Sterrenkundigen ontdekten het en verbazen zich over de kracht van het piepkleine zwarte gat.

De krachtigste röntgenlaser ter wereld kan een atoom van al zijn elektronen ontdoen, zodat slechts de kern overblijft. Het opent de weg naar gloednieuwe experimenten.

Het lijkt een vreemd verband, maar toch: een toegenomen concentratie koolstofdioxide in de atmosfeer van de aarde kan ervoor zorgen dat ruimte-afval langer om de aarde blijft hangen. Moeten we ons zorgen maken?

Nog nooit eerder slaagden astronomen erin om zoveel over een exoplaneet te weten te komen als nu, over HD209458b. Op de Jupiterachtige planeet wordt het weerbeeld bepaald door superstormen van giftig gas.

Wereldwijd liggen meer dan 100 miljoen landmijnen verborgen. Het opruimen daarvan is duur en moeilijk. Natuurkundigen bedachten een elegante en goedkope oplossing.

De Kepler-satelliet is begonnen met meten, en hoe! Binnen zes weken vond de Amerikaanse planetenspeurder maar liefst 750 kandidaat-exoplaneten. De eerste helft daarvan is vrijgegeven voor verder onderzoek.

Van het ene op het andere moment onzichtbaar worden lukt nog niet, maar metamaterialen die het licht om voorwerpen heen kunnen buigen worden steeds geavanceerder. De eerste toepassingen zijn in zicht.

Onder de winnaars van de Spinozapremie 2010 bevindt zich ook de Leidse astronoom Marijn Franx. Hij ontwikkelde methoden om sterrenstelsels op te sporen van meer dan 12 miljard jaar oud.

De winnaars van de Spinozaprijzen voor 2010 zijn bekend. De Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk onderzoek (NWO) keert de ‘Nederlandse Nobelprijzen’ jaarlijks uit voor Nederlands toponderzoek.

Als er buitenaards leven in ons zonnestelsel is, zou dat wel eens op Saturnusmaan Titan kunnen zijn. Sterrenkundigen ontdekten dat de samenstelling van de dampkring van de maan daar aanwijzingen voor bevat.

Het heelal straalt in vele kleuren, van gammastraling tot zichtbaar licht en van infrarood tot radiogolven. De nieuwe Europese radiotelescoop LOFAR richt zich vanaf deze zomer op lange radiogolven uit het oude heelal. Het hart van LOFAR staat in Nederland.

Niet alleen auto’s maar ook satellieten worden tegenwoordig uitgerust met een energiezuinige hybrideaandrijving. De Japanse satelliet IKAROS kreeg naast een efficiënte ionenmotor een enorm zeil mee, om te varen op zonne-energie.

Het is één van de grootste openstaande raadsels in de natuurwetenschappen: waarom bestaat ons heelal voor het overgrote merendeel uit materie? Waar is alle antimaterie gebleven? Wetenschappers van het Amerikaanse Fermilab vonden een hint.

Op 16 mei 1960 maakte Theodore Maiman in zijn lab de eerste officieel bevestigde laserpuls. Wat toen nog een ‘oplossing op zoek naar een probleem’ was, vormt nu de ruggengraat van de experimentele natuurkunde. De laser viert dit jaar zijn vijftigste verjaardag.

Vrijdag begint de Amerikaanse space shuttle Atlantis na 25 jaar trouwe dienst aan zijn laatste vlucht. Later dit jaar gaan ook zijn nog actieve soortgenoten, Discovery en Endeavour, uit dienst.

Controle over het weer, dat is een wens waar wetenschappers al veel tijd en moeite in hebben gestoken. Een nieuwe vinding laat zien dat lasers kunnen worden ingezet om regen te doen vallen. Geen oplossing voor droogte, wel een stap dichterbij een weerbericht op bestelling.