Mondkapjes als struikelblok
De roep om bredere invoering van het verplichte mondkapje klinkt steeds luider. Het kabinet heeft nu het OMT om advies hierover gevraagd. NEMO Kennislink onderzocht de gevolgen voor horenden en doven.
Erica Renckens was eigenlijk van plan Toegepaste Communicatiewetenschappen te gaan studeren, maar is door een gelukkig toeval bij Taalwetenschap in Nijmegen beland. Inmiddels heeft ze beide vakgebieden gecombineerd in haar bedrijf Tatataal. Als wetenschapsjournalist schrijft ze over taal, hersenen en cognitie, en als auteur ontwikkelt ze lesmateriaal, voornamelijk voor het voortgezet onderwijs. In haar vrije tijd leest ze alles wat los en vast zit, volgt ze de muziekwereld of is ze aan het (beach)volleyballen.
De roep om bredere invoering van het verplichte mondkapje klinkt steeds luider. Het kabinet heeft nu het OMT om advies hierover gevraagd. NEMO Kennislink onderzocht de gevolgen voor horenden en doven.
Lange tijd werd onderzoek naar het ontstaan van taal gezien als pure speculatie. Sverker Johansson laat in De oorsprong van taal zien dat deze tijden inmiddels – terecht – achter ons liggen.
Welke genen spelen een rol bij stotteren? Onderzoekers van het Max Planck Instituut en het Erasmus MC zoeken het uit. NEMO Kennislink-redacteur Erica stottert zelf ook en doet mee aan het onderzoek.
Woorden die anders klinken kunnen óf een nieuw woord zijn óf een bekend woord zijn dat met een accent wordt uitgesproken. Vanaf 19 maanden horen peuters het verschil.
Voor een computer spraak kan herkennen, zal hij eerst de taal moeten leren. Dit doet hij door heel veel voorbeelden te analyseren.
Een automatische spraakherkenner zet menselijke spraak om in tekst. Maar spraak is geluidstrillingen en een computer werkt alleen met bits en bytes. Er komt dus nogal wat bij kijken voor een computer precies weet wat je zegt.
Jongeren vinden het belangrijk om correct Nederlands te kunnen spreken en schrijven. In informele situaties gaan ze een stuk soepeler met taal om.
Britse wetenschappers ontwikkelen een computer die kan zien welke taal je spreekt. Een handig hulpmiddel voor een spraakherkenner in een rumoerige omgeving.
Duitse wetenschappers hebben een nieuw toetsenbord ontwikkeld: de TypeRight. Het toetsenbord denkt met je mee en verzwaart automatisch de toetsen van letters die je waarschijnlijk niet wil indrukken. Zo maak je een stuk minder typefouten.
Communiceren met je computer is al jaren mogelijk. Je verzendt je boodschap via de knopjes op je muis of toetsenbord en ontvangt een reactie terug via het beeldscherm. Dankzij spraak- en taaltechnologie is het steeds vaker ook mogelijk om door middel van spraak met je computer te communiceren....
Bijna één op de vijf brugklassers heeft een flinke achterstand in technisch lezen. Dit concludeert Truus Schijf, promovenda aan de Universiteit van Amsterdam, in haar proefschrift . Deze leerlingen hebben moeite om de juiste klank te koppelen aan letters en woorden. Sommige van deze kinderen k...
Kinderen die langere tijd muziekonderwijs krijgen, hebben betere leesvaardigheden dan kinderen die dit niet krijgen. Zo blijkt uit onderzoek van wetenschappers van de Long Island University. De muzieklessen stimuleren vaardigheden die ook van pas komen bij het lezen. De onderzoekers pleiten er...
Met een cochleair implantaat kunnen sommige doven toch horen. Niet zo goed als iemand met een gezond werkend oor, maar sommigen kunnen er vrij makkelijk spraak mee verstaan. Dit is onder andere afhankelijk van hoe lang iemand al doof is en of hij vroeger wel gesproken taal heeft geleerd.
Liplezen is voor veel doven en slechthorenden een uitkomst. Sommige klanken zijn echter visueel moeilijk van elkaar te onderscheiden. Onderzoekers van het Massachusetts Institute of Technology ontwikkelen een apparaatje dat het geluid omzet in trillingen. Zo kan de dove of slechthorende ook vo...
In China staat een restaurant genaamd “Translate Server Error”. De eigenaar probeerde de naam van zijn restaurant te vertalen via Google Translate of Babel Fish. Helaas zei de vertaling toch net iets anders dan hij eigenlijk bedoelde. Waarom vertaalcomputers nog niet helemaal te vertrouwen zij...
Teksten in VMBO-schoolboeken zijn te makkelijk, zo blijkt uit onderzoek van de Utrechtse promovenda Jentine Land. De leerlingen hebben moeite om de teksten met korte zinnen zonder duidelijke structuur te begrijpen.
IBM heeft patent aangevraagd op een nieuwe vorm van spraaksynthese. Met hun nieuwe techniek spreekt de computer met kleine haperingen en korte pauzes. Net als echte mensen doen.
Het Enschedese bedrijf Telecats heeft samen met de Rechtbank Almelo RechtSpraakHerkenning ontwikkeld. Dit systeem zet de gesprekken tijdens zittingen om in tekst. Zo kan de rechter achteraf makkelijk terugvinden wat een verdachte of getuige precies zei.
Europese wetenschappers hebben een spraakherkenner ontwikkeld voor het Pools en het Italiaans die gesproken volzinnen verstaat. Mensen spreken zelden zonder haperingen in grammaticaal perfecte zinnen. Voor een computer is het daarom lastig om gewone mensentaal te verwerken. Voor het Nederlands...
Als je weet wat je zoekt, kan je met een zoekmachine simpel in documenten zoeken. Als je niet precies weet wat je zoekt, maar alle relevante informatie uit een grote hoeveelheid documenten wil filteren, kan je gebruik maken van text mining. De nieuwe Maastrichtse bijzonder hoogleraar Text mini...
Dove kinderen die in het dagelijks leven vooral Nederlandse Gebarentaal ‘spreken’, hebben meer moeite met het schrijven in het Nederlands dan hun dove en horende leeftijdsgenootjes die geen gebarentaal gebruiken. De Nijmeegse promovenda Liesbeth van Beijsterveldt heeft hun schrijffouten onderz...
Met behulp van Optical Character Recognition (OCR) is het mogelijk om een tekst op papier om te zetten naar een tekst op je computerscherm. De techniek werkt echter nog verre van perfect: de digitale tekst staat vaak vol met herkenningsfouten. Wetenschappers hebben verschillende taaltechnologi...
Amerikaanse taalkundigen roepen bedrijven op om sms-software te ontwikkelen die woorden voorspelt (T9) voor bedreigde talen. Wanneer sms’en in deze talen makkelijker is, zal het volgens hen ook vaker gebruikt worden. De talen zullen zo nieuw leven ingeblazen krijgen. De invoering van software ...
Sinds kort kunnen blinden en slechtzienden hun boeken (braille of gesproken) bestellen via de spraakcomputer van het Loket Aangepast-lezen in Den Haag. Het Enschedese bedrijf Telecats heeft hiervoor de bestaande spraakherkenningsoftware Nuance aangepast. Leden kunnen nu 24 uur per dag hun boek...
Vorige week is aan de Radboud Universiteit Nijmegen het Corpus Nederlandse Gebarentaal gepresenteerd. In deze beeldbank staat voor 72 uur film van gebarende doven. Niet alleen taalwetenschappers zullen veel aan deze verzameling hebben, ook iedereen die iets met gebarentaal te maken heeft kan h...
Minister Plasterk heeft 9 miljoen euro extra subsidie toegezegd aan het Europese onderzoeksproject CLARIN. Het doel van het project, gecoördineerd door de Universiteit Utrecht, is om Europese digitale archieven breed toegankelijk te maken. Hiervoor ontwerpen de onderzoekers verschillende nieuw...
Promovenda Adriana Zekveld heeft onderzocht of de tekstuele output van een automatische spraakherkenner doven en slechthorenden kan helpen bij het verstaan van spraak. Hoewel het combineren van de imperfecte visuele en auditieve input erg lastig blijkt, hadden de proefpersonen in haar onderzoe...
Iedereen wil het als hij met zijn huiswerk bezig is: de juiste hulp op het juiste moment. Stiekem maken we de laatste jaren al steeds meer gebruik van taaltechnologische toepassingen, zoals zoekmachines en spelling- en grammaticacontrole. Wat kunnen we in de toekomst allemaal nog aan handighed...
Autistische kinderen verwerken taal en geluid net wat langzamer dan gezonde kinderen. Dit hebben onderzoekers van het Children’s Hospital in Philadelphia (VS) gevonden met een speciale MEG-hersenscan. Verder onderzoek kan misschien leiden tot een betere diagnose en behandeling van autisme.
Onbegrijpelijke taal van de overheid scoort hoog in de irritatie-top10. De overheid is daarom druk bezig om haar brieven en formulieren voor burgers beter leesbaar te maken. Komende donderdag wordt de Best Schrijvende Ambtenaar 2008 bekend gemaakt. Ook is er software uitgebracht die ambtenaren...
Vandaag spreekt de nieuwe hoogleraar Spraaktechnologie, prof. dr. ir. David van Leeuwen, aan de Radboud Universiteit zijn inaugurele rede uit. Hij zal zich de komende jaren bezighouden met spraaktechnologie en haar toepassingen. In zijn oratie legt hij uit waarom het voor een computer zo moeil...
Sinds deze week is het mogelijk om met je iPhone te googlen. Niet alleen via het touchscreen, maar ook met je stem. Google heeft een applicatie op de markt gebracht waarmee je met behulp van spraakherkenning je zoekwoorden in kunt vullen. Het is echter de vraag of Nederlanders hier iets aan zu...
Wetenschappers van de Universiteit Maastricht hebben vastgesteld welke hersengebieden actief zijn bij spraakherkenning en welke bij sprekeridentificatie. In Science leggen ze uit hoe ze dit met behulp van fMRI en data mining voor elkaar hebben gekregen. Hun bevindingen gaan in tegen bestaande ...