Mondkapjes als struikelblok
De roep om bredere invoering van het verplichte mondkapje klinkt steeds luider. Het kabinet heeft nu het OMT om advies hierover gevraagd. NEMO Kennislink onderzocht de gevolgen voor horenden en doven.
Erica Renckens (1982) was eigenlijk van plan Toegepaste Communicatiewetenschappen te gaan studeren, maar is door een gelukkig toeval bij Taalwetenschap in Nijmegen beland. Inmiddels heeft ze beide vakgebieden gecombineerd in haar bedrijf Tatataal. Als wetenschapsjournalist schrijft ze over taal, hersenen en cognitie, en als auteur ontwikkelt ze lesmateriaal, voornamelijk voor het voortgezet onderwijs. In haar vrije tijd leest ze alles wat los en vast zit, volgt ze de muziekwereld of is ze aan het (beach)volleyballen.
De roep om bredere invoering van het verplichte mondkapje klinkt steeds luider. Het kabinet heeft nu het OMT om advies hierover gevraagd. NEMO Kennislink onderzocht de gevolgen voor horenden en doven.
Lange tijd werd onderzoek naar het ontstaan van taal gezien als pure speculatie. Sverker Johansson laat in De oorsprong van taal zien dat deze tijden inmiddels – terecht – achter ons liggen.
Welke genen spelen een rol bij stotteren? Onderzoekers van het Max Planck Instituut en het Erasmus MC zoeken het uit. NEMO Kennislink-redacteur Erica stottert zelf ook en doet mee aan het onderzoek.
Steeds meer scholen maken gebruik van software om werkstukken te controleren op plagiaat, het gebruik van andermans tekst zonder juiste bronvermelding. Hoewel de software wel verdachte werkstukken aan kan wijzen, moet het eindoordeel nog altijd door de docent geveld worden.
De Gemeente Nijmegen heeft subsidie verleend aan de Radboud Universiteit, 2 zorginstellingen en een bedrijf om de CommPod te ontwikkelen. De CommPod is software voor op de iPod of de mobiele telefoon die autisten en jongeren met ernstige taal- en spraakproblemen helpt in lastige sociale situat...
De Politie Utrecht heeft samen met Dutchear BV de Kentekenlijn ontwikkeld. Hiermee kunnen agenten via hun mobiele telefoon voertuiginformatie opvragen zonder tussenkomst van de meldkamer. Doordat het systeem werkt met spraakherkenning en spraaksynthese kan de agent beide handen aan het stuur h...
Binnenkort neemt de klantenservice van de ABN AMRO een nieuw systeem in gebruik dat is ontwikkeld door het VoiceTeam van Logica Nederland BV. Je hoeft niet langer via een keuzemenu zelf de gewenste afdeling aan te geven, maar wordt vanzelf, door middel van automatische spraakherkenning, doorge...
Zowel in krantenkoppen als in kindertaal worden lidwoorden vaak achterwege gelaten. Onderzoekster Joke de Lange toont in haar proefschrift aan dat dit het gevolg is van een beperkte verwerkingscapaciteit. In het Italiaans kosten lidwoorden minder hersencapaciteit en worden ze dus ook minder ac...
Een veel gehoorde klacht over Apple’s iPhone is dat er geen spraakherkenning op zit. De Amerikaanse provider AT&T maakt het nu mogelijk om met behulp van spraakcommando’s te zoeken in de Gouden Gids. Ook Yahoo heeft het gebruik van een zoekmachine met de stem mogelijk gemaakt, ditmaal alle...
China is de strijd aangegaan met het Chinglish, het Engels vol met fouten dat veel Aziaten gebruiken. Het Chinglish lijkt zich echter alleen maar verder te ontwikkelen. Leidt dit tot een nieuwe wereldtaal, het Panglish, of zullen er verschillende varianten van het Engels uit voortkomen?
Spraak- en taaltechnologie kan veel tijd en kosten besparen bij het geven van spraaktherapie, zowel voor de patiënt als voor de therapeut. Zo heeft het EST-project uit Nijmegen onlangs de Nationale Zorgvernieuwingsprijs 2008 gewonnen voor een online spraaktherapie voor dysartriepatiënten. Ook ...
Zo’n 90% van alle talen heeft als standaard woordvolgorde ofwel onderwerp-lijdend voorwerp-werkwoord, ofwel onderwerp-werkwoord-lijdend voorwerp. Onderzoekers van de Universiteit van Chicago hebben aangetoond dat de eerste volgorde de meest natuurlijke is. Het is de volgorde van elke nieuwe ta...
Deze week is de Mobile Reader op de Europese markt gebracht, een softwarepakket voor de Nokia N82 dat gefotografeerde tekst herkent en vervolgens voorleest. Dit soort software bestond al een tijdje, maar nog niet eerder in zakformaat. Visueel gehandicapten en mensen met leesproblemen kunnen al...
Onderzoekers van het MIT (VS) hebben de controversiële onderzoeksresultaten van Dan Everett geverifieerd en verfijnd. De Pirahã-stam uit het Amazonegebied kent inderdaad geen telwoorden, maar gebruikt alleen ‘enkele’ en ‘meerdere’ om aantallen aan te geven. Zij tonen hiermee aan dat tellen nie...
Sinds vorige week kunnen Vlamingen zich abonneren op de AudioKrant. Op een speciale Daisy-cd staat meer dan 40 uur aan automatisch ingesproken nieuwsberichten. De gebruiker kan met een speciale Daisy-speler eenvoudig ‘bladeren’ naar de volgende zin, alinea of bladzijde.
Chinese onderzoekers hebben ontdekt dat verschillende soorten bijen in verschillende dialecten dansen om hun soortgenoten de weg naar voedsel te wijzen. De dansen mogen dan verschillend zijn, Aziatische en Europese bijen kunnen elkaar nog wel begrijpen. De bij lijkt tot veel meer cognitieve va...
Italiaanse onderzoekers kunnen aan hersenscans zien of je je moedertaal leest of een vreemde taal. Volgens hen wijzen hun resultaten erop dat de moedertaal anders in de hersenen wordt opgeslagen dan later geleerde talen. Een Nijmeegse hersenonderzoeker is het hier niet mee eens.
Woorden worden in de hersenen opgeslagen in semantische categorieën: ‘appel’ bij ‘fruit’ en ‘stoel’ bij ‘meubel’. Welke hersengebieden betrokken zijn bij de representatie van deze woorden kan alleen met een hersenscan met zekerheid worden vastgesteld. Onderzoekers hebben nu een model ontwikkel...
Onderzoekers van de University of Rochester (VS.) hebben aangetoond dat kinderen die op jonge leeftijd korte tijd van hun ouders gescheiden zijn, met een achterstand in hun taalontwikkeling naar de kleuterschool gaan. Waarschijnlijk is deze achterstand het gevolg van onvoldoende tijd en aandac...
De Koninklijke Bibliotheek in Den Haag heeft voldoende geld gekregen om 8 miljoen pagina’s uit historische kranten te digitaliseren. De oude pagina’s, van 1618 tot eind 20e eeuw, zullen hierna voor iedereen toegankelijk en doorzoekbaar worden. De historische pagina’s kunnen o...
Deze week wordt in Leiden de Digitale Statenvertaling 1637 gepresenteerd. 135 vrijwilligers zijn een jaar lang bezig geweest de originele Nederlandse bijbelvertaling over te typen, omdat automatische tekstherkenning niet mogelijk was. De nieuwe digitale versie is op woordniveau te doorzoeken e...
Uit onderzoek van wetenschappers aan de University of Toronto (Ca.) blijkt dat MSN- en sms-taal lang niet zo slecht is voor de taalvaardigheid van scholieren als veel volwassenen denken. Zo zijn er wel degelijk regels verbonden aan het gebruik ervan. Uit ander onderzoek lijkt te blijken dat ve...
Gesproken bronnen in archieven kunnen van grote waarde zijn voor wetenschappelijk onderzoek. Het nadeel van gesproken materiaal is dat je er meestal wel naar, maar niet in kunt zoeken. Met behulp van taal- en spraaktechnologie kan de spraak worden omgezet in een leesbare tekst waarin gezocht k...
Vogels leren, net als kinderen die leren spreken, al brabbelend hun ‘moedertaal’ te fluiten, zo blijkt uit onderzoek van MIT Cambridge (VS). Dit brabbelend onderzoeken van de fluitmogelijkheden vindt in een ander gedeelte van de hersenen plaats dan het gefluit van de getrainde deuntjes door ee...
Tijdens de vruchtbare periode in de menstruatiecyclus wordt de stem van een vrouw aantrekkelijker gevonden dan tijdens de overige dagen in de cyclus. Uit eerder onderzoek is gebleken dat de vrouwenstem tijdens deze periode ook iets hoger is. Waarschijnlijk zijn deze veranderingen het gevolg va...
Afasiepatiënten kunnen spraak beter verstaan als zij naast auditieve informatie ook visuele informatie (liplezen) kunnen gebruiken. Dit blijkt het promotie-onderzoek van de Groningse Julia Klitsch. Bovendien blijkt dat jongeren minder vatbaar zijn voor het McGurk-effect dan ouderen.
Twee taalkundigen hebben voor het Nintendo-spel My Word Coach 20.000 Nederlandse woorden geselecteerd en verdeeld over 20 moeilijkheidsniveaus. Zij hebben hiervoor gebruik gemaakt van de frequentie waarin de verschillende lemma’s voorkwamen in een verzameling teksten van 600 miljoen woorden. D...
Zou het niet mooi zijn als een stotteraar met één druk op de knop vloeiend kan spreken? Sinds kort lijkt deze droom voor stotteraars werkelijkheid geworden met de komst van de Speech Easy op de Nederlandse markt. Maar werkt dit apparaatje wel ècht en voor èlke stotteraar? En hoe dan?
Deze week is het de Week van de Ondertiteling. Steeds meer Nederlandse televisieprogramma’s moeten ondertiteld gaan worden, een arbeidsintensieve klus. Het NEON-project gaat verschillende mogelijkheden onderzoeken om met behulp van spraak- en taaltechnologie de ondertiteling zoveel mogelijk ge...
De dialecten op de verschillende Waddeneilanden worden steeds minder gesproken, doordat de gemeenschappen waarin de bewoners leven steeds minder geïsoleerd leven. Hierdoor worden de meeste Wadden-dialecten met uitsterven bedreigd. Alleen het Amelander dialect wordt nog door het merendeel van d...
Uit onderzoek van de George Mason University (VS) blijkt dat hardop denken peuters en kleuters helpt bij de uitvoering van motorische taken. Door in zichzelf te praten kunnen ze bovendien oefenen met taal, waardoor hun taalontwikkeling gestimuleerd wordt.