Leidse onderzoekers hebben een tijdje geleden ontdekt dat migraine kan leiden tot blijvende hersenschade, vooral bij frequente aanvallen. De behandeling zou zich dus niet alleen op pijnbestrijding moeten richten, maar ook op het voorkomen van aanvallen en daarmee het optreden van schade aan he...
Er is iets grondig mis in het onderzoek naar type 1 diabetes: er wordt vooral naar muizen gekeken en veel te weinig naar mensen. Aldus onderzoeker dr. Bart Roep, die het al eerder aan de stok had met ‘muizenonderzoekers’. Zijn collega prof. dr. Kees Melief is het deels met hem eens, maar wijst...
De biologische klok, regelaar van het dag- en nachtritme, reageert op verstoring van de slaap. Dat hebben Leidse fysiologen bewezen met onderzoek aan ratten. Het beeld van een klok die onafhankelijk van de slaapbehoefte doortikt, klopt dus niet. Tijdstippen van slapen en waken worden afgestemd...
Het moet sneller, simpeler en compacter. Dat geldt voor heel veel tegenwoordig, ook voor het identificeren van bacteriën en virussen. Op de afdeling Moleculaire Celbiologie werken onderzoekers aan een systeem dat uiteindelijk door huisartsen gebruikt moet kunnen worden. De laboratoriumuitslag,...
Genen van andere gevaarlijke ziekteverwekkers inbouwen in het gelekoortsvirus, dat klinkt meer als een activiteit voor bioterroristen dan een manier om de derde wereld vooruit te helpen. Toch doen de LUMC-onderzoekers die knutselen aan gevaarlijke virussen dat, en met de beste bedoelingen. Is ...
Onder en boven kan iedereen uit elkaar houden, en zijn eigen voor- en achterkant zal ook niemand verwisselen. Het verschil tussen links en rechts is andere koek: dat moeten kinderen vaak moeizaam leren. Toch kon bijna iedereen ze al ruim voor zijn geboorte uit elkaar houden. Zonder minuscule t...
Dat vrouwen die de pil slikken meer kans hebben op veneuze trombose, was al bekend. Nieuwe studies laten zien dat ook andere vaatziekten nog altijd meer voorkomen bij pilgebruiksters: het risico van hartinfarcten, hersenbloedingen verdubbelt en dichtslibbende beenaderen komen zelfs vier keer v...
Bij een MRI-scan is het al mooi als je details van een millimeter kunt onderscheiden in een mensenbuik. Voor dr. Bianca Hogers begint het pas op die schaal. Met de Magnetische Resonantie Microscoop bestudeert ze de minuscule hartjes van ongeboren kwartels en muizen. Niet een kwestie van ‘even ...
Stamcellen zijn voor allerlei medische toepassingen in beeld. Vooral jonge cellen zijn flexibel. Maar hoe kom je daaraan? Voor de cellen waaruit bot-, vet-, spier- en bindweefsel ontstaan is een nieuwe bron gevonden: vruchtwater. Jonge onderzoeker Elles in ’t Anker kreeg een prijs voor die ont...
Een borderline-persoonlijkheidsstoornis maakt iemand bijzonder lastig in de omgang, zegt psychiater dr. Thomas Rinne. Hij ontdekte dat kindermishandeling en seksueel misbruik meetbare hormonale ‘littekens’ achterlaten in de hersenen. Die lijken niet te repareren, maar met medicijnen zijn depre...
Prof. dr. Riccardo Fodde kan het mooi zeggen, begrijpelijk en met een licht Italiaans accent. Zijn oratie was een heldere uiteenzetting over de fundamenten van darmkanker. Vooral door het bestuderen van erfelijke vormen van de ziekte is er de laatste jaren veel vooruitgang geboekt. Hij is dan ...
Soja bevat stoffen die op vrouwelijke hormonen lijken. Leidse onderzoekers ontdekten een mechanisme dat kan verklaren waarom sojaproducten de botten versterken en sommige vormen van kanker helpen voorkomen. Verrassend is, dat we misschien moeten oppassen voor een overdosis soja. En hormoonther...
Het is nog maar 25 jaar geleden dat de eerste succesvolle ‘reageerbuisbevruchting’ plaatsvond. Tegenwoordig is de behandeling bijna gewoon geworden: één van iedere 61 Nederlandse baby’s wordt in het laboratorium verwekt. Waarom, en hoe gaat dat eigenlijk? Reageerbuizen komen er niet aan te pas...
Waarom krijgt de één alleen een dikke buik en verspreidt het vet zich bij een ander over het hele lichaam? Geen triviale vraag, want veel buikvet betekent meer kans op diabetes en hartziekten. Endocrinologen en hersenonderzoekers ontdekten dat de hersenen zich actief bemoeien met de vetverdeli...
Afweercellen van een kankerpatiënt kunnen het verschil niet zien tussen cellen van de tumor en gezonde exemplaren. Killercellen van een ander kunnen dat soms wel. De groep van prof. dr. Els Goulmy weet hoe dat komt en is klaar om die kennis te gebruiken. Er komt een stamceltransplantatie aan t...
Vitamine D is niet alleen goed voor de botten, maar lijkt ook belangrijk te zijn bij het voorkomen van diabetes. De stof kalmeert indirect de afweercellen die jeugddiabetes kunnen veroorzaken. Kunstmatige vitamine D-achtige stoffen werken zelfs nog beter en zijn goedkoop en veilig. Onderzoeker...
In het laboratorium zijn stamcellen ware alleskunners. Met een duwtje in de juiste richting transformeren ze zichzelf tot leverweefsel, kraakbeen of elk ander weefsel. Zelfs ritmisch kloppende hartspiercellen zijn te kweken. Kan dat allemaal ook in het lichaam van een patiënt? Het lijkt er wel...
Een sigaret doet niets goeds met het lichaam, maar de roker denkt dat wel. Help hem van dat idee af en hij is hard op weg zijn verslaving achter zich te laten, meent dr. Arie Dijkstra. Hij onderzoekt welke psychologische tactieken mensen met succes toepassen als ze breken met tabak.
Een voortdurende infectie met parasitaire wormen zorgt ervoor dat het afweersysteem allergische reacties onderdrukt. De antistoffen die een allergie kunnen veroorzaken zijn er vaak wel, maar krijgen niet de kans grote problemen te veroorzaken. Hoe komt dat?
Een tweeling moet het gezamenlijk zien te rooien in de baarmoeder. Dat gaat niet altijd goed. De ongeboren kinderen wisselen soms bloed met elkaar uit en als de één meer krijgt dan de ander, hebben ze daar beiden last van. Bijna twee jaar geleden startte het LUMC met een nieuwe behandeling, wa...
Buiktyfus is een groot probleem in zuidoost Azië. Salmonella typhi, de veroorzaker van de ziekte, gedijt goed bij een gebrekkige hygiëne. En dat heeft veel met armoede te maken, zegt infectioloog dr. Jaap van Dissel. Zijn afdeling helpt uit te zoeken hoe je met weinig geld zoveel mogelijk geva...
Na twaalf jaar voorbereidend onderzoek begon de afdeling KNO van het LUMC vorig jaar met het inbrengen van cochleaire implantaten bij doven en zeer slechthorenden. Met ongekend succes: op het gebied van spraakherkenning scoren de patiënten bijzonder hoog. Inzicht in de geheimen van het slakken...
Afweercellen kunnen op het eerste gezicht volkomen onlogische dingen doen. Zo kan een afweerreactie tegen een virus leiden tot transplantaatafstoting of een auto-immuunziekte. Hoe komt dat? Eén van de mogelijke verklaringen is moleculaire mimicry: sporen van de ziekteverwekker lijken zo op lic...
Orgaantransplantaties slagen niet altijd. Een donororgaan dat zijn vreemde afkomst te duidelijk laat zien, is al snel de klos: het immuunsysteem van de ontvangende patiënt gaat in de aanval. Efficiënt transplanteren betekent daarom een zoektocht naar de best passende patiënt op de wachtlijst. ...
Gentherapie is het toevoegen van gezonde genen aan de cellen van erfelijk zieke patiënten. Een mooi idee, maar waar blijven de grote successen die al zo lang voorspeld worden? Ze komen echt, meent moleculair bioloog prof. dr. Rob Hoeben, maar niet zonder gedegen basaal onderzoek. De wetenschap...
Een paar dagen snotteren of diarree is alles wat je merkt van een infectie met een adenovirus. Als je verder gezond bent tenminste. Patiëntjes die pas een beenmergtransplantatie hebben ondergaan, kunnen door deze infectie echter ernstig ziek worden en zelfs overlijden. Leidse en Amerikaanse on...
Hoe belangrijk de DNA-reparatiedienst in het binnenste van onze cellen is, blijkt pas als er iets mis mee is. Bij patiënten met de ziekte xeroderma pigmentosum bijvoorbeeld: onder invloed van zonlicht hopen de genetische beschadigingen zich bij hen op, met ernstige gevolgen. Onderzoekers van d...
Gedragstherapie is een effectieve behandeling van het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS), blijkt uit gezamenlijk Nijmeegs/Leids/Maastrichts onderzoek. Driekwart van de patiënten heeft er baat bij, als je al te passieve patiënten en degenen die in een proces om een uitkering verwikkeld zijn ...
In een mensenlichaam kan geen cel zonder zuurstof. Ook kankercellen niet. Voor een losse cel is dat geen probleem, want de rode bloedcellen die zich in de longen hebben volgetankt met zuurstof stromen er vlak langs. Wat begint als een enkele kankercel, groeit echter uit tot een tumor die uit v...
Malariaparasieten doen aan seks als ze elkaar ontmoeten in de maag van een mug. Parasitologen van het LUMC hebben samen met Nijmeegse collega’s een manier gevonden om ze daarbij te hinderen. Daarmee ligt de weg naar een nieuw malariavaccin open, een vaccin dat echter vooral de mug zal bescherm...