Ik wil vooral laten zien, dat wiskunde tot in alle haarvaten van de samenleving is doorgedrongen, en daar ook niet gemist kan worden.
Als freelance wetenschapsjournalist ben ik nogal eens de laatste toevlucht als het gaat over onderwerpen waarbij hermetische formules of statistiek een belangrijke rol spelen. Na m’n studie natuurkunde in Leiden werkte ik onder meer voor Natuur & Techniek, NRC Handelsblad en de Volkskrant, en recent vaak voor de VPRO en de NTR. Hoewel heldenverering niet in m’n aard ligt, zijn Albert Einstein en Richard Feynman twee inspiratiebronnen, ook vanwege hun talent voor de pakkende one-liner. Neem deze van Feynman: ‘Science is a way of trying not to fool yourself.’
Elke natuurkundige is een halve wiskundige, wat goed van pas kwam in de zes jaar dat ik hoofdredacteur was van wiskundetijdschrift Pythagoras. Als bekroning van m’n onverantwoord veel tijd verslindende hobby – breinbrekers ontwerpen – publiceerde ik in 2012 de bundel Het Labyrint van Occam.
Sinds foto en video digitaal zijn, kun je beelden eindeloos nabewerken. Er komen steeds betere algoritmes om het maximale uit deze data te halen. Een zelflerend neuraal netwerk kan nu pixels uit een bijna zwarte foto omzetten in een plaatje dat bij daglicht gemaakt lijkt.
Hoeveel kleuren zijn minimaal nodig om een plat vlak in te kleuren, onder voorwaarde dat geen twee punten op onderlinge afstand 1 dezelfde kleur hebben? Al bijna zeventig jaar is bekend, dat dit met zeven kleuren lukt, en met maar drie kleuren zeker niet. Amateur-wiskundige Aubrey de Grey liet...
Het NOS Journaal wond er vrijdag 13 april, net als veel andere media, geen doekjes om: ‘gezond drinken bestaat niet’, en ‘ook één glas per dag is te veel’. Dit zou blijken uit nieuw onderzoek, door onder andere het Erasmus Medisch Centrum. Dat maakt het op de eigen webs...
Justitie gebruikt primitieve en onbetrouwbare methoden om bewijsmateriaal te vergaren uit grote databestanden, zegt data-onderzoeker David Graus. Hij hoopt dat dit niet de manier is waarop de overheid sleepnetten door onze internetdata gaat halen.
Voor klimaat- en milieu-beleid is het van groot belang te weten hoe belastend allerlei producten voor het milieu zijn, de zogeheten voetafdruk. Zoran Steinmann snoeide de wildgroei aan indicatoren waarmee deze wordt berekend drastisch terug tot vier.
De monsterzege die Forum voor Democratie behaalde hadden velen niet voorzien. Is het stemgedrag van kiezers onvoorspelbaarder geworden?
DNA, vingerafdrukken, vage camerabeelden: altijd is de vraag hoeveel zekerheid zulk bewijsmateriaal biedt. Schijnzekerheid heeft in ieder geval al tot menige rechterlijke dwaling geleid.
Na een artikel op NEMO Kennislink over de zwakheden in het onderzoek naar het insectenarmageddon, kreeg Kees Booij veel kritiek. Over drie maanden gaat hij met pensioen. Maar de insecten blijven hem bezighouden.
De claim dat ruim driekwart van de vliegende biomassa verdwenen is, volgt uit een geavanceerd statistisch model dat is toegepast op zeer incomplete data. Statisticus Peter Grünwald vindt dat op zich prima: “Je moet wat met de data die je hebt.” Maar hij vindt de nadruk op het hoge percentage, ...
Voor zover bekend heeft het geen nut, maar duizenden liefhebbers zoeken naar extreem grote priemgetallen (getallen zonder delers). Op 3 januari 2018 kwam de bevestiging dat het vijftigste Mersenne-priemgetal gevonden is.
De vervloekte kromme, een berucht probleem voor getaltheoretici, heeft zijn geheim prijsgegeven. Het kan de aanzet zijn tot een veel diepgaander begrip van zogeheten Diophantische vergelijkingen, waarvan de oplossingen alleen gehele getallen mogen bevatten.
Iedereen kan tot 21 december weer per e-mail meedoen aan de Nationale Wetenschapsquiz, en een drone of andere prijzen winnen. De antwoorden worden tweede kerstdag bekend gemaakt in een tv-uitzending op NPO2.
3D-echo’s maken van het inwendige van het menselijk lichaam wordt een stuk simpeler met de zogeheten coded aperture-techniek. Dan heb je in plaats van duizenden, maar een paar sensors nodig.
Mensen nemen voortdurend beslissingen, maar hoe? Elk model daarvoor loopt tegen het probleem aan dat de wereld bijna oneindig complex is, zodat het model niet efficiënt kan werken. Nijmeegse cognitiewetenschappers hebben een nieuwe kijk op dit hardnekkige probleem.
Driekwart van de vliegende insecten is verdwenen, kopten de media eind oktober. Maar de conclusie dat er een insectenarmageddon aan de gang is, berust op statistisch drijfzand.
Hedy Lamarr was ooit een van Hollywoods beroemdste actrices. Maar voor haar geniale uitvinding tijdens de Tweede Wereldoorlog zou ze nooit de eer gekregen hebben die haar toekwam. Dit meeslepende en liefdevol gemaakte filmportret laat helaas na om deze mythe kritisch tegen het licht te houden....
Hoeveel ministers en staatssecretarissen elke coalitiepartij mag leveren, hangt voornamelijk af van hoeveel Tweede Kamerzetels een partij heeft. Omdat er minder zetels in een kabinet dan in de Kamer zijn, is het ook rekenkundig lastig om een verdeling te vinden.
In 2016 versloeg AlphaGo voor het eerst Go-spelers van wereldklasse. Dit computerprogramma werd nog ‘opgevoed’ met door mensen gespeelde partijen. Nu is er AlphaGo Zero. Die leerde zichzelf in drie dagen Go spelen op bovenmenselijk niveau.
Op ’s werelds akkers staat nu bijna een miljoen vierkante kilometer Bt-mais, Bt-katoen en Bt-soja, die dankzij genetische modificatie dodelijk is voor sommige rupsen en andere plaagdieren. Die ontwikkelen daar resistentie tegen, maar verstandig beheer kan dat flink vertragen.
Hoe hoog denk je dat je pensioen zal worden, en hoe hoog wordt het echt? En hoe lang kan je daar van genieten? Jochem de Bresser verkende de kloof tussen perceptie en realiteit. Opmerkelijk: vrouwen denken vijf jaar korter te leven dan ze echt doen, mannen schatten dit wel goed in.
NEMO Kennislink is niet afhankelijk van advertentie-inkomsten en bezoekcijfers. Maar we willen natuurlijk wel zoveel mogelijk mensen bereiken. We geven een update over de AVG, die 25 mei 2018 van kracht werd.
De ‘wonder-patiënt’ die na 15 jaar coma weer deels bij bewustzijn kwam, blijkt overleden. Ook verzwegen de onderzoekers een ernstige bijwerking van de behandeling. Een update van nieuws dat we twee weken geleden brachten.
De oorsprong van kosmische straling met ultrahoge energie was altijd nog een raadsel. Twaalf jaar aan waarnemingen met de Auger-telescoop in Argentinië bewijst nu dat deze straling van buiten de Melkweg komt. Uit sterrenstelsels tot op een afstand van een paar honderd miljoen lichtjaar.
Zoals een levend wezen uit cellen bestaat, bestaat de robot van de toekomst uit een zwerm robotmodules. Maar zo’n swarmonoid zal nog veel flexibeler zijn, en beter in staat zichzelf te repareren dan een levend wezen. Dat is de ambitie van Europese onderzoekers.
In knock-out-toernooien, zoals bij tennis, bepaalt de beginindeling voor een aanzienlijk deel het verloop van een toernooi, zo berekenden Russische informatici.
Astronomen hebben voor het eerst een middelgroot zwart gat ontdekt. Dat is een noodzakelijke tussenschakel tussen zwarte gaten die ontstaan uit één ster en het monster van miljoenen zonsmassa’s.
Wat de opwarming van het oceaanwater de komende eeuw gaat doen met het leven in zee is onbekend. Een experiment op de zeebodem bij Antarctica laat nu zien dat één graad opwarming al een groot verschil maakt.
De kloof die gaapt tussen progressieven en conservatieven op het gebied van gentech of klimaatverandering is wijder naarmate mensen hoger opgeleid zijn en meer van wetenschap weten. Dat blijkt uit een onderzoek onder tienduizenden Amerikanen.
Een doorzichtig diertje dat overal in de oceanen voorkomt, zeeft stukjes plastic uit het water en laat die in zijn uitwerpselen afzinken naar de zeebodem. Het zou een belangrijk, natuurlijk ‘afvoerkanaal’ voor plastic kunnen zijn.
Hoe vaak woorden voorkomen berust niet op toeval, maar volgt een sterke wetmatigheid: de wet van Zipf. Tot nu toe was er geen sluitende verklaring aangedragen voor het fenomeen. Taalwetenschapper Sander Lestrade van de Radboud Universiteit toont aan hoe de vork in de steel zit.
