God zonder oordeel of liefde
Op 22 oktober 2018 bracht het CBS een rapport uit over religie en de daling van gelovigen in Nederland. Eerder schreven wij een recensie van het boek ‘God voor niet-gelovigen. De God van Spinoza’.
Waarom zou je volwassen worden? De saaiheid van volwassenheid staat in schril contrast met de dromen en idealen uit je jeugd. Dit is een verkeerd beeld volgens de Amerikaans-Duitse filosoof Susan Neiman. Volwassen worden is een ideaal dat de moeite waard is om naar te streven, maar wellicht nooit helemaal bereikt wordt. Denk verder over wat deze nieuwe definitie betekent voor onze kijk op volwassenheid.
Kinderlijk dromen
Jeugdige hoop versus volwassen realisme. Dat is de tweedeling waarin we ons leven vaak plaatsen. Om aan volwassenheid te ontsnappen klampen we ons vast aan jeugdigheid, waarmee we volgens Neiman zowel de volwassenheid als de jeugd verarmen. De onderliggende gedachte is dat onze jeugd het hoogtepunt is van ons leven en dat het daarna alleen maar bergafwaarts gaat. Ook de commercie speelt daar volgens Neiman op in: volwassenen dienen dure gadgets te verzamelen en te stoppen met kinderlijk dromen over dingen als een meer humane wereld.
Volwassenheid als ideaal
Het is volgens Susan Neiman daarom geen wonder dat we leven in een cultuur van ongebreidelde onvolwassenheid. Aan de hand van filosofen als Kant, Rousseau, Hume en De Beauvoir laat ze zien hoe we anders tegen volwassenheid kunnen aankijken. De kritiek dat moraliteit niet behoort tot de volwassen wereld van de feiten is verkeerd. We moeten stoppen met het denken in de tegenstelling tussen ‘jong blijven’ en ‘serieus worden en stoppen met dromen’. In plaats daarvan stelt Neiman voor om volwassen zijn te zien als het streven naar het worden van een autonoom, kritisch en rationeel zelf. Een ideaal dat we wellicht nooit helemaal bereiken.
Consumeren
Na haar spreekt Susan Neiman met filosoof Lisa Doeland over volwassen worden in onze huidige tijd. Hoe ontkomen we aan het negatieve beeld van volwassenheid in een samenleving die vooral het jeugdige avontuurlijke leven promoot? Hoe draagt de consumptiemaatschappij daaraan bij? En in hoeverre speelt het huidige sombere toekomstbeeld een rol in onze weerstand tegen volwassen worden?
Susan Neiman is een gerenommeerd filosoof en directeur van het Einstein Forum in Potsdam. Ze doceerde Filosofie aan de universiteiten van Yale en Tel Aviv en is schrijver van bekende publieksboeken als Waarom volwassen worden (2014), Afgezien van de feiten (2014), Verzet en rede in tijden van nepnieuws (2017).
De voertaal van deze lezing is Engels.
Regulier | € 7,50 |
Medewerker RU en UMC en Alumni Benefit Card-houder | € 5,- |
Studenten en scholieren | gratis |
Aanmelden voor deze lezing is verplicht via de website
Op 22 oktober 2018 bracht het CBS een rapport uit over religie en de daling van gelovigen in Nederland. Eerder schreven wij een recensie van het boek ‘God voor niet-gelovigen. De God van Spinoza’.
De filosoof Kant en psychologie gaan niet door een deur, is de heersende mening. Dit is een onterecht beeld, mede ontstaan door een methodestrijd in de negentiende eeuw. Peter Sperber geeft met zijn proefschrift de verliezers hun plek terug in de geschiedenisboeken.
Filosofie en recht komen samen in het promotieonderzoek van Martijn Stronks. Hij onderzocht het aandeel van tijd binnen migratierecht. Hoe lang blijft een vreemdeling een vreemde eend in de bijt?