Naar de content

Hoofdzaken op Lowlands

Eva Smidt voor NEMO Kennislink

Waar de Lowlandsgangers op vrijdag nog het festivalterrein aan het verkennen zijn, staan ze zondag in de rij voor de wetenschap. Onderzoekers van verschillende universiteiten experimenteren met hersengolven, witte bloedcellen, DNA, bewegingspatronen, infectieziekten en angstzweet. Met de festivalganger als proefpersoon.

Vermoeidheid en alcoholconsumptie overheersen bij de festivalbezoekers, maar dit maakt hen juist interessante proefpersonen voor de onderzoekers van Lowlands Science. Is wetenschap hoofdzaak tijdens het festival? Steken de bezoekers er iets van op? En kun je typen met je brein?

Natte sponsjes

Naast de grote satellietschotel die het terrein van Lowlands Science afbakent, kun je spieken door het raam van één van de labs: daar kijken proefpersonen met een EEG-cap naar flitsende letters op een computerscherm. Wat gebeurt hier nu precies? Met een brein-computer-interface (BCI) ontwikkeld door onderzoekers van de Radboud Universiteit kunnen de deelnemers zónder spierkracht en mét hersengolven woorden typen.

In de EEG-cap zitten sponsjes. Die zijn nat gemaakt zodat ze geleiden naar je hersenen en de hersengolven in je brein zichtbaar kunnen maken. Deze hersensignalen zeggen niets over je gedachten of emoties, maar laten zien hoe jij de flitsende letters verwerkt. Door het focussen op een bepaalde letter en het unieke flitsritme daarvan – met korte en lange flitsen – meet de BCI hoe jouw brein daarop reageert en selecteert het de letter waarnaar je kijkt. Met deze spierkrachtvrije techniek, die de onderzoekster enthousiast toelicht, kunnen festivalgangers hun eigen tekstje van drie tot vijf woorden typen. Met hun brein.

Een satellietschotel pronkt als decor voor het Lowlands Science terrein, waar festivalgangers aan verschillende experimenten mee kunnen doen.

 Eva Smidt voor NEMO Kennislink

Fysieke knoppen

De onderzoekers van de Radboud Universiteit gebruiken deze festivaldata om de BCI-techniek verder te optimaliseren. Daarvoor zijn de festivalgangers uitermate geschikt. Want naast een gecontroleerde testsituatie in een lab, is dit de ideale situatie om te kijken hoe de techniek in de ‘echte wereld’ werkt. Lowlandsbezoekers zijn misschien een beetje moe, sneller afgeleid of hebben de nodige biertjes genuttigd. Hierdoor is het een uitdaging de juiste hersensignalen op te pikken, maar ook de perfecte manier om het BCI te verbeteren, zodat het in alle gevallen werkt.

De flitspatronen kun je bijvoorbeeld ook toepassen bij fysieke knoppen. Uiteindelijk willen de onderzoekers een BCI-techniek ontwikkelen die bruikbaar is voor mensen met communicatieproblemen. Of mensen die geen volledige controle meer hebben over hun spieren, zoals ALS-patiënten. Zonder stem of handen kunnen ze dan alsnog communiceren, op basis van hun brein. Zo zouden ziekenhuispatiënten die niet kunnen bewegen op een alarmknop kunnen ‘drukken’ door er simpelweg naar te kijken. Alleen is daar dus wel een EEG-cap voor nodig.

Campingdouche

Tijdens Lowlands is het experiment razend populair en zijn de twee EEG-caps constant bezet. Ook voor de andere experimenten is veel animo. Een lange rij staat bij het DNA-daten van het LUMC, waar iedereen heel graag zijn of haar perfecte liefdesmatch wil vinden op basis van eigen DNA. Feestgangers dompelen zich onder in een koud zwembad van het Radboud-UMC om de invloed van kou op het krijgen van een griepvirus te onderzoeken en waaghalzen treden op bij Lowlands Got Talent. Onderzoekers van het Radboud-UMC kijken hierbij naar de hartslag, bloeddruk en stresshormonen van de deelnemers om het stressniveau te meten.

Lowlands Science

Lowlands geeft dit jaar voor de derde keer op rij extra aandacht aan de wetenschap, onder de noemer . Verschillende universiteiten en onderzoeksgroepen voeren experimenten uit met festivalgangers als proefpersonen. Zes experimenten zijn dit jaar uitgekozen voor het Lowlandslab, waar bij selectie rekening gehouden wordt met de aantrekkelijkheid van het experiment voor festivalbezoekers, de creativiteit van het experiment en het wetenschappelijke doel.

Ook is er The Mind of the Universe-tent waarin wetenschappers aan het woord komen en met elkaar in gesprek gaan. Twee keer per dag belichten zij hier een wetenschappelijk onderwerp tijdens een live talkshow. Zo hebben deeltjesfysici het over het geheim van het universum en een biomedicus en voortplantingsdeskundige praten over superbaby’s zonder seks. Daaromheen worden afleveringen van en interviews uit VPRO’s gelijknamige televisieserie The Mind of the Universe uitgezonden.

Terwijl hoofdzaken en hersengolven een grote rol spelen in het lab van Lowlands Science, is wetenschap meer bij- dan hoofdzaak op het driedaagse festival. Bezoekers vinden de experimenten leuk, zijn geïnteresseerd, doen graag mee en komen met een beetje meer kennis uit het Lowlandslab. Maar als hun favoriete act het podium betreedt, gaan ze niet in de rij staan voor de wetenschap. Dat koude bad ruilen ze dan net zo lief in voor de campingdouche.

ReactiesReageer