Naar de content

Goede voornemens wel degelijk effectief

Pixabay CC0

Ook goede voornemens voor 2013 gemaakt? Onderteken ze of vertel je vrienden en familie er uitgebreid over. Hoe meer je je verplicht voelt of ermee geconfronteerd kunt worden, hoe groter de kans dat je voornemens slagen, laat recent onderzoek zien.

“De weg naar de hel is geplaveid met goede voornemens,” zegt het spreekwoord. Maar in de praktijk valt dat erg mee. Voornemens of plechtige beloften voor beter gedrag zijn wel degelijk effectief, zegt Anne Marike Lokhorst, universitair docente communicatiewetenschap van de Wageningen Universiteit, samen met Leidse en Amerikaanse collega’s. Dit blijkt namelijk uit hun overzichtstudie naar het effect van voornemens op milieuvriendelijk gedrag, gepubliceerd in het januarinummer van het Amerikaanse tijdschrift Environment and Behaviour.

Om het milieu beter te beschermen, willen beleidsmakers graag weten hoe ze burgers ertoe kunnen zetten om zich milieuvriendelijker te gedragen. Het stimuleren van vrijwillige gedragsverandering is daartoe een mogelijkheid, naast wettelijke regelingen en financiële prikkels, zo wisten ze al.

Nieuwe manier?

Een andere mogelijke manier, waar ook hier en daar onderzoek naar is gedaan, is echter om mensen te vragen een, al of niet plechtige, belofte te doen om iets te doen voor een beter milieu. Het kan daarbij gaan om een meer duurzame leefstijl, energiebesparen, kiezen voor het openbaar vervoer of huishoudelijk afval scheiden, of – indien het boeren betreft – meedoen aan agrarisch natuurbeheer.

In hun overzichtsstudie – het is voor de eerste keer dat een dergelijke meta-analyse is verricht – concluderen de onderzoekers dat dergelijke goede voornemens of beloften tot milieuvriendelijk gedrag onder bepaalde omstandigheden wel degelijk werken.

Afvalscheiding kan het milieu-ontzien.

Liza Cornet voor NEMO Kennislink

Voorwaarden

Voorwaarden zijn bijvoorbeeld dat iemand de belofte op papier zet en vervolgens ondertekent, of de belofte in het bijzijn van anderen doet, zodat die hem of haar er vervolgens op kunnen aanspreken.

Om resultaat te boeken, moet het nakomen van de belofte namelijk enige inspanning kosten en niet al te makkelijk zijn, zodat het een echte uitdaging betreft, vertelt Lokhorst aan Kennislink.

“Het gaat er echt om hoe je de belofte maakt. Een belofte moet actief zijn: je moet er iets voor doen. Alleen bedenken dat je je gedrag wilt veranderen is niet voldoende.”

Goed nieuws is verder dat dit gegeven hoogstwaarschijnlijk voor alle goede voornemens geldt en niet alleen voor die op milieugebied.

Hoe meer je vastzit aan je beloften, hoe lastiger het is die te breken.

Wikimedia Commons

Specifiek zijn

“Een belangrijk onderzoek dat ons verder kan helpen bij het vasthouden aan goede voornemens,” meent Linda van der Wal, sociaal wetenschapper en gedragstrainer voor onder meer academici.

Ook heeft ze nog een andere tip: “Uit onderzoek blijkt tevens dat het zo specifiek mogelijk maken van je voornemens een goede truuk kan zijn je eraan te houden. Dus niet: ik wil afvallen, maar op papier zetten hoeveel precies, hoe enzovoort. Maak het zo meetbaar mogelijk. En vergeet niet jezelf af en toe te belonen met iets leuks.”

Verder onderzoek

Dat goede voornemens en plechtige beloften om het gedrag te veranderen kunnen werken lijkt dus wel het geval te zijn, maar hoe dat precies werkt, oftewel wat de onderliggende psychologische mechanismen zijn, hebben ook Lokhorst en haar collega’s nog niet kunnen vaststellen.

Best jammer want inzicht hierin zou het ontwerp van effectieve strategieën om milieuvriendelijk gedrag te bewerkstelligen verder kunnen ondersteunen. Gelukkig dus maar, dat Lokhorst zelf ook aan goede voornemens doet en ze al publiekelijk heeft aangekondigd hier wat aan te willen doen…

Bronnen

Zie ook: