Heerlijk Helder Heinekenprijzen

Voor het eerst na de zomer regent het weer eens goed. Naar voorzichtige schatting trotseren vijfhonderd mensen de storm om bij de Beurs van Berlage te komen. Bij de garderobe worden bijna honderd paraplu’s netjes in ontvangst genomen. Van onder de paraplu’s en overjassen komt een glamoureuse avond tot leven. Een avond gewijd aan de wetenschap.

13 oktober 2016

Ook drie feestelijk aangeklede Faces-of-Science-leden, Nikki Dijkstra, Linda Drijvers en Gerben Stouten, die samen dit blog schreven, vinden hun weg naar de Beurs van Berlage. Op wetenschappelijke congressen betekent casual chique meestal zoiets als een spijkerbroek die deze week nog in de was is geweest. Gezien onze kleding keuze moet het hier wel om een bijzonderder event gaan.

Wetenschap kent geen grenzen

Eens in de twee jaar worden zes prijzen uitgereikt door de KNAW voor wetenschappelijke en artistieke prestaties. De prijzen dragen al ruim vijftig jaar de naam van de familie Heineken. Het heeft nog niet de wereldfaam van de Nobelprijs, maar alles aan deze avond geeft aan dat dat slechts een kwestie van tijd is. Dat het serieus is, is ook te af te zien aan het prijzengeld dat verbonden is aan de Heinekenprijzen. Een cheque van tweehonderdduizend euro voor iedere winnaar.

De parallel met de Nobelprijs houdt op veel vlakken stand. De meest prestigieuze erkenning die een wetenschapper kan krijgen is in het leven geroepen door Alfred Nobel. In zijn testament zijn de spelregels opgenomen waaraan de jaarlijkse ceremonie zich moet houden. Mogelijk de mooiste regel is ook de laatste zin van deze beschikking: “It is my express wish that in awarding the prizes no consideration be given to the nationality of the candidates, but that the most worthy shall receive the prize, whether he be Scandinavian or not.”

Een roep om wetenschap over landsgrenzen te tillen, is ook iets waar de Heinekenprijs gehoor aan geeft. De vijf winnaars van de wetenschapsprijzen komen dit jaar dan ook niet uit Nederland. Gelukkig wordt Nederlands eer hoog gehouden door Bernard Feringa, hij wint de Nobelprijs in de chemie voor zijn werk aan de kleinst mogelijke (moleculaire) motortjes.

De winnaars

Terug naar de avond. Op uitermate professionele en tot in de puntjes gechoreografeerde wijze passeren de vijf winnaars de revue. Hun onderzoekswerk is bewonderenswaardig. Deze blog is te kort om het eer aan te doen, maar gelukkig kun je op de volgende link: KNAW Heineken Prizes 2016 in behapbare taal nalezen waaraan zij de Heineken prijzen te danken hebben. Dat geeft ons namelijk de ruimte om je toch aan nog aan een winnaar voor te stellen, de winnaar van de zesde prijs: Yvonne Dröge Wendel. Deze Nederlandse dame wint de Heineken oeuvreprijs voor haar kunst.

Uitreiking van de Heinekenprijs
Frank van Beek (KNAW) voor NEMO Kennislink

Truth is stranger than fiction

Het werk van Yvonne, we zijn inmiddels op first-name-basis, is soms op het absurde af. Zo trouwde ze met een stuk meubilair. Ging er ook mee op huwelijksreis. Ze probeert de denkbeelden, waarmee wij naar objecten kijken, op zijn kop te zetten. Als je vier minuten hebt kun je dit korte filmpje bekijken waardoor alles iets duidelijker wordt.

Nadat je dit filmpje gezien hebt is er in ieder geval in het allerkleinst iets anders aan je leven. Misschien een absurd weetje, misschien een hersenkronkel rijker. Diezelfde verandering is waar wetenschap zich ook op richt. Een verandering van perspectief. Voor sommige mensen is die bijdrage niet meer dan een weetje, voor anderen kan hetzelfde werk aan de voet staan van een carrière. Wetenschap kent geen grenzen, niet in wat zich laat onderzoeken en al helemaal niet in wat we te weten komen.

Young scientists award

De avond gaat verder met het toekennen van de Heineken jonge wetenschappers prijzen. Het idee achter deze prijs werd pakkend verwoord door Alexander de Carvalho (zoon van Charlene Heineken): “Voor de problemen die zich in 2050 voordoen hebben we nu jonge mensen nodig die zich aan de wetenschap verbinden.” De vijf wetenschappers zijn in dezelfde vakgebieden actief als hun senioren tegenhangers en krijgen deze aanmoedigingsprijs om hun werk voort te blijven zetten.

En na de foto’s volgde een ander hoogtepunt van de avond. Het lopend buffet, waarbij we getrakteerd werden op haute cuisine. Wijn werd rondgelopen, maar biertjes konden alleen vers getapt aan de bar worden opgehaald. Het is en blijft een Heineken avond. Tijdens het eten waagden we ons geluk en maakte een babbeltje met de winnaars en andere bezoekers. Er waren duidelijk vijf generaties herkenbaar. De mastodonten (70+), professoren en prijswinnaars (50+), begeleiders en young scientists (30+), aanstormende promovendi (~30) en 2 baby’s. Met name het jonge publiek (10-25) was ondervertegenwoordigd, en juist voor jullie is Faces of Science in het leven geroepen. Zodat je toch een kijkje kunt nemen in de, soms uitgedoste, wereld van de wetenschap. Als afsluiter een 360^o filmpje, met achter ons het grote ronde zwarte gevaarte.